Tuğrul Çakar

Fotoğraf Sanatçısı, Öykü Yazarı

Doğum
Ölüm
23 Temmuz, 2017
Eğitim
Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi

Öykücü, fotoğraf sanatçısı (D. 1946, Adapazarı – 23 Temmuz 2017, Midilli). Ankara Cumhuriyet Lisesi, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi mezunu. Bilkent Üniversitesi Arkeoloji Bölümünde öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1978’den sonra fotoğraf sanatına yöneldi. 1980-93 yılları arasında Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsünde fotoğrafçı olarak çalıştı. AFSAD Bültenine katkıda bulundu ve aynı kuruluşun çıkardığı Fotoğraf (1985-90) dergisinin kurucuları arasında yer aldı. 1981-85 yılları arasında Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneğinde (AFSAD) yönetim kurulu üyeliği yaptı. 1993 yılında Gazi Üniversitesi Grafik Bölümünde fotoğraf dersleri verdi. Bilkent Üniversitesi ile Hacettepe Üniversitesinde öğretim üyeliği yaptı.

Edebiyat hayatı, 1994’te Devinim dergisinde yayımlanan öyküsüyle başladı. İlk kişisel fotoğraf sergisini 1985 yılında Londra’da açtı. Çok sayıda saydam gösterisi düzenledi. Çalışmalarını yedi kişisel sergi ve karma sergilerle Türkiye’nin pek çok yerinde izlenime sundu. Ulusal ve uluslararası alanda düzenlenen birçok fotoğraf yarışmasında seçici kurul üyeliği yaptı. 1993’te Uluslararası Fotoğraf Federasyonu (FIAP) tarafından “AFIAP” unvanı ile onurlandırıldı. Fotoğraf ve yazın üzerine yoğunlaştırdığı çalışmalarını Ankara’daki atölyesinde sürdürdü. Adana Fotoğraf Amatörleri Derneği (AFAD) ile Fotoğraf Sanatı Derneği (FOTOGEN) üyesi, Fotoğraf Sanatı Kurumunun (FSK) kurucu üyesi oldu.

Tuğrul Çakar, Midilli'de geçirdiği bir kalp krizi sonucunda vefat etti. Cenazesi Kocatepe Camisinde kılınan ikindi namazını takiben İncek Taşpınar Mezarlığı'nda (İncek TED Koleji arkası) toprağa verildi.

“Tuğrul Çakar öykü yazmaya, şimdi Atatürk barajı sularına gömülü olan Tille’de, İngiliz Arkeoloji Enstitüsünün kazılarını fotoğrafladığı günlerde başlamıştı. Ankaralı fotoğrafçının oradan dostlara aktarmak istediği anlarla. Mektuplarla. Onun öykülerinin hemen insana ‘dokunması’nın nedeni bu. İster Güneydoğudan, ister kendi kuyusunun dibinden olsun bize oralardan ne uzatıyor, ne anlatıyorsa gerçek.” (Ebru Bilun Akyıldız)

“Akşamüstü Yine Hüzün’ü alıp okumakla yetinmeyin. Onlar sadece birer öykü değil ki... İçinde Güneydoğu’da şimdilerde yok olan toprakların insanları var. Bir kare fotoğrafın ardındaki emek, bir fotoğrafın her şeyi anlatmadığı gerçeği var. Bir yerlerden, köşeden bucaktan, belki de bir dosttan ‘Fıratı Beklerken’ fotoğraf albümünü bulun Tuğrul Çakar’ın. Bu öykülerin altındaki insanı o zaman biraz daha farklı kavrayacağınızdan, öykülere farklı değerler biçeceğinizden eminim.” (Ahmet Selim Sabuncu)

Sanat için 3 dakikada istifa

“Arkeoloji fotoğrafçılığı ile de yakından ilgili Çakar, 1980’de Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü’nün Atatürk Barajı’nın yapımı sırasında sular altında kalacak olan Tille Höyük kazısının fotoğrafçısı olmayı teklifini üç dakika düşünmesinin ardından TEK’deki görevinden istida eder. 15 yıl kazı çalışmaları fotoğrafları üzerinde çalışan Çakar, on bine yakın fotoğraftan kendi arşivini oluşturur.” (Cumhuriyet gazetesi)

ESERLERİ:

ÖYKÜ: Akşamüstü Yine Hüzün (2000), İki Hayat Çek Usta (2003).

FOTOĞRAF ALBÜMÜ: Su’ya Çağrı (1990), Fırat’ı Beklerken (1992), En Uzaktaki Gri (1993).

KAYNAKÇA: Ahmet Selim Sabuncu / Akşamüstü Yine Hüzün (Cumhuriyet Kitap, 29.6.2000), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007),  Ebru Bilun Akyıldız / Ankaralı Fotoğrafçının Anlattıkları (Virgül, sayı: 38, Şubat 2001), Hüseyin Su – Ömer Lekesiz / Öykücüler ve Öykü Kitapları (Heceöykü, Aralık-Ocak 2004), Fotoğraf sanatçısı Tuğrul Çakar yaşamını yitirdi (cumhuriyet.com.tr, 26 temmuz 2017), Aykan Özener / Aktüel Arkeoloji Dergisi Fotoğraf Editörü (aktuelarkeoloji.com.tr, 23.09.2017).

1

2

TUĞRUL ÇAKAR’I KAYBETTİK

TUĞRUL ÇAKAR’I KAYBETTİK

 

AYKAN ÖZENER

 

23 Temmuz 2017 Pazar günü birkaç dostuyla birlikte seyahatte olduğu Midilli’de yakaladı ölüm onu. Bir kalp krizi sonucunda yaşama veda etti. Fotoğraf dünyamız için çok erken ve beklenmedik bu ölüm büyük üzüntü yarattı. Yakınlarına ve onu seven, tanıyan dostlarına sabırlar diliyoruz. Alışmak zor olacak ama o geride bıraktıklarıyla anılmaya devam edecek. Zira o sadece fotoğraflarıyla değil yazdıklarıyla da anılacak bir kişilikti. Geride birçok öykü kitabı da bıraktı.

1946 yılında Adapazarı’nda doğan Tuğrul Çakar’ın babası Ahiskalı annesi ise Karslıdır. 1960 yılından beri de Ankara’da yaşıyordu. 1972 yılında Ankara İktisadi ve İdari Bilimler Akademisinden mezun oldu. Muhasebecilik üzerine Türkiye Elektrik Kurumu’nda gününün sekiz saatini satmaya başladı. Kendisi kamudaki memurluğunu böyle görüyordu… Kendisine kalan zaman kırıntılarında fotoğrafla ilgilenmeye başladı. Kendi kendine ve kitaplardan öğrendiği fotoğraf çekme işini, karanlık oda kurarak daha da ileriye taşıdı. 1978 yılında oldu bu başlangıç. Ardından yine kendi anlatımıyla Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği’ne yazılarak Cumartesi, Pazar fotoğrafçıları arasına o da katılır.

 Tuğrul Çakar’ı son dönemlerinde tanıyanların pek bilmediği bir yönü de, onun bir dönem arkeoloji fotoğrafçılığı ile de yakından ilgilendiğidir. 1980 Haziran ayında bir gün çalıştığı kurum olan TEK’teki odasının kapısı çalınır. Gelenler Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsündendir. Ona Atatürk Barajı’nın yapımı sırasında sular altında kalacak olan Tille Höyük kazısının fotoğrafçısı olmayı teklif ederler. Üç dakika düşünür, bir kâğıda istifasını yazar ve taksiye binip oraya gider. 15 yıl orada kalır. On bine yakın fotoğraftan kendi arşivini oluşturur. Tille Höyük’e gittiğine hiç pişman olmaz. “Hayatımın en mutlu anları oradaydı” diye anlatırdı hep. “Ya TEK’te kalıp da müdür falan olsaydım ne yapardım ben?” derdi.

1994 yılında soylu İngilizler işine son verince önce bir etrafına bakıp ortada kalmanın tuhaflığını yaşar. Bu kısa şaşkınlığın ardından ticari fotoğrafçılığa atılır. Nihayetinde o işte başarılı olamaz ve macera kısa sürer. Bu maceranın kısa sürmesine sevindiğini yine kendi söyler.

 Öykü denemelerine 15 yıl süren kazı çalışmaları sırasında güneş batıp ışık fotoğraf çekmeye uygun olmadığında başladığını anlatır. Fotoğrafçıların yazması gerektiğini söyler ve az olmasına da çok üzüldüğünü anlatırdı. Suya Çağrı, Fırat’ı Beklerken, En Uzaktaki Gri, Akşamüstü Yine Hüzün, İki Hayat Çek Usta Birbuçuk Acılı Negatif, Cam Evlerin Kadınları, Denemeler, Fotoğraf Yazıları, Saklanmış Mektuplar 1-2, Siyah Beyaz Masallar, İnsanlık Halleri kitaplarıdır.

Başkent Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi ve Bilkent Arkeoloji ve Sanat Tarihi Fakültelerinde öğretim görevlisi olarak çalışıyordu. Ayrıca kendi atölyesinde yazılarına ve fotoğraf işlerine devam ediyordu. Sevgili Tuğrul Çakar 17-Ekim-2015 yılında da Aktüel Arkeoloji Dergi’nin düzenlediği 2.Ulusal Fotoğraf Yarışmasın da jürilik görevinde bulunarak bizleri onurlandırmıştı.

Aktüel Arkeoloji Dergisi çalışanları olarak acımız büyük. Öncelikle ailesine, yakınlarına ve dostlarına sabırlar diliyoruz. Nur içerisinde yatsın. Tüm fotoğraf camiasının ve sanat dünyasına da baş sağlığı diliyoruz.                                                                                                                             

 ***

Yazıda kullanılan alıntılar Tuğrul Çakar’ın kendi kaleme aldığı http://www.ilefarsiv.com/fotograf/galeri/categories.php?cat_id=131&sessionid=r9av12opv5i4afdl228kie82g2 adresinden alınmıştır.

 

Ayrıca facebook profil fotoğrafı olarak kullandığı ve çok paylaşılan köpekli fotoğraflarını anlayabilmek için yine kendisinin yazdığı “saklanmış mektuplar” isimli öykü kitabından BOGO isimli öyküyü okuyabilirsiniz.

KAYNAK: Aykan Özener / Aktüel Arkeoloji Dergisi Fotoğraf Editörü (aktuelarkeoloji.com.tr, 23.09.2017).

Yazar: AYKAN ÖZENER

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör