Kağızmanlı Hıfzı

Saz Sanatçısı, Halk Ozanı

Doğum
Ölüm
00 Nisan, 1918
-
Diğer İsimler
Recep (asıl adı)

Saz şairi (D. 1891, Kağızman / Kars - Ö. Nisan 1918). Asıl adı Recep. Medrese öğrenimi gördü. Dokuz yaşında hâfız oldu. Kaynaklarda belirtildiğine göre çocuk yaşta Kur’an’ı hıfz ettiği için kendisine “Hıfzı” lakabı verildi. Medresede ders verdi. Çiftçilik ve köy imamlığı yaptı. Henüz yirmi beş yaşında iken Kars bölgesinin Ruslardan geri alınması için yapılan savaş sırasında Ermeniler tarafından şehit edildi. Amcası kızı Ziyade’nin ölümü için söylediği ağıt en ünlü şiiridir. Koşma, semai ve destan tarzında söylediği otuz kadar şiiri Kağızmanlı Hıfzı (derleyen: M. Zahir Baranseli, 1968) adlı kitapta toplandı.

Hıfzı, erken yaşta olgunlaştı. 15 yaşına geldiğinde Suna ismindeki emmizâdesine (amca kızı) âşık oldu; kız da ona... Babasını göndertip kızı istedi. Ancak, ne hikmettir bilinmez, kızın babası bu işe rıza göstermedi. Suna’yı sevdiğine vermeye yamadı. İki genç de birbirini seviyor ve bir başkasıyla evlenmeyi asla düşünmüyorlardı. Ancak, geleneklere göre büyüklere karşı gelemiyor, seslerini çıkaramıyordu. Bağırlarına taş basarak kısmetlerine razı olmaktan başka ellerinden bir şey gelmiyordu. Hıfzı, bu ıztıraba daha fazla dayanamadı. Memleketini terk etti. Gurbette ellere düştü, yıllarca gurbet kaldı. Bir rivâyete göre, uzun süre Çukurova yöresinde yaşadı.

“Unutulmaz bir efsaneye dönüşen Âşık Hıfzı ile Suna’nın türkülü hikâyesi, halk arasında bu minval üzere devam edip gidiyor. Sevdiğine kavuşamayan Hıfzı ise, bir yandan yürek yangını ile tutuşmuş yanarken, bir yandan da Kağızman’ı işgal eden istilâcılara karşı var gücüyle mücadeleye koyuldu. Aşık Hıfzı, nihayet 1918 yılında yaralı halde Ermeni çetecilerin eline düşer. Çeteciler, önce elini kolunu bağladıkları Aşık Hıfzı’yı, esir olarak da bırakmayarak, onu acımasız şekilde vurup şehit ederler.

“Şu fâni dünyadan hem tertemiz bir âşık, hem de hakikî bir şehit olarak göçüp giden Recep Hıfzı’nın makamı Cenetü’l–Firdevs olsun. Orada, kalbinin sahibi olan vefâkâr Suna Hanım ile ebediyyen beraber yaşasınlar.” (M. Latif Salihoğlu)

HAKKINDA: M. Zahir Baranseli / Kağızmanlı Hıfzı (1968), Kars 1973 İl Yıllığı (1973), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler (13. bas. 1989), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), Ahmet Kabaklı / Türk Edebiyatı (5 cilt, 11. bas. 2002), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2004) - Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006), M. Latif Salihoğlu / Genç Şairin Hazin Hikâyesi (Yeni Asya gazetesi, 6.2.2006).

 

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör