Engin Geçtan

Hekim, psikiyatrist, akademisyen, psikiyatri profesörü, yazar, radyo programcısı (D. 12 Ocak 1932, İzmir – Ö. 19 Şubat 2018, İstanbul.) Tam adı İsmail Engin Geçtan. İlk, orta ve lise öğrenimini İzmir’de tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldu (1956). Colombia ve New York üniversiteleriyle bağlantılı olarak çeşitli sağlık kurumlarında Genel Psikiyatri, Dinamik Psikiyatri, Nöroloji ve Çocuk Psikiyatrisi dallarında uzmanlık eğitimi gördü (1956-61).

Öğretim üyesi olarak Ankara ve Ortadoğu Teknik üniversitelerinde (1968-86) görev yaptı, 1975 yılında profesörlüğe yükseldi. 1985’ten bu yana Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı ve Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümünde ders vermeyi sürdürüyor. Makalelerini çeşitli bilimsel dergilerde yayımladı. Üniversitedeki yarı zamanlı görevi dışında klinik çalışmalarını psikoterapist olarak sürdürdü.

Çok sayıda basım yapmış ve yapmakta olan, kendi bilimsel disipliniyle ilgili bu dörtlünün ardından (İnsan Olmak, Varoluşçu Psikiyatri, Normaldışı Davranışlar ve Psikanaliz ve Sonrası), psikiyatri alanının çerçevesinden çıkma isteği doğrultusunda roman-senaryo çalışmalarına başladı.

Özgürlük, depresyon, çocukluk, birey ve toplum ilişkileri, yaşam ve ölüm gibi temel varoluşsal kavram ve sorunların yanı sıra uyku, psikodrama yöntemleri, yeme bozuklukları gibi özel konuları da ayrıntılı biçimde ele alıp işlediği kitaplarında, genel olarak, yaşamı seyredenler ve gerçekten yaşayanlar diye iki tip insanı tasvir eder. Yaşamak için durup düşünmek ve sorun üretmek yerine hayata karışmayı salık verir. Sadece bireyin sorunlarıyla yetinmeyen Geçtan, toplumsal hastalıkları da sebep ve sonuçlarıyla irdelerken Türkiye özelinde toplumsal yapıdan örnekler verip bireysel sorunlara paralel toplumsal analizler yapar.

Vefatı:

Prof. Dr. Engin Geçtan, 21 Şubat 2018 günü hayatını kaybetti. Prof. Dr. Engin Geçtan için Teşvikiye Camii’nde öğle namazı ardından cenaze töreni düzenlendi. Düzenlenen cenaze törenine Geçtan’ın meslektaşları ve yakınları katıldı. Geçtaş’ın ailesi cenazede taziyeleri kabul etti.

Prof. Dr. Engin Geçtan’ın yokluğunu her daim hissedeceklerini vurgulayan Prof. Dr. Yankı Yazgan, "Türkiye’de psikiyatride önemli rolü olan bir kişiydi. Yokluğu çok derinden hissedilecek. İnsanı anlamayı, insanla ilgili sorular sormayı çok değişik yollarla, edebiyat yoluyla, yazdıkları yoluyla toplumun bir meselesi haline getirmiş bir kişidir. Şimdiden çok özlüyoruz kendisini’’ diyerek üzüntüsünü dile getirdi.

Prof. Dr. Engin Geçtan’ın psikiyatri dışında insanlara edebiyatla da yol gösterdiğini belirten Semih Sökmen, "Maalesef Engin beyi kaybettik. Onu her zaman özel bir insan olarak hatırlayacağım. Çünkü uzmanlık alanı psikiyatri dışında edebiyatla da bize yol gösterici oldu’’ ifadelerini kullandı.

Engin Hocanın hakkını vererek yaşadığını kaydeden Türk Psikiyatri Derneği Başkanı Timuçin Oral ise "Engin Hoca sadece Türk psikiyatrisini değil, dünya psikiyatrisinin de kendi kuşağında sayılı isimlerindendi. Yazdığı kitaplarla, öğretileriyle, öğrencileriyle dünyaya çok şey kattı. Son anına kadar bunları yapmaya devam etti. Her ölüm erken ölümdür. Engin Hoca güle oynaya, hakkını vererek yaşadı ve öylede veda etti. Allah rahmet eylesin’’ şeklinde konuştu.

Teşvikiye Camii’nde öğle namazını müteakip kılınan cenaze namazının ardından Prof. Dr. Engin Geçtan’ın cenazesi defnedilmek üzere memleketi olan İzmir’e gönderildi.

Engin Geçtan, tüm malvarlığını Türk Eğitim Vakfı'na bağışlamıştır.

ESERLERİ:

Deneme-İnceleme: Psikodinamik Psikiyatri ve Normal Dışı Davranışlar (1975, 1996), Çağdaş Yaşama ve Normaldışı Davranışlar (1975, 1988), İnsan Olmak (1983, 1984, 1989), Psikanaliz ve Sonrası (1988), Varoluş ve Psikiyatri (1990), Kimbilir (1997, 1998), Psikodinamik Psikiyatri ve Normal Dışı Davranışlar (1975, 1996), Kişilik ve Psikoterapi Yazıları (2000), Kızarmış Palamutun Kokusu (2001), Hayat (2002), Psikodinamik Varoluş ve Psikiyatri (2003) Lanet -Son Tabuyla Yüzleşme: Adet Kanaması (2004), Seyyar (2005), Kuru Su (2008), Zamane (2010), Mesela Saat Onda (2012), Rastgele Ben (2014), Orada, Bir Arada (2017).

Roman: Dersaadet’te Dans (1990, 1996),  Kırmızı Kitabın Öyküsü (1993),  Bir Günlük Yerim Kaldı İster misiniz (1997), Sen Ne Çabuk Harcadın Beni (2002), Tren (2004).

Engin Geçtan İle Söyleşiler:

"Onun da Sorunu ‘Zaman’la" (Kürşad Oğuz, Aktüel, Sayı 318, 1997), "Kaosun Kıyısındaki Çılgın Dansa Katılmanın Keyfi" (Mustafa Arslantunalı, Orhan Koçak, Virgül, Sayı 27, Şubat 2000), "Sistem Benim İçin Deliyi İdare Etmek" (Filiz Aygündüz, Milliyet Kültür & Sanat Eki, 20 Haziran 2002), "Engin Geçtan'la 'Hayat' Üzerine Bir Röportaj" (Ayşe Arman, Hürriyet Pazar, 30 Mart 2003), "Tren nereye giderse..." (Ümran Kartal, Radikal Kitap Eki, 6 Şubat 2004), "Bana sorarsanız Türkiye harika bir çılgın" (Filiz Aygündüz, Milliyet, 24 Şubat 2008), "Uyuklayan Türkiye yerine çılgın Türkiye’yi tercih ederim" (Miraç Zeynep Özkartal, Milliyet Pazar, 21 Şubat 2010), "Esas hayat alanımızı daraltırsak… Kaybederiz! - Engin Geçtan" (Ayşe Arman, Hürriyet Gazetesi, 20 Mart 2016).

KAYNAKÇA: Orhan Koçak - Mustafa Arslantunalı / Engin Geçtan ile söyleşi: “Kaosun Kıyısındaki Çılgın Dansa Katılmanın Keyfi” (Virgül, sayı: 27, Şubat 2000), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007), TBE Ansiklopedisi (2001), Ümran Kartal / Rağmen Varolabilmek (Radikal Kitap, 27.6.2002), Hayat (Milliyet Kültür-Sanat, 14.7.2002), Nail Tan (Türk Dili, S. 796, s. 106-107), Engin Geçtan hayatını kaybetti! (posta.com.tr, 21 Şubat 2018).