Tıp doktoru, akademisyen, patalog (D. 1912, Diyarbakır - Ö. 11 Nisan 1997). Tam adı Abdullah Mahir
Pamukçu'dur. Diyarbakır’ın soylu bir
ailesine mensup olup, Şefik beyle Fehime hanımın oğludur. İlk ve ortaokulu
Diyarbakır’da bitirdikten sonra, Konya Erkek Lisesi’ne girdi ve 1933 yılında
mezun oldu. 1938 yılında Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi’ni
bitirdikten sonra da aynı fakülteye asistan olarak girdi. Doktora için
gönderildiği Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’inde ABD Michigan State Üniversitesi’nde
doktorasını tamamlayarak 1948 yılında yurda döndü.
1952’de doçent, 1957’de profesör
oldu. 1957-59 yılları arasında ABD Wisconsin Üniversitesi’nde patoloji dersleri
verdi. Odalar Birliği’nin temsilcisi olarak Kurucu Meclis’te (6 Ocak 1961 – 25
Ocak 1962) görev aldı, bu görevi bittikten sonra tekrar üniversiteye döndü.
1965-70 yıllarında Türkiye Bilimsel ve
Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)’nda çalıştı. 1970-72’de ABD’de
Wiscosin Üniversitesi’nde çağrılı olarak görev yaptı.
Mahir
Pamukçu, mesane kanserinin nedenleri üzerinde yaptığı araştırmalarla uluslar arası
üne sahiptir. Dünyada ilk olarak eğrelti olunun hayvanlarda sidik kesesi
kanseri yaptığını ve bitkisel kanser yapıcı maddelerin mevcudiyetini ortaya
koymuştur. Eğrelti otu, Japonya’da ve Kanada’da insanlar tarafından yenildiği
için, bu bitkideki kanser yapıcı maddelerin insan sağlığını da tehdit etmesi olasılığı
üzerine dünya bilim adamlarının dikkatini çekmiştir. Bu konu üzerinde uluslararası
kongrelerde sayısız bildiri sunmuş ve yazılar kaleme almıştır. Son zamanlarda
eğrelti otu yiyen süt hayvanlarının sütleri üzerinde çalışmakta ve bu sütlerin
insan sağlığı için zararlı olup olmadığını araştırmaktaydı. Veterinerlik
alanındaki çalışmalarını üniversite dışında, uluslararası kongrelerde de ortaya
koydu.
Pamukçu, 1948 yılında Amerikan Sigma XI.
Araştırma Kurumu daimi üyeliğine, 1960 yılında Amerikan Kanser Araştırma
Cemiyeti Muhabir üyeliğine seçilmişti.
27 Mayıs 1960 darbesinden sonra oluşturulan Kurucu Meclis’e
Odalar Temsilen Temsilciler Meclisi Üyesi (06.01.1961 – 25.10.1961) seçilerek
TBMM’de yasama çalışmalarına katıldı. 11 Nisan 1997’de hayatını kaybetti. Evli,
2 çocuk babasıydı.
BAŞLICA ESERLERİ:
Raşitizma ile Alakalı Fosfat az Enzimi Arasındaki İlginin Deneysel
Olarak Araştırılması (1953), Araştırma
ve Tez (S. Dilmen'1e birlikte, 1956), Araştırma
ve Bilimsel Yayınlarda Temel İlkeler (1967), Veteriner Patoloji (3 cilt: 1967, 1968, 1970).
KAYNAKÇA:
Yurt Ansiklopedisi (c. 4, 1982), Şevket Beysanoğlu / Diyarbakırlı Fikir ve
Sanat Adamları (c. 3, 2. Bas. 1997), TBMM Albümü 4. Cilt 1960-1983 (2010), İhsan
Işık / Diyarbakır Ansiklopedisi (2013).
