Ali Sait Akbaytogan

Asker, korgeneral, ordu komutanı (D. 1872, Hacıosman köyü / Manyas - Ö. 1950, İstanbul). Büyük Çerkes sürgününde Anadolu'ya göç ederek Manyas yöresine yerleşen bir Vubıh ailesindendir. İlk kitap yazarı çerkes kadınlardan Hayriye Melek Hunc'un ağabeyidir

Harbiye Mektebini 1896 yılında Teğmen olarak bitirip orduya katıldı. 1897'de üsteğmen, 1898'de yüzbaşı, 1901'de kıdemli yüzbaşı, 1907'de binbaşı 1911'de yarbay, 1913'de albay oldu. Trablusgarp, Balkan ve I. Dünya savaşlarına katıldı. 1915' te Tümgeneral oldu. 1918'de Yemen'de İngilizlere esir düştü. 1919'da serbest bırakılınca İstanbul' a döndü. 12. Kolordu Komutanlığına atandıysa da İstanbul'a geri döndü ve 25. Kolordu Komutanlığına atandı.

16 Mart 1920'de İngilizler tarafından tutuklanarak Malta'ya sürüldü. 3 Kasım 1921'de Malta'dan dönerek Kurtuluş Savaşına katıldı. 20 Aralık 1921'de Elviye-i Selase Soruşturma Kurulu Başkanlığı, 10 Ağustos 1922'de Askeri Yargıtay Başkanlığı, 2 Eylül 1922'de Doğu Cephesi Komutan vekilliğine atandı. 1923' te Korgeneral oldu. 4 Ekim 1924'te 4. Kolordu Komutanı, 13 Kasım 1924'te 1. Ordu Komutanı oldu. 1927'de Orgeneral oldu. 22 Kasım 1933'te 3.Ordu Müfettişi, 24 Ağustos 1935'te Yüksek Askeri Şura üyesi oldu. 30 Temmuz 1937'de emekli oldu. 5.ve 6.dönem Kocaeli Milletvekilliği yaptı. 1950 yılında İstanbul'da öldü. Abhazca, Almanca, İngilizce, Fransızca ve Arapça'yı biliyordu. 1950 yılında İstanbul'da öldü. Çester Projesi Hakkında Bazı Tenkidat ve Mütealaat (1923) adlı bir eseri vardır.

KAYNAK: Ali Sait Akbaytogan (http://www.cerkes.net, 26.8.2009), Ali Sait Akbaytogan (wikipedia.com, 23.6.2015).