Emre Kongar

Sosyolog, Bürokrat, Yazar

Doğum
13 Ekim, 1941
Eğitim
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümü
Burç
Diğer İsimler
Reşit Emre Kongar

Toplum bilimci, yazar, bürokrat. 13 Ekim 1941 tarihinde İstanbul’da doğdu. Tam adı Reşit Emre Kongar’dır. Babası, Şişli Terakki ve Pertevniyal Liseleri felsefe öğretmenlerinden İhsan Kongar, annesi ise yine Şişli Terakki Lisesi’nde bir süre felsefe öğretmenliği yapan, Zapyon Kız Lisesi felsefe öğretmeni Mesude Kongar’dır. İlk, orta ve lise öğrenimini Şişli Terakki Lisesi’nde (1959) yaptı. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümü (1963)’nü bitirdi. 1964 yılında Birleşmiş Milletler bursu ile sosyal bilimler öğrenimi görmek üzere ABD’ye gitti. 1966 yılında Michigan Üniversitesi Sosyal Çalışma Yüksek Okulu’nda yüksek lisans yaptı.

Kongar, aynı yıl Türkiye’ye dönerek Hacettepe Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladı. Burada iki yıl Nüfus Etütleri Enstitüsü’nde uzman olarak çalıştı. 1968 yılında üniversite bünyesinde Sosyal Çalışma Yüksek Okulu’nu kurdu ve bu bölüme müdür olarak atandı. 1969 yılında “İzmir’de Kentsel Aile” tez çalışmasıyla doktorasını tamamladı. Askerlik görevinden sonra, 1974 yılında yine Hacettepe Üniversitesi Ekonomi Bölümü’ne öğretim görevlisi olarak döndü. 1976 yılında “Toplumsal Değişme Kuramları” konulu tez çalışmasıyla doçenti oldu. Aynı yıl HTÜ Sosyal Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bölümü’ne atandı ve bölümün başkanlığına (1976-78) seçildi.

Emre Kongar, 1976-79 yılları arasında, Hacettepe Üniversitesi adına Turizm ve Tanıtma Bakanlığı Turizm Planlaması Genel Müdürlüğü’nde danışmanlık görevi yaptı. İkinci, Üçüncü ve Dördüncü Beş Yıllık Planların hazırlanmasında çeşitli uzmanlık komisyonlarında görev aldı. 1978-79 yıllarında Kültür Bakanlığında Kültür Yüksek Kurulu üyesi olarak hizmet etti. Aynı yıl Gençlik ve Spor Bakanlığı’nda “Toplumsal Kalkınmada Gençlik” projesini hazırladı ve uygulamasına yardımcı oldu. Bu yıllarda Milli Eğitim Bakanına da özel danışmanlık yaptı. 1978-81 yılları arasında AÜ Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nde tiyatro kürsüsünde sanat sosyolojisi dersleri veren Emre Kongar, Temmuz 1981’de “Atatürk ve Devrim Kuramları” adlı takdim teziyle profesörlüğe yükseldi. 1983 yılına kadar Hacettepe Üniversitesi Sosyal Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bölümü ile Ekonomi Bölümü’nde öğretim üyeliğini sürdürdü. 15 Şubat 1983 tarihinde, askeri yönetimin üniversite konusundaki uygulamalarını protesto etmek için, üniversitedeki görevinden istifa etti.

Prof. Kongar, 1983-87 yıllarında “Hürriyet” gazetesinde danışmanlık yaptı. Yine 1787’de kurduğu KAMAR Kamuoyu Araştırma Şirketi’ni 1987-91 yılları arasında yönetti. 1991 yılında bu şirketten ayrılarak, 1992’de atandığı Kültür Bakanlığı Müsteşarlığı’nı 1995 sonlarına kadar sürdürdü. 24 Nisan 1996 tarihinde Hacettepe Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’ne yeniden öğretim üyesi olarak döndü. 1997’de Yıldız Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim üyeliğine geçti. 1997-2000 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde sözleşmeli olarak ders verdi ve aynı yıl emekliye ayrıldı. 2001’de “Cumhuriyet” gazetesi Yayın Kurulunda danışmanı oldu ve bu gazetedeki köşe yazarlığı yaptı. Aynı zamanda Yıldız Teknik Üniversitesi’nde sözleşmeli olarak görev aldı ve Müjdat Gezen Sanat Merkezi’nde de fahri olarak hocalık yaptı.

Emre Kongar, ABD’de yayımlanan “American Journal of Political and Military Sociology” adlı dergi ile yine aynı ülkede yayımlanan “International Journal of Sociology of Family” adlı dergilerin yazı kurullarında görev aldı. 1996’da Federal Almanya Devleti tarafından Üstün Hizmet Madalyası Büyük Liyakat Haçı ile, 1996’da İtalya Devleti Commandatore Madalyası ile, 1996’da da Polonya Devleti Commandor Nişanı ile ödüllendirildi. “Türkiye’nin Toplumsal Yapısı” adlı kitabı ile 1977 Türk Dil Kurumu Bilim Ödülünü, “Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği” adlı kitabı ile 1979 yılında Sedat Simavi Vakfı Sosyal Bilim Ödülü’nü, “21.Yüzyılda Türkiye” adlı kitabı ile 1998 Aydın Doğan Sosyal ve Beşeri Bilimler Ödülü’nü kazandı. 1998 yılında “Nokta” dergisi tarafından sosyal bilimler alanında “Doruktakiler” ödülüne layık görüldü. Aynı yıl İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi tarafından verilen Yılın İletişimcisi Ödülü’nü sosyal bilimler alanında kazandı. 2001 yılında “Kızlarıma Mektuplar” adlı kitabı ile Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nin Zirvedekiler 2001 - En Beğenilen Kitap ödülünü aldı.

Emre Kongar’ın sosyal bilimler ve kültür alanında yirmiden fazla kitabı, bilimsel ve deneme türünde yüzlerce makalesi vardır. Bilimsel çalışmalarının ve deneme kitaplarının yanında, 1990 yılının en çok satan kitapları arasına giren “Hocaefendi’nin Sandukası” adlı bir de roman yazdı. Müsteşarlık dönemi anılarını da “Ben Müsteşarken” adı ile kitaplaştırdı “21.Yüzyılda Türkiye” adlı incelemesi ve “Kızlarıma Mektuplar” adlı eseri Türkiye’de en çok satan kitaplar arasında yer aldı.

“1950 ve 1960 kuşağının toplumbilimlerdeki temsilcileri kendi uzmanlık alanları dışında kalan alanları da kolaçan ettiler; sanatın dünyadaki ve ülkemizdeki serüvenine yabancı kalmadılar; hatta kimileri birinci elden izlediler sanatı. Emre Kongar bunların başında gelir.” (Cemal Süreya)

ESERLERİ:

İNCELEME-ARAŞTIRMA: İzmir'de Kentsel Aile (Doktora tezi, 1972), İnsanı Yönlendirme ve Sosyal Hizmetler (1972), Üniversite Üzerine (1984), Kültür ve İletişim (1986), Türkiye Üzerine Araştırmalar (1986), 12 Eylül Kültürü (1987), Demokrasi İşçinin Ekmeğidir (1987), Halkının Günlük Yaşam Biçimi ve Tüketim Davranışları (Prof. Taner Berksoy ile, 1990), İstanbul Tüketicisinin Perakende Alışveriş Alışkanlıkları (Prof. Taner Berksoy ile, 1991), Yirmibirinci Yüzyılda Dünya (1992), Demokrasi ve Kültür (1993), Kültür Üzerine (1994), Atatürk Üzerine (1994, Türk Toplumbilimcileri I (1996), Türk Toplumbilimcileri II (1996),  İmparatorluktan Günümüze Türkiye’nin Toplumsal Yapısı (İstanbul 1997), Demokrasi ve Laiklik (1997), Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği (Doçentlik tezi, 1999), Devrim Tarihi ve Toplumbilim Açısından Atatürk (Profesörlük takdim tezi, 1999), 21.Yüzyılda Türkiye (1999), İstanbul Halkının Yaşam Biçimi ve Sorunları (1999),Yamyamlara Oy Yok (1999), Konsantremi Bozma (1999), 28 Şubat ve Demokrasi (2000), Küresel Terör ve Türkiye (2002), Demokrasi ve Vampirler (2002), Yozlaşan Medya ve Yozlaşan Türkçe (2003), Babam, Oğlum, Torunum (2003), Tarihimizle Yüzleşmek (2006), Demokrasimizle Yüzleşmek (2007).

DENEME: Yaşamın Anlamı (1997).

ROMAN: Hocaefendi’nin Sandukası (1999).

ANI: Ben Müsteşarken (1998).  

MEKTUP: Kızlarıma Mektuplar (2000).

MİZAH: Trajikomik (2005).

KAYNAKÇA: Mücellidoğlu Ali Çankaya / Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler (c. 7, 1970), Cemal Süreya / 99 Yüz (1991), Ayten Sürer (Damar, Mart 1995), Arus Yumul / Emre Kongar’dan 21.Yüzyılda Türkiye (Cumhuriyet Kitap, 3.12.1998), Vitrindekiler (Cumhuriyet Kitap, 31.12.1998), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), Erdem Öztop / ‘Halimiz Tam Anlamıyla Trajikomik’ (Cumhuriyet Kitap, 20 Ocak 2005), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006) - Ünlü Fikir ve Kültür Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 3, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013).  

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör