Ali Rıza Paşa (Sadrazam)

Bakan, Osmanlı Sadrazamı, Vali, Asker, Devlet Adamı

Doğum
Ölüm
00 Eylül, 1932
-
Eğitim
Harp Okulu

Asker, devlet adamı, vali, sadrazam, bakan (D. 1859/60, İstanbul  - Ö. Eylül1932). Harbiye’yi (Harp Okulu) bi­tirdikten (1886) Öğretmen yardımcılığıyla Harbiye’de kaldı. Uzmanlık eğitimi için Almanya’ya gönderildi (1887). Dönüşünde Erkânı harbiye Mektebi’nde harp tarihi okuttu. Havran’daki Manastır Rus konsolosunun öldürülmesi olayı üzerine Trablusgarb’a sürüldü Yemen ayaklanmasını bastırmakla görevlendirildi (1905). Bu görevi sırasında müşirliğe yükseldi. Ordunun çeşitli kademelerinde görev yaptıktan sonra, Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Dairesi (Genelkurmay başkanlığı,1898), Üsküp ve Manastır valiliği ve komutanlığı (1903) görevlerinde bulundu. 1908'de Harbiye Nazırlığına (Savunma Bakanlığı) ve Âyân Meclisi (Senato) üyeliğine getirildi. Hüseyin Hilmi Paşa'nın Sadrazam (Başbakan) olduğu döneminde Harbiye Nazırlığı (Savunma Bakanı), Balkan Savaşı'nda Garp Ordusu Başkomutanlığı yaptı.

Ali Rıza Paşa, Sultan VI. Mehmed (Vahdeddin) tarafından 2 Ekim 1919 tarihinde Sadrazamlığa (Başbakan) getirildi. Anadolu'da gelişen Kuvay-ı Milliye hereketiyle anlaşmanın kaçınılmaz olduğunu görerek, Heyeti Temsiliye ile ilişki kurdu ve Salih Paşa'yı Mustafa Kemal'le görüşmek üzere Amasya'ya gönderip anlaşma yolları aradı; kuracağı hükümette, Heyeti Temsiliyenin isteklerini dikkate alacağına söz verdi. Ancak, Kuvay-ı Milliye’nin yönetim gücünü eline geçirmeye ve Heyet-i Temsiliye’yi kaldırma çabalarına da girişti. Müttefik Devletlerin baskısı karşısında istifa etmek zorunda kaldı (1920). Son Osmanlı kabinesinde Nafıa (Bayındırlık) ve Dahiliye (İşişleri) Bakanlığı (1922) görevlerinde bulundu. Kabine ile birlikte görevden çekildikten (Aralık 1922) sonra emekliye ayrıldı. 1933 Eylülünde öldü.

KAYNAK: İbrahim Alâedin Gövsa / Türk Meşhurları (1946), Milliyet Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi 1. cilt, 1968), Türkiye Ansiklopedisi 3 (1974).

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör