Şair ve yazar (D. 1865, İzmir -
Ö. 22 Mayıs 1905, Adana). Özel dersler alarak yetişti. Sonraki yıllarda
İstanbul Hukuk Mektebinde açılan sınavı kazanarak dava vekili olma hakkını elde
etti. Çalışma hayatına gençlik yıllarında Rüsumat (Gümrük) Dairesinde kâtip
olarak başladı. Halid Ziya Uşaklıgil ile tanıştıktan sonra Bıçakçızade Hakkı
ile birlikte 1884’te Nevruz dergisini, 1886’da Halit Ziya ile birlikte Hizmet
gazetesini çıkardı. Bu gazetenin yayımını 1894’te İzmir Maarif Müdürü Emrullah
Efendi ve Avukat Güzel Hasan Bey ile Cenevre’de sürdürdü. Ertesi yıl yurda
dönerek 21 Şubat 1895’te Ahenk gazetesini çıkarmaya başladıysa da
yayımladıkları makaleler nedeniyle aralarında Abdülhalim Memduh ve Tokadizade
Şekip’in de bulunduğu beş arkadaşıyla birlikte Bitlis’e sürgün edildi.
Sürgünden sonra döndüğü
İzmir’de Türkçü Necip ve Mehmet Şeref ile dilde sadeleşme hareketine katıldı.
Bu çabaları sonucunda şair Eşref ve Hafız İsmail ile götürüldüğü İstanbul’da
yargılanarak üç yıl kalebentlik (sürgün) cezasına çarptırıldı. Bu cezası Adana
Hapishanesinde kürek cezası olarak değiştirildi. Ceza süresinin bitmesine çok
az bir zaman kalmışken intihar etti ya da gardiyanlar tarafından öldürüldü.
Şiirlerini Aheng-i Şebâb
(1890) adlı kitabında toplamış, makale ve çevirileri kitap haline
getirilmemiştir. Hakkında Ziya Somar’ın “Bir Şehrin ve Bir Adamın Tarihi:
Tevfik Nevzat: İzmir'in İlk Fikir ve Hürriyet Kurbanı” adlı eseri
yayımlanmıştır.
KAYNAKÇA:
Ziya Somar / Bir Adamın ve Bir Şehrin Tarihi: Tevfik Nevzad (1948), Hüseyin
Avni (Ozan) / İzmir Şairleri Antolojisi (1934), İbnülemin Mahmud Kemal İnal /
Son Asır Türk Şairleri (c. IV, 1942), İbrahim Alaeddin Gövsa / Türk Meşhurları
Ansiklopedisi (1946), TDE Ansiklopedisi (c. VIII, 1998), Yaşamları ve
Yapıtlarıyla Osmanlı Ansiklopedisi (c. II, 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar
Ansiklopedisi (2001, 2004) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve
Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007).
