Emine Işınsu Öksüz

Yazar

Doğum
17 Mayıs, 1938
Ölüm
05 Mayıs, 2021
Burç
Diğer İsimler
Emine Işınsu Okçu, Emine Işınsu Zorlutuna, Mehlika, Gönül Erdem

Şair ve Yazar, Edebiyatçı (D. 17 Mayıs 1938, Kars – Ö. 5 Mayıs 2021, İstanbul). Okçu ve Zorlutuna soyadlarını, Mehlika ve Gönül Erdem müstearlarını da kullandı. Annesi şair ve yazar Halide Nusret Zorlutuna, babası Tümgeneral Aziz Vecihi Zorlutuna, eşi Prof. Dr. İskender Öksüz’dür. TED Ankara Koleji mezunu. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi ve AÜ Hukuk Fakültesi’nde öğrenim gördü.

İlk eseri on yedi yaşındayken basılan şiir kitabı İki Nokta’dır. Sonrasında daha çok romana yöneldi. Şiir ve hikâyeleri, kendi çıkardığı Töre (1971) dergisi ile Hisar, Türk Edebiyatı dergilerinde yayımladı. Yeni İstanbul ve Sabah gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı. Küçük Dünya (1966) adlı romanıyla Turizm ve Tanıtma Bakanlığı Sanat Armağanını, Bir Yürek Satıldı (1967) oyunuyla 1969 TRT Radyo Oyunları Yarışması dram dalı birinciliğini, Ak Topraklar ile 1971 Türk Edebiyatı Cemiyeti Malazgirt Roman Armağanını, Cambaz adlı kitabıyla da Türkiye Yazarlar Birliği Roman Ödülünü (1982) kazandı. Bir Yürek Satıldı, ayrıca televizyonda gösterildi (1988). Türk edebiyatına katkıları nedeniyle Türkiye Yazarlar Birliği tarafından, 20 Aralık 2003’te “Emine Işınsu’yla 65 Yıl – Roman ve Fikir” adlı bir sempozyum düzenlendi. Türkiye Yazarlar Birliği, Türkiye İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği (İLESAM) ve Türk Edebiyatı Vakfı üyesiydi. 

Emine Işınsu, Prof. Dr. İskender Öksüz ile evliydi.

 

Vefatı:

 

Emine Işınsu, 5 Mayıs 2021, Çarşamba günü İstanbul’da vefat etti.

Vefat haberini, yazar Mehmet Nuri Yardım, Facebook paylaşımında haber verdi:

“Az önce oğlum Ömer, beni çok üzen haberi verdi. “Emine Işınsu vefat etti.” Emine Işınsu, eserleri ve fikirleriyle nesilleri etkilemiş. Millî duygularla kaleme aldığı romanlarıyla gönüllerde taht kurmuş bir yazarımızdı. Son döneminde tasavvufi neşve taşıyan eserlere imza atmış, büyük mutasavvıflarımızın hayatlarını romanlaştırmıştı. Allah rahmet eylesin. Mekânı cennet, menzili mübarek, makamı âli olsun. Türk edebiyatının köşe taşlarından biridir Emine Işınsu. Eserleri, bir zamanlar gençliğin elinden düşmezdi. Son dönemde az okunur oldu. Ama bundan sonra daha çok okunacak, buna inanıyorum. Yazarlar eserleriyle yaşar. Emine Işınsu da seçkin romanlarıyla aramızda olmaya devam edecek. Ailesine, dostlarına, sevenlerine, eski ve yeni bütün okuyucularına başsağlığı ve sabır diliyorum. Türkiye’nin, Türk dünyasının ve İslam âleminin başı sağ olsun.”

 

Emine Işınsu İçin Ne Dediler?

 

 “1970’lerin Türkiye’si, çalkantılı, huzursuz ve çok karmaşık görünümüyle romancılar için herhalde özellikle verimli bir konu kaynağıdır. O yılların siyasal panoramasını insanların özel hayatlarında odaklandırarak yansıtmayı deneyen bir dizi roman ve hikâye yayımlandı. Bir Edebiyat tarihçisi için bunların arasında bulunan Emine Işınsu’nun ‘Canbaz’ı, Füruzan’ın ‘47’liler’i ile bir arada anılacak bir roman. Ayni konuyu (öğrenci hareketleri, 1970’lerin siyasal bunalımı) karşıt açılardan işleyen bu iki romanı karşılaştırmalı bir incelemeden geçirmek, edebiyat bilimcileri için ilginç bir araştırma olabilir. (…)

“Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz, Emine Işınsu’nun romancılığını kanıtlayan bir eser. Türkiye’nin problemli bir dönemini, kendi siyasal görüşü açısından, ama sanatlı, biçim bilinci içinde yansıtan Emine Işınsu, romanda uyguladığı alıntı tekniğinde, değindiği efsane vs de Türk-İslâm kültüründen yararlanmakla çağdaş roman tekniğini özümlediğini göstermektedir.” (Gürsel Aytaç)

 

***

 

 “Bugünkü edebiyatımızda bir Işınsu vâkıası vardır. Günümüzdeki Türk romanını, onun ismini anmadan derğerlendirmek mümkün değildir. Bugünden yarına kalacak bir kaç isimden bir de şüphesiz Emine Işınsu’dur. (…) Küçük Dünya’dan itibaren devamlı bir gelişme gösteren Işınsu, bilhassa roman tekniği ve tipleştirme açılarından günümüz romanında ilk isim sayılmak gerekir. Roman tekniği, belki bir başka ifade ile kompozisyon, Işınsu’da mükemmeldir. Olaylar kusursuz bir şekilde sıralanır ve sonuca ulaştırılır. Işınsu bir gerilim romancısıdır ve okuyucunun merak duygusunu elinde tutar. Kronolojinin dışına çıkış, bilhassa Cambaz’da tatbik edilen geriye dönüş tekniği gerilimi aksatmaz, bilâkis daha canlı hâle getirir.

“Işınsu’nun tipleri, roman yapraklarında sayfa sayfa canlanır. Roman ilerledikçe; ruh yapıları, davranışları ve konuşmalarıyla âdeta öteden beri tanıdığımız canlı insanlarla kendinizi yanyana bulursunuz.” (Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun)

 

ESERLERİ:

 

Roman:

 

Küçük Dünya (1966), Azap Toprakları (1970), Ak Topraklar (1971), Tutsak (1973), Sancı (1974), Çiçekler Büyür (1978), Canbaz (1981), Kafdağı’nın Ardında (1988), Atlıkarınca (1990), Cumhuriyet Türküsü (1993), Nisan Yağmuru (1998), Havva (1999), Bir Ben Vardır Benden İçeri (2002), Niyazi Mısrî ve Bukağı (2004), Hacı Bayram (2005), Hacı Bektaş Veli (2008).

 

Şiir:

 

İki Nokta (1965).

 

Oyun:

 

Bir Yürek Satıldı (1967), Bir Milyon İğne (1967), Ne Mutlu Türküm Diyene (Çocuk oyunu,1969), Adsız Kahramanlar (radyofonik piyesler, 1973).

 

Hikâye:

 

Bir Gece Yıldızlarla (1991).

 

Deneme:

 

Dost Diye Diye (1997).

Monografi:

 

Kendimden Kendime (2020)

 

HAKKINDA: Şerif Aktaş / Tutsak (Töre Dergisi, Eylül 1977), Mustafa Kutlu / Yerli Roman, Çağdaş Nasihatnameler ve Çiçekler Büyür (Fikir ve Sanatta Hareket, Mayıs 1979), Bilge Ercilasun / Geç Kalma! Nereye? (Türk Edebiyatı, Mayıs 1981) - Türk Romanı ve Işınsu (Töre Dergisi, 1982), “Edebiyatımızda Işınsu” (Töre dergisi, Emine Işınsu Özel Sayısı, Aralık 1982), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) - Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), Ahmet Kabaklı / Türk Edebiyatı (c. 3, s. 800-801, 1991), İnci Enginün / Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları (1991), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (1998), Hasan Kallimci / Ablam Ustam Emine Işınsu (2006).

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör