Halkbilimci ve tarih yazarı (D. 1904, Kuzyaka
köyü / Safranbolu / Karabük – Ö. ?). Gökoğullarından Abdurrahman Efendi’nin
oğlu. Dört yaşında İstanbul’da mahalle mektebine gönderildi. İkinci sınıfta
Beyazıt Merkez Rüştiyesine devam etti (1907-08). Daha sonra, yedinci sınıfa
kadar, Davud Paşa Sultanisinde öğrenim gördü. Babasının isteğiyle Müdafaa-i
Millîye grubuna katıldı. Aynı zamanda basın hayatına atılarak kazandığı parayla
İtalyan Ticaret Mektebinin Lisan bölümünü bitirdi. Ankara Tan (1921) gazetesinde
çalıştı. İstanbul’daki Posta ve Telgraf Mekteb-i Âlisinin orta kısmını
bitirdiği 1925 yılınnda Kasımpaşa PTT
Merkezine memur olarak atandı. Telgraf Umuru Müdürlüğü Kâtipliği (1926), Fen
Müdürlüğü Kâtipliği (1928), Tetkik-i Hesap Müdürlüğü ve İstanbul Mesul
Muhasipliği memurluklarına (1930-31) getirildi. Ankara Telgraf (1933) ve
Muamelât Müdürlüğü (1934-35) memurluklarında bulundu. İstanbul Paket Posta
Müdürlüğü gişe memurluğundan istifa ederek (1939) ayrıldı. Ankara İskân Umum
Müdürlüğünde (1939-40) ve Ankara Belediyesi Su İşlerinde (1940-41) görev yaptı.
Türk Dil Kurumu İstanbul Merkez Heyetinde (1942) görev yaptı.
Ankara’da 1922-23 yıllarında Ziya Gökalp,
Yusuf Akçura, Ahmet Ağaoğlu, Ali Rıza Seyfi ve İstanbul’da Prof. Dr. M. Fuat Köprülü
ile Dr. Ignas Kunoş’la tanışıp onların teşvikiyle halk kültürü derlemeleri
yapmaya başladı. 1927’de Ankara’da kurulan Türk Halk Bilgisi Derneğinin
İstanbul Şubesinde çalışan Gökoğlu’nun ilk halk kültürü kitabı bu dernekçe
yayımlandı. Halkevleri kurulunca Eminönü, Şehremini, Fatih Halkevlerine (1932)
üye oldu. Aynı zamanda Ankara Halkevi Dil Tarih ve Edebiyat Şubesi üyesi olan
Gökoğlu, aynı yıl Türk Dil Kurumu kurulunca İstanbul Merkez Heyeti üyeliğine
seçildi. Türk Dil Kurumunun söz derleme çalışmalarına katıldı. Türk Dil
Kurumunun İstanbul Şehremini Halkevi Dil Tarih ve Edebiyat Komitesi
Başkanlığına (1937) getirildi. Ankara’da Türk Dil Kurumunda memurluk yaptı
(1942). Kurumdan istifa edip Toprak Mahsulleri Ofisine memur olarak (1943)
geçti. Akciğer veremine yakalanarak vefat etti.
Gördüğü öğrenim dolayısıyla PTT tarihiyle ilgili kitaplar yazdı. Halkbilimle ilgili yazıları
Millî Mecmua, Atsız Mecmua, Öz Dilimize Doğru, Doğu, Bartın Gazetesi, Halk
Bilgisi Haberleri, Çınaraltı, Musikî Mecmuası’nda yayımlandı. Kitapları
dolayısıyla Atatürk’ten 1934), PTT Umum Müdürlüğünden (1937), İsmet İnönü’den
(1938) takdirname aldı.
ESERLERİ:
Safranbolu’da Yürük
Düğünleri, (1930),
Telgrafçılıkta Ana Dilimiz ve Mustafa Efendi (1933), İstanbul
Etnografyası: Safranbolulular, Bartınlılar (1934, 2.basım 1937), Batı ve
Doğuda Telgrafçılık Nasıl Doğdu? (1935), İnkılâbımızda Posta ve
Telgrafçılar (1938, 2. bas. 1940), Seyinin Düğünü: Seymenler- Sökmenler (Yürük
ağzıyla radyofonik oyun, 1939), Seyinin Düğünü (senaryo, 1940), Oğuz
Destanları İzlerinin Anadolu Halkı Arasında Yaşadığına İsbat: Bey Böyrek
(1941), Türk Düğününün Karakteri ve Yaşambilik (1942), Yolumda
Yürüyorum (1942), Ziya Gökalp’in Türk Ailesi ve Cemiyetini Görüşü ve
Partinin Lâiklik Umdesi (1939), Bir İki Yazım (Bey Böyrek ve
Köroğlu konularında, 1944).
HAKKINDA: A. Baha Gökoğlu / Türk Düğününün
Karakteri ve Yaşambilik (1942), Hâfi Kadri Alpman / Portreler (1972), TDOE –
TDE Ansiklopedisi 4 (2004).
