Embiya Ulusoy

Eğitimci, Yazar

Eğitim
Sofya Üniversitesi Coğrafya Bölümü, Sofya Üniversitesi Tarih Bölümü

Eğitimci, yazar. 1937 yılında Şumnu ili Aydoğdu köyünde doğdu. İlk ve ortaokulları doğduğu köyde bitirdi. 1956 yılında Sofya Türk Pedagoji Okulundan mezun oldu. Daha sonra Sofya Üniversitesinin coğrafya ve tarih bölümünü bitirdi. Uzun yıllar Aydoğdu Ortaokulunda müdür yardımcısı ve coğrafya öğretmeni olarak çalıştı. Bir süre okul hayatından ayrılarak Aydoğdu Belediyesi'nde muhtar ve Vatan Cephesi Belediye başkanı olarak görevlerde bulundu.

1989 yılında zorunlu göç sırasında Türkiye'ye göç etti. Önce İstanbul Sefaköy’e, üç yıl aradan sonra Avcılar' a yerleşti. Türkiye’de çalışma hayatına Küçükçekmece Lisesi'nde başladı. Bu okulda beş yıl coğrafya öğretmeni olarak çalıştı. Avcılar İlköğretim Okuluna tayini çıktı ve öğretmenlikten emekli oldu. Halen İstanbul’da oturmaktadır. Evli ve üç çocuk babasıdır. Bulgarca ve Rusça biliyor.

ESERLERİ:

Aydoğdu (köyünün kısa tarihi, 1998), Deliorman (bölgenin tarihi ve coğrafi özellikleri, İstanbul, 2003), Bulgaristan Türkleri, Deliorman ve Rumeli Pehlivanları (2012), Nasırlı Ellerin Hüneri (2013), Bulgaristan Türkleri Halk Bilgileri ve İnanışları (2013), Deliorman Çocuk Tekerlemeleri ve Oyunları (2014).

KAYNAK: Şaban M. Kalkan Arşivi (2014), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12, 2015).

DELİORMAN'IN SINIRLARI

Tarihi verileri, yer şekillerini,araştırmacıların yazdıkları, Üniversitesi Coğrafya Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Todor Krıstevle yaptığım istişarelerimi göz önünde bulundurduğum gibi bu konuda yaşlıların ve halkın görüşlerini dikkate alarak incelemelerimin sonucu olarak yörenin sınırlarını çizdim. Çalışmalarımın sonucu olarak Deliorman  sınırları:

 Aşağıdaki çizdiğim şekilde olduğunun  kanısındayım.

Güneybatı ve güney sınırı: Oldukça alçakta kalan Aklom ve Pravadı ırmakları vadilerinin kuzeyindeki,, tırınmış, yükseltilerden (vızvişeniya) Deliorman başlamaktadır. Razgrat-Şumnu ve Varna'ya giderken solunuzdaki yüksekliklerim muhteşem görünüşleri Deliorman'dır.

GÜNEYBATIDA:

 Senova garından doğuya doğru Aklom ırmağı vadisinin kuzeyindeki Işıklar (Samuilski vızvişeniya) yükseltilerini izler. (Prof. Dr.Todor Krıstev'e göre Samuilski visoçini değil demek daha doğrudur). Duranköy yakınlarında kuzeydoğuya doğru yönelerek Pıravadı ırmağının başlangıcı olan Kayalı dere (Kamenitsa,kamenaşka reka reka) yatağının solundan Studenitsa ve Trem köylerinden Hirino'nun kuzeyine varmaktadır. Buradan sonra GÜNEYSINIRI uzanmaktadır. Pıravadı ırmağının geçtiği vadide Ovço pole (Ova yöresi) Pliskovsko pole (Abba ovası) ovaları bulunmaktadır. Vadinin ve ovaların  kuzeyinde ve doğusunda kalan Işıklar yükseltilerinin bir kısmı sırt platosu ile Stana platosu Deliorman'ın güney sınırıdır. Daha doğuda da Vetrinsko pole (Yassıtepe) ovasının kuzeyindeki yükseltiler hep Deliorman'ın güney sınırıdır. Vadi ve ovaların kuzeyinde hafifçe yükselen,

yamaç ve tepelerde bulunan köyler de Deliormandan sayılmalıdırlar. Çün¬kü ovalar alçakta kaldığından onlar vadi ve ovalardan arınmış, ayrılmış¬lardır. Örn. Hitrino'nun üzerinden baktığımızda açık seçik olarak SIivak'ın (Erikli) hafif olsa da yükselen bir yerdedir. Buna göre sınır, Kara¬lar, Erikli güneyinden Sırt (Voyvodsko plato) platosuna varmaktadır. Do¬ğuya doğru bir arslan kafası gibi bakan plato ile Voyvoda köyünün (Oyvodaköy) arasından geçerek Eğri dere'yi (Kriva reka) de geçip Kiliecik yanında Staııa bayır (Göceci) platosuna varmaktadır. (Bazı araştırmacı¬lar, Karalar, Erikli, Damargöz, Kaykıköy, Pamukçu köylerini Delior¬man'ın dışında sayıyorlar. Fakat yukarı da belirttiğim gibi bu köyler va¬diden arınmış yüksekliklerde, Pamukçu ise yükseltilerin arasında kal¬maktadırlar.Bundan dolayı Deliorman'dan sayılabilirler). Stana bayır platosunun batı yamaçlarını

 izleyerek güneyinden dolaşıp (ovada kalan Türkarnavutluk ve Yagnilo (Yayla) köylerinin yanından geçerek) kuzey¬deki yükseltilere vardığında doğuya yönelir. Oradan Dobroplodrio (Elesfakı), İskır (Akkoyun) köylerinin güneyinden Vılçi dol (Kurtdere) yanın¬dım, Karaağaç (Brestaşka reka, Karamandere de denir) derenin sağından G Ü N E Y D O G U sınırını çizerek Karapelit yakınlarında Karamandere  ile Suha reka'nm (Kanara) birleştiği yere ulaşır. Dobruca ile Deliorman arasındaki sınırı Süha reka (Kanara) kabul edenler çoğunlukta olsa da bana göre meridianalno (dikey olarak uzanan) bütün Suha reka değil. Tervelin doğusunda Deliorman'dan Dobruca'ya bir geçiş bölge vardır. Dil ha çok Dobruca ovasına benzeyen bu bölgedeki insanlar da tam ola¬rak kendilerini tanımlayamıyorlar. Dobrucalı sayanlar var, Deliormanlı sayanlar da var. Bütün görüşlerden sonra DOGU ve K U Z E Y D O G U SINIRI, yani Deliorman ile Dobruca arasındaki sınırını çizmek zor olsa da aşağı yukarı şu çizgiyi alabiliriz. Karamandere ile Suha reka'nın birleştiği Karapelit'in yakınlarından, Alfataı'ın kuzeydoğusuna (Kana göl kulağına), oradan da kuzeybatıya doğru İskra köyünün güneyine kadar uzanmaktadır.

KUZEY SINIRI ise tam Tuna'ya vârmamaktadır. Bazi yerlerde 7,8 km. bazı yerlerde 10 - 15 km. Tuna nehrine yaklaşmaktadır. Deliormnn'ın kuzey sınırı İskra (Silistre Aydoğdusu) köyünün güneyinden batıya doğru Zvınartai ve Öper'in kuzeyinde Razgrat-Silistre il sı- rınırına kadar ulaşır.

BATI SINIRI: Senovo garından Vetovo ile Glojevo arasındaki Kurtorman kulağı ve Öper tepeciklerine kadar uzanan oyağın, batı sınır olarak  kabul edebiliriz.

 

“Deliorman” adlı kitabının 3 bölümünden alınmıştır

KAYNAK: Şaban M. Kalkan Arşivi (2014).

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör