Zübeyir Yetik

Gazeteci, Yazar

Doğum
01 Ocak, 1941
Eğitim
Adana İktisadî ve Ticari İlimler Akademisi
Burç

Gazeteci-yazar. 1 Ocak 1941, Siverek / Şanlıurfa doğumlu. Babası, Kakolar ailesinden Kunduracı İmam Usta; annesi ev kadını Cemile Hanım’dır. İlkokulu Siverek ve Ceylânpınar’da, ortaokulu İlkokulu Siverek ve Ceylânpınar’da okudu, ortaokulu Siverek’te (1956), Liseyi Urfa’da okudu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesindeki öğrenimini (1964-67) yarım bıraktıktan sonra Adana İktisadî ve Ticari İlimler Akademisini bitirdi (1977). İÜ İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsünün İş İdare Programı (1990)’nı tamamladı.

Zübeyir Yetik, 1958–60 yıllarında Urfa’da gazetecilik, vekil öğretmenlik; 1962–65 yıllarında İzmir ve Ankara’da gazetecilik; 1966–74 yıllarında Urfa’da öğretmenlik, hal müdürlüğü, bankacılık, serbest muhasebecilik; 1974’ten itibaren İstanbul’da gazetecilik, yayıncılık, sendikacılık, Türkiye Kızılay Genel Müdürlüğünde kontrolörlük, Türkiye Denizcilik İşletmeleri’nde APK uzmanlığı, Kızılay İstanbul Bölge Müdürlüğünde mali işlerden sorumlu müdür muavinliği görevlerinde bulundu. Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürü olarak 1994’de göreve başladığı İSKİ’deyken 2003 yılında kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.

İlki 1981’de olmak üzere 6 defa hacca gitmiş olan Zübeyir Yetik, 1992 Erzincan Depremi’nde, 1993’te Karabağ olayları sırasında Azerbaycan’da uzun süre görev yapmıştır. Öğretmen Kâmuran Kaplan’la evliliğinden (1972) üç çocuğu ve iki torunu vardır. Türkiye Yazarlar Birliği üyesidir.

“Yeni İslâmî Akım” olarak adlandırılan düşünce akımının öncülerinden Zübeyir Yetik’in kalemle ilk ilişkisi şiirle oldu. “Tevazu” başlıklı ilk yazısı Şanlıurfa’da Demokrat Türkiye (1958) gazetesinde yayımlanmıştı. Diğer yazıları Derya (1958), Demokrat Türkiye (1958-60), Hürsöz (1959), Müslümanın Sesi (1960), Demokrat Akdeniz (1961-62), İbret (1962), Oku (1962-63), Adalet (Ankara, 1962-65), Adalet (İzmir, 1963-65), Fedai (1963-65), Nobel (1963), Çağrı (1963), Yaprak (1963), Gurbet (1963), Yeni İstiklal (1963), İslâm (1964), Hilal (1964-65), Komünizmle Mücadele (1964-65), Şafak (1966), Millî Gazete (1974-84), Adım (1975), Akıncı Güç (1978), Yeni Devir (1978), Vakit (Akit, 1993) gazete ve dergilerinde yer aldı.

Bu yazılarını daha sonra Urfa’da bulunduğu yıllarda da sürdürdü. 1974 yılında Urfa’dayken Milli Gazete’nin başına geçmesi için İstanbul’a davet edildi. Bu gazetenin genel yayın müdürlüğünü yürütürken, bir yandan da birinci sayfa yazarlığı yaptı. 1976’da gazetenin genel yayın müdürlüğünden çekildi, ancak köşe yazarlığını -aralıklı olarak- 1984 Yılına dek sürdürdü. Bu arada Yeni Devir gazetesinde haftalık ekonomi sayfası hazırladı. Büyük Doğu’nun 1976 Yayın dönemi hazırlıkları sırasında Necip Fazıl Kısakürek ile birlikte çalıştı.. Ardından Çığır Yayınları’nın kuruluşuna önayak oldu ve bu şirkette bir süre genel müdürlük yaptı. 1992–2002 yıllarında Akit gazetesinde haftalık yazılar yazdı. İstanbul yıllarında yurdun çeşitli yerlerinde konferanslar da veren Zübeyir Yetik, 1984 Yılından 1992’ye kadar ağırlıklı olarak kitap telifi ile uğraştı. 1964 yılında İslâm dergisinin açtığı makale yarışmasında birincilik kazandı.

Çeşitli dergi ve gazetelerde yüzlerce yazısı yayımlanan Zübeyir Yetik; ayrıca, eşi Kâmuran Yetik’in imzasıyla yayımlanan Bostan, Gülistan, Mesnevi, Tutîname, Mantık-et-Tayr gibi İslâm Klasiklerinden yedi hikâyenin manzumlaştırarak, Yalçın Turgut ve Süleyman Özkonuk’un çizgileriyle yayımlanmasına katkılarda bulundu (1984). “Medeniyet Burçları”, “Ön Soruşturma”, “Tevhid Üzerine” gibi ‘ortak yazarlı’ kitaplara yazı katkısında bulundu. Aliya İzzetbegoviç’in “Doğu ve Batı Arasında İslâm”; M. Ziyauddin Rayyıs’ın “İslâm’da Siyasi Düşünce Tarihi” başlıklı kitaplarının Türkçe çevrilerinin felsefe ve siyasal bilimler kavramları bağlamında redaktörlüğünü yaptı. “Şamil İslâm Ansiklopedisi” ve “Sosyal Bilimler Ansiklopedisi”ne maddeler yazdı.

İzmir’de bulunduğu yıllarda İzmir Türkocağı Gençlik Kolu Başkanı olarak yürüttüğü kültürel çalışmalarla -sonraları ülkenin fikir ve politika alanlarında etkin olacak- pek çok gencin yetişmesine katkıda bulunan Zübeyir Yetik’in sendikacılıkla ilk ilgilenişi 1967’de oldu. Urfa’da kurmuş bulunduğu “Türkocağı” şubesi ve “Urfa İlim ve Fikir Yayma Cemiyeti” ile geniş bir sosyal ve kültürel faaliyet yürüten ve ileriki yıllarda Urfa’nın ve zaman içinde ülkenin fikir, kültür ve siyaset hayatında etkin rol alacak bir grup gencin yetişmesine ortam hazırlayan Zübeyir Yetik, kendisinin de aralarında bulunduğu öğretmen çevresi üzerinde bazı yönetici ve müfettişler tarafından uygulanan baskıya direnmek için yaygın adıyla “Milliyetçi Öğretmenler” diye bilinen Öğretmenler Sendikasının Urfa Şubesini kurdu. Sendikal ve sosyal etkinliklerinin önünü kesmek isteyen yöneticiler, hakkında soruşturma başlatılan başörtülü bir öğretmenin sendika tarafından savunulmasını gerekçe göstererek Zübeyir Yetik’i öğretmenlikten ihraç etti. Aynı dönemde Harran Üniversitesi için atılmış ilk adım olan “Harran Üniversitesi Kurma Derneği”nin kuruluşunda bulundu ve genel başkanlığını üstlendi. Bu amaç doğrultusunda faaliyetlerde bulundu.

1976’da ise, kafa yapısı olarak kendine TÜRK-İŞ, DİSK ve MİSK konfederasyonlarında yer bulamayan maneviyatçı ve muhafazakâr işçiler için bir çatı oluşturmak ihtiyacını görerek, ÖZ-METAL-İŞ Sendikası’nı kurup, bu alanda başlangıç adımını attı. Ardından kurulan birkaç sendikayı da bir araya getirerek, politikacıların şiddetle karşı çıkmalarına karşın, HAK-İŞ Konfederasyonu”nun kuruluşuna öncülük etti; kendisinin ve kamuoyu oluşturacak basın kuruluşlarının İstanbul’da oluşu sebebiyle de merkezi Ankara’da olan Konfederasyon’da Genel Sekreterlik görevini üstlendi. 1978’de ara verdiği sendikacılık faaliyetine, 1997 Yılında BEM-BİR-SEN’in Genel Başkanlığını üstlenerek bu kez memur sendikacılığı ile dönüş yaptı. 2000 Yılında Kurucu Genel Başkan Mehmet Akif İnan’ın ölümü üzerine de MEMUR-SEN Konfederasyonu’nun genel başkanlığına seçildi. Sendikacılık yaşamı 2001 yılının ortalarına dek sürdü.

“İsim sahibi gibi, zulme, haksızlığa, şirke karşı Kur’ân’dan ve sahih nebevi gelenekten güç alarak mübareze ve münazara ortamlarında hak arama mücadelesi veren, teori ile pratiği birleştiren bir eylem adamı ve yılmadan, bıkmadan hakkı savunan tavizsiz bir fikir savaşçısı.” (Abdullah Yıldız)

ESERLERİ:

ŞİİR: Dörtlükler (1960, Ak-Elif (1976).

YERYÜZÜNDE KÖTÜLÜK ODAKLARI DİZİSİ: Şeytan (1985), Kabil (1985),  Nemrut (1985), Fir’avn (1985), Karun (1985), Samiri (1986), Bel’am (1986),  Ebu Cehil (1986), Yahudi (1986), Hüman/İnsan (1986).

DÜŞÜNCE-ARAŞTIRMA-İNCELEME: Aksiyon-Ahlâk-Ekonomi (Makalelerden derleme, 1975), İslâm Savaşçısına Notlar (1976),   İnsanın Serüveni (1984), Çağdaş Bilimin Saplantısı (1986), İmam Şamil - Siyasal Tarih Yorumu (1986), Ekonomiye Değinmeler (1987), İslâm Düşünce Tarihinde Mezhepler (1990), Siyasal Katılım, Siyasal Tarih Yorumu (1990), Her Nemrud’a Bir İbrahim (1990), Siyasal Tarih Yorumu (1990), Ekonomi Bir Din midir (1991), İnsanın Yüceliği ve Gunèoniyen Bâtınîlik (1992).

ANI: Geçmişten Notlar (2008).

E KİTAP: Yorumlamalar (Denemeler).

ÇOCUK KİTABI: Ayı İle Sinek, Eşek İle Öküz, Tasmalı Koyun.

KAYNAKÇA: İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) - Ünlü Fikir ve Kültür Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 3, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), S. Ahmet Kaya / Urfa Şairleri - Cumhuriyet Dönemi (1998), Abdullah Yıldız / Fikirle Aksiyonu Birleştiren Adam: Zübeyir Yetik (Ümran dergisi, sayı: 130, Haziran 2005).

 

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör