Sinema
ve tiyatro oyuncusu. 26 Ocak 1940 tarihinde Ankara’da doğdu. Tam adı Ayten Gökçer
Kaçmaz’dır. Kendisi gibi sinema ve tiyatro oyuncusu ve yönetmen olan Devlet
Tiyatroları Eski Genel Müdürü ve Cüneyt Gökçer’in
eşidir. Kendisindeki tiyatro yeteneği ilk keşfeden kişi annesi olmuş ve onun
yönlendirmesiyle 1952 yılında Ankara Devlet Konservatuarı Bale Bölümü’nde
öğrenim görmeye başladı. Yine annesinin yönlendirmesiyle Ankara Devlet
Tiyatroları Çocuk Tiyatrosu Bölümüne girdi (1957). Burada sahneye çıktığı ilk
oyun olan Mümtaz Zeki Taşkın’ın “Oyuncakçı Dede” adlı oyununda müthiş bir
heyecan yaşadığını söyler. Onun ardından Eleneor H. Porter’ın “Pollyanna”
piyesinde hemşire rolünü üstlenmişti.
Gökçer,
1958 yılında girdiği sınavı kazanarak Devlet Tiyatroları’nun sanatçı kadrosuna
geçti. Devlet Tiyatrosu’nda ilk olarak Reşat Nuri Güntekin’in “Bu Gece Başka Gece” oyununda rol aldı.
Ayrıca oynadığı ilk rollerden Dansöz Pandora rolü çok beğenildi. Buradaki
başarımın altında kuşkusuz aldığı bale eğitiminin büyük payı oldu. Ardından “My
Fair Ladyde”ki Eliza Doolittle, “Don Kişot”taki Aldonza, “Vanya Dayı”dakı
Yelena Andrayevna, “7 Kocalı Hürmüz”deki Hürmüz, “Master Clas”daki Maria Callas
rolleri seyircinin belleğinde iz bırakan roller oldu.
Ayten Gökçer, 1965 yılında, Galatasaray’ın efsane
futbolcusu ve Gol Kralı Metin Oktay’la başrolünü paylaştığı “Taçsız Kral”
filmiyle sinemaya geçti. “İçli Kız Funda”, “501 Nolu Hücre” adlı sinema filmlerinde
oynadı. Ancak daha sonra sinemadan daha çok tiyatroda karar kıldı. “Yedi Kocalı Hürmüz”
adlı müzikalde oynadığı Hürmüz tiplemesiyle başrolde oynadı ve çok beğenildi.
“Kaktüs
Çiçeği” (1966) ve “My Fair Lady” ( 1970) oyunlarındaki rolleriyle iki kez Sanat
Sevenler Derneği (Sanat Kurumu)’nin en iyi sanatçı ödüllerini aldı. Devlet
Tiyatrolarında başlıcaları; “Bu Gece Başka Gece”, “Su Kızı”, “Hafta Başı”, “Aşk
acısı”, “Klinik Bir Vaka”, “Hortlaklar”, “Bernarda Alba’nın Evi”, “Woyzeck”,
“Don Juan”, “Öp Beni Kate”, “Andora”, “On İkinci Gece”, “Vanya Dayı”, “Kaktüs
Çiçeği”, “IV. Henri”, “Cadı Kazanı”, “Lysistrata”, “Mançalı Don Kişot”,
“Hastalık Hastası”, “Tarla Kuşuydu Juliet), “Bağdat Hatun “, “Gecikenler”,
“Yedi Kocalı Hürmüz”, “Kim Korkar Hain Kurttan?” olmak üzere otuzdan fazla
oyunda büyük başarıyla oynadı. 1987 yılında kendisine Devlet Sanatçısı unvanı
verildi.
1980’lerde televizyon dizisi de çekilen “Yedi Kocalı
Hürmüz” oyunu ile mesleğinin doruğuna çıkmıştı. Kırklı yaslarının ortalarına
geldiğinde “Önce Canan” diye bir diziye başlamıştı ki,
dizinin diğer bir oyuncusu Sumru Yavrucuk bu dizideki oyunuyla öne
çıktı. O nedenle dizi bir süre sonra kaprisleri yüzünden onsuz devam etti. Gökçer,
TV’ye yıllar sonra “Yılan Hikâyesi” ile geri döndü. 1999 sezonunda ayrıca “Balerin”
adlı oyunu sahneye koydu.
Ayten Gökçer; Sanat Severler Derneği Yılın En İyi Kadın
Oyuncusu (1967 ve 1971), Gazeteciler Derneği En İyi Sanatçı Ödülü (1975) Yılın
Sanatçısı (1976) Devlet Sanatçısı (1988), Kültür Bakanlığı Üstün Hizmet Ödülü
(1966) Cumhuriyetin 75. yılında Yüzümüzü Ağartan Sanatçılar Ödülü (1998)’nü
aldı. 1962 yılında, kendisi gibi tiyatro oyuncusu ve yönetmen olan Devlet Tiyatroları
Eski Genel Müdürü Cüneyt Gökçer’le
evlendi. Bu evlilikten Aslı adında bir kızı, Efe adında bir torunu vardır.
14 Mayıs 2024'de 84 yaşında vefat etmiştir. Cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığına defnedildi.
HAKKINDA: Atilla Dorsay / Türk ve Dünya Sineması Ansiklopedisi
(Turhan Gürkan ile, 1983), Akın Ak / Türk Sinemasında Film Müzikleri (1995),
Alim Şerif Onaran / Türk Sineması (2 cilt, 1994) - 20. Yüzyılın Son Beş Yılında
Türk Sineması (2005), Ömer Ayhan / Siyah
Beyaz Bir Öykü (Türk Sinemasının 1960’lı yıllardan günümüze kadarki yılları,
2001), Agâh Özgüç / Türk Filmleri Sözlüğü
1917-2009 (2009).
