Âşık Paşa

Tasavvuf Şairi, Şair

Doğum
Ölüm
-

Tasavvuf şairi (D. 1272, Kırşehir - Ö. 1333). 13. Asırda Horasan’dan Anadolu’ya gelen tasavvuf geleneğine bağlı bir aileye mensup olup, Selçukluların son döneminden Konya’da emirlik yapmış mutasavvıf Baba İlyas-’ın torunudur. Paşa kelimesi ilk anlamındadır. Babası Muhlis Paşa’dan da ders alarak kuvvetli bir tasavvuf kültürünün etkisiyle yetişti. Arapça, Farsça ve İbranice yanında Ermenice de biliyordu.

Mevlüt yazarı Süleyman Çelebi-’yi de etkilemiş olan ünlü eseri Garibname’yi, halka tasavvuf yolu ile törelerini öğretmek amacıyla yazdı. On iki bin beyit uzunluğundaki bu didaktik mesnevisi dışında Yunus Emre tesirinde yazdığı ilahi ve gazelleri de bulunan Âşık Paşa, hece ve aruz ölçülerinin ikisini de başarıyla kullanmıştır. Bayramîlik tarikatı mensupları tarafından çok okunduğu söylenir.

Diğer eserleri olan Fakrnâme, Vasf-ı Hal, Kimya Risalesi ve Hikâye adlı dört mesnevisi Agâh Sırrı Levend tarafından yayımlandı (1953-54). Diğer şiirleri Abdülbaki Gölpınarlı tarafından Türkiyat Mecmuası’nda (cilt 5, 1935) neşredildi. Altmış yedi ilahi ve gazeli, Abdülbaki Gölpınarlı’nın Yunus Emre ve Tasavvuf (1961) adlı kitabında toplandı.

HAKKINDA: Bursalı Mehmed Tahir / Osmanlı Müellifleri I (1972), Günay Kut – Ahmet Yaşar Ocak / TDV İslâm Ansiklopedisi (c. 4, 1991), Abdullah Satoğlu / Şair ve Maarif Ehli Âşık Paşa (Erciyes dergisi, Kasım 1999), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999).

 

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör