Reklamcı (D. 1919, İstanbul - Ö.
2011, İstanbul). Saint Joseph Lisesinden mezun olduktan sonra yüksek öğrenimini Paris’te yaptı. Vitali
Hakko’nun isteği üzerine ilk reklamını Eylül 1943’te ‘Şen Şapka’ için
hazırladı. Manajans’ı kurdu. 1972’de Uluslararası Reklamcılık Derneğinin
Türkiye kolunu hayata geçirdi. Başkan oldu. 1985’te ise Reklamcılar Derneğinin
kurucu başkanı oldu.
İlk işi Şen Şapka ilanıydı
Eli Acıman, Saint Joseph
Lisesi’nden mezun olduktan sonra eğitim için gittiği İngiltere’den döndüğünde,
aile mesleği iplikçilik yerine reklamlığı seçti. İlk işi Vakko’nun kurucusu
Vitali Hakko’nun o zamanki markası ‘Şen Şapka için bir ilan hazırlamak olan
Acıman, bu ilanla reklamcılık tarihinde yeni bir sayfa açtı. Üstelik bu reklam
yapıldığı tarihten 60 yıl kadar sonra 2004 yılında Hürriyet Gazetesi tarafından
düzenlenen yarışmada “Özel Ödül” aldı. Acıman ve Hakko arasında başlayan
dostluk, aralarına Mario Beghian’ın da katılmasıyla birlikte 1943 yılında
ortakla dönüştü ve birlikte “Faal Reklam Acentası”nı kurdular. Ancak işler
istendiği gibi gitmeyince, ortaklar ayrıldı ve Acıman yola tek başına devam
etti.
Koç’la tanışınca şansı açıldı
Birkaç yıl sonra Vehbi Koç ile
tanışması Acıman için, önemli bir dönüm noktası oldu. Koç şirketinin reklam
işlerini almasıyla Acıman’ın işleri yoluna girdi. Firma 1957 yılında Ali
Acıman, Arif Erdemir ve Nesim Matan ortaklığında Faal Ajans olarak büyümeye
başladı. Ortaklar, 1965 yılında dostça ayrılmaya karar verdi. Eli Acıman
Manajans’ı, Arif Erdemir de Yeni Ajans olarak yoluna devam etti. Bu tarihten
sonra 1990 yılına kadar bizzat işlerin başında kalan Acıman, hem Manajans’ı hem
Türkiye’nin önde gelen reklamcılık şirketlerinden biri yapan hem de kendini
efsanevi reklamcılar arasına sokmayı başardı.
Reklamcılar Derneği’nin ilk başkanı
Sektörde pek çok ilke imza atan
Eli Acıman, sektörün örgütlenmemesinde de rol oynadı. 1972’de Ulusal Reklamcılık Derneği’nin kurulmasının
ardından 1987’ye kadar başkanlığını yapan Eli Acıman, 1985’de de Reklamcılar Derneği’nin kurucu Başkanı oldu.
1970’li yıllardan itibaren İstanbul’un vergi rekortmenleri arasında yer alan Acıman,
55 yıllık reklakcılık hayatına 2011 yılında nokta koydu. Yavuz Turgul, Jeffi
Medina, Metin Aroyo, Hulki aktunç, Faruk Atasoy, Sait Aytemur gibi pek çok ismi
sektöre kazandıran Acıman, işleri kızı Linda’ya devretse de sektörün “Bay
Acıman”ı olarak kaldı.
Anjel Hanım’a kavuştu
Yaptığı işlerle reklamcılık
sektörüne adını altın harflerle yazrınan Eli Acıman’ın, hayatındaki en önemli
şey ise, Anjel Hanım’a duyduğu aşk olarak bilinir. İstanbullu bir Rum ile bir
Musevi arasındaki bu aşk tam 57 yıl sürdü. 1948 yılında evlendiği Anjel
Hanım’dan “Hayatımın diğer yarısı” olarak söz eden Eli Acıman, 2005 yılında
eşini kaybetmişti. Acıman’ın dün hayata veda etmesi tanıyanları kadar tüm
sektörde üzüntü yaratırken, “Anjel Hanım’a kavuştu” yorumlarına da neden oldu.
Özal’ın dolmakalemli portresinde imzası var
REKLAM sektöründe, “Kral bira,
lüks bira” (1969, Tuborg), “Soylu yün halı” (1976, Saray), “Fark edilirsiniz”
(1977, Beymen), “Hizmette sınır yoktur” (1980, YKB), Sony varken Sony alınır”
(1987) gibi pek çok sloganla tanınan Eli
Acıman, ANAP ve Turgut Özal isimleriyle de mutlaka anılır. ANAP’ın 1983 yılında
yakaladığı seçim başarasının arkasındaki isim olarak bilinen Eli Acıman, Turgut
Özal ile özdeşleşen “İcraatın İçinden” adlı program ve elindeki dolmakalemiyle
ünlü “Özal Portresi”nine de imzasını atmıştı.
Vefatı
Vitali Hakko’nun ‘Şen Şapka’sı
için yaptığı reklamla birlikte 1944 yılında girdiği sektörde ‘Bay Acıman’
olarak tanınan usta reklamcı, 14 Ocak 2011 günü, 92 yaşında hayata veda etti.
Türkiye’nin köklü ajanslarından Manajans’ın kurucusu olan Acıman için,
Neveşalom Sinagogu’nda bir cenaze töreni düzenlendi.
Monografisini Nil Baransel 2003'te
"Eli Acıman" adlı kitabında
yayımladı.
Reklam Örnekleri: Soylu Yün Halı
(1976, Saray), Fark Edilirsiniz (1977, Beymen), Hizmette Sınır Yoktur (1980,
YKB), Sony Varken Sony Alınır (1987).
Hakkında ne Dediler:
."Ülkemizde çağdaş reklamcılığın öncüsü Eli Acıman'ın iki kaygısı vardır: Etik... Ve estetik... Acıman'da bu iki değer ağır basmasaydı, bu denli saygınlaşamazdı." (İlhan Selçuk)
"...Eli Acıman yalnız reklamcılığın ilklerinden değil, bugüne dek en iyisidir. Mesleğin hocası, duayenidir. Dürüst karakteri ile piyasanın en büyüklerinin güvenini kazanmış, daima ilkelere imza atmış büyük bir psikologdur. Reklam sektörünün en kuvvetlisi, en tecrübelisi, en büyüğüdür. Uzun süreler beraber çalıştık. Bugünkü durumumuza gelişimizde onun payı büyüktür. Teşekkür ederiz Eli Acıman." (Vitali Hakko)
"...Eli Acıman, önünü açtığı meslek dalı ve yarattığı kurumla övünmelidir. Manajans, bir pazarlama disiplini olarak çağdaş reklamcılığın Türkiye'deki öncü kuruluşu, okulu ve örneği oldu. İş dünyası, satış artıran, yaratıcı reklamı Manajans'tan öğrendi. Çok önemli Eczacıbaşı markalarının pazar payının geliştirilmesinde yıllar boyu büyük yardım gördüğümüz Manajans'la ilişkimiz bizim için her zaman öğretici oldu." (Bülent Eczacıbaşı)
"...Eli Acıman'la çeyrek yüzyıla yakın beraberliğinin Nil Hanım'a kazandırdığı birikim, böyle bir kitabın yazılması için önemli bir ön şarttı. Buna Nil Baransel'in Türkçeye olan hakimiyeti eklenince, ortaya çıkacak sonucun bir eser olacağı muhakkaktı. Sizi, reklam ve tanıtım dünyamızın gerçek duayeni Eli Acıman Usta'nın ilginç hayat hikayesini okumaya davet ediyorum." (Can Kıraç)
"...Eli Acıman'ı 1970 yılında tanıdım. O zaman efsaneydi, hala da öyledir. Toplantılarda, iyiliğimle, mutluluğumla ilgilendiğini bir şekilde kanıtlardı. Tüm kötülüklerden korunduğumu hissederdim. Halkla İlişkiler'le ilgili olarak Londra'ya gittiğimde o metropolün balta girmemiş ormanlarında bana rehberlik etti. Tanıştırdığı iletişimcilerle, beni bir kez daha 'vahşi'lerden korudu. Tanrı Eli Acıman'dan razı olsun." (Betül Mardin)
KAYNAKÇA: Nil Baransel / Eli
Acıman (2003), Reklam dünyası ‘Bay Acıman’ı kaybetti (hurriyet.com.tr,
14.11.2011), Türkiye Yazarlar Birliği / Türkiye Kültür Sanat Yıllığı (2012).
