Gazeteci yazar.
15 Şubat 1946, İstanbul doğumlu. İlk yazılarında (1967-68) kızlık soyadıyla,
Zeynep Birsel imzasını kullandı. Şair ve yazar Salâh Birsel, baba tarafından
akrabasıdır. İzmir Gazi İlkokulu, İzmir Amerikan Kız Lisesi (1964), Paris
Yüksek Gazetecilik Okulu (1967) mezunu. Bir süre Sorbonne Üniversitesi Tiyatro
Araştırmaları Enstitüsüne devam etti. Öğrencilik döneminde Cumhuriyet
gazetesine “Paris Mektupları” başlığı altında yazılar yazdı.
Gazeteciliğe Paris dönüşü Yeni Gazete’de başladı. 1968’den itibaren
yirmi dokuz yıl Milliyet gazetesinde çalıştı. 1972’de kurucuları
arasında yer aldığı Milliyet Sanat dergisinin yazı işleri müdürlüğünü
yaptı.
İlk
yazısı, 1966’da Hayat dergisinde yayımlanan “Paris’te Gençlik Kampı” başlıklı
bir röportajdı. Tiyatro eleştirileri ile röportajlarını Milliyet
gazetesi ile Milliyet Sanat dergisinde yayımladı. Adsız Oyun adlı
eseri İstanbul Şehir Tiyatrolarında (1974) sahnelendi. 1988’de Altaylar’dan
Geliyorum, 1989’da Karadeniz’in Mizahı dizi yazılarıyla İstanbul
Gazeteciler Cemiyetinin seri röportaj dalında birincilik ödüllerini, 1991’de
İnsan Hakları Derneğinin Başarılı Gazeteci Ödülünü, 1998’de TÜYED Gezi
Edebiyatı Birincilik Ödülünü aldı. Fransız Hükümetince verilen “Officer des
Palmes Academiques” unvanı sahibidir. Türkiye Yazarlar Sendikası, Türkiye
Gazeteciler Cemiyeti, Tiyatro Eleştirmenleri Derneği üyesidir.
ESERLERİ:
OYUN:
Adsız Oyun (1974).
DENEME:
Esintiler 82 (1983), Esintiler 80’li Yıllar (1989), Karanlıktaki
Işık (Dünya tiyatrosu izlenimleri, 1994), Bu Cennet Bu Cehennem
(1996), Esintiler 90’lı Yıllar (1999).
ÖYKÜ:
Yaz Düşüm Yaz (1985).
GEZİ:
Katmandu’dan Meksika’ya (1985, eklerle 1998), Kara Sevda (1988), Uzak
Doğu’m (2000), İnsananadolu (Faruk Akbaş’ın fotoğrafları ile, 2001).
ARAŞTIRMA:
Kadın Olmak (1986).
BİYOGRAFİ:
Bir Ses (Reha İsvan’ın cezaevi anıları, 1987), Tutkunun Romanı -
Leyla Gencer (1992).
RÖPORTAJ-SÖYLEŞİ:
Konuşa Konuşa (1984), Sözden Söze (1990).
DERLEME:
Leyla Gencer’e Armağan (1995).
KAYNAK: Ahmet Özer / Esintiler-80’li Yıllar (Varlık, Nisan
1990), Can Kurultay / Çağdaş Türk Edebiyatında Kadın Yazarlar (1993), Zeynep
Ankara / İnsanlık Durumlarına Tanıklık (Cumhuriyet, 26.10.1994), Muzaffer
Buyrukçu / Bu Cennet Bu Cehennem (Cumhuriyet Kitap, 22.5.1997), Vitrindekiler
(Cumhuriyet Kitap, 17.9.1998), Efnan Atmaca Yeleleri Al Taylar Ülkesi (Virgül,
sayı:13, Kasım 1998), Vitrindekiler (Cumhuriyet Kitap, 4.3.1999), Efnan Atmaca
/ Türkiye Şarkısı (Virgül, sayı: 19, Mayıs 1999), Hasan Akarsu / Yurt
Gezilerinden İzlenimler (8.7.1999), TBE Ansiklopedisi (c. 2, 2001), O Bir
Gazeteci O Bir Yazar O Bir Kültür İnsanı O Bir ... Zeynep Oral (Cumhuriyet
Kitap, 22.3.2001), Akgün Akova / Faruk Akbaş ve Zeynep Oral’dan “İnsananadolu”
Göz ile Sözün Buluştuğu Yerde (Cumhuriyet Kitap, 28.2.2002), İhsan
Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (2. bas., 2009).
