Türkiye’nin İlk Kadın Başbakanı, Doğru Yol Partisi Genel Başkanı, XIX., XX. ve XXI. Dönem İstanbul Milletvekili – 49. Hükümet Devlet Bakanı, 50., 51. ve 52. Hükümet Başbakan, 54. Hükümet Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı. 23 Ekim 1944 tarihinde İstanbul’da doğdu. Tam adı Tansu Penbe Çiller olup, Bilecik eski valisi Hüseyin Necati Çiller ile Muazzez Çiller'in tek çocuklarıdır. İstanbul - Fındıklı İsmet İnönü İlkokulu’nda başladığı ilkokulu, babası Necati Bey’in Bilecik’e vali olarak atanması nedeniyle Bilecik Edibali İlkokulu’nda tamamladı. Amerikan Kız Koleji’ni bitirdikten sonra yüksek öğrenimini Robert Koleji Ekonomi Bölümü’nde yaptı. 1963’te evlendiği Özer Uçuran’la (sonradan Çiller) ABD’ye giderek yüksek lisansını New Hampshire Üniversitesi, doktorasını Connecticut Üniversitesi’nde tamamladı. Bir süre Yale Üniversitesi’nde çalıştıktan sonra, Türkiye’ye dönerek Boğaziçi Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı. Franklin and Marshall College’de yardımcı profesör olarak çalıştı (1974-75).
1976’dan başlayarak Boğaziçi Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Faküllesi’nde öğretim üyeliği görevini yürüttü. 1978 yılında doçent, 1983 yılında profesörlük
unvanlarını aldı.
Tansu
Çiller, politikaya 1990 yılında Doğru Yol Partisi’nde girdi. 1991 genel
seçimlerinde İstanbul milletvekili seçilerek üç dönem üst üste (19, 20 ve
21’inci dönemler) İstanbul milletvekilliği yaptı. Sosyal Demokrat Halkçı Parti
ile kurulan, Süleyman Demirel’in başbakanlığındaki koalisyon hükümetinde
ekonomiden sorumlu devlet bakanı olarak görev aldı. Süleyman Demirel’in
Cumhurbaşkanı seçilerek, başbakanlık görevini bırakmasından sonra, Doğru Yol
Partisi (DYP) genel başkanlığına aday olan Tansu Çiller, 1993’te yapılan
olağanüstü genel kurulunda DYP Genel Başkanlığına seçildi. Başbakan Demirel'in
hükümetinde ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı olarak görev aldı.
1993’ten
1996’ya kadar üç hükümet (50-51-52. hükümet dönemleri) döneminde Başbakanlık
(25 Haziran 1993 - 6 Mart 1996), Prof. Erbakan Başbakanlığında kurulan 54.
Hükümette (28 Haziran 1996 – 20 Haziran 1997) Dışişleri Bakanlığı ve Başbakan
Yardımcılığı görevlerini üstlendi.
1994′te,
henüz başbakanlığının ilk dönemlerinde hafızalardan uzun süre silinmeyecek olan
5 Nisan kararlarını uygulamaya koymuş; Çiller’in bu uygulamaları, ülkeye 1994
yılında ciddi bir ekonomik kriz, ücretlerin düşürülmesi, artan işsizlik, ciddi
bir devalüasyon ve %100′ü aşan enflasyon sürecinin başlaması olarak geri
dönmüştü. Bu dönemde % 104'lük oranla cumhuriyet tarihinin 3. en büyük
devalüasyonunu gerçekleştirmiştir
1997
yılında “Susurluk olayı”ndan sonra hükümete karşı gelişen antidemokratik “28
Şubat” “postmodern darbesi” sırasında
iradesini Başbakan Erbakan aleyhinde kullanarak Refah-Yol hükümetinin kısa
sürede dağılmasına yol açtı.
Çiller’in Başbakanlığı dönemlerinde terörle
mücadelede başarılı olunamadı, terör daha da şiddetlendi. Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği
antlaşmasını imzalayarak, Türkiye’nin ileriki yıllarda otomotiv sanayisi
ürünleri ile ihracatının artmasını sağlandı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne
tüm e Cumhuriyeti vatandaşlarının bireysel başvuru hakkını tanındı. 2002’de
yapılan erken genel seçimlerde DYP’nin seçim barajını aşamaması üzerine genel
başkanlık görevinden ayrılarak aktif politikadan çekildi, yerini sonradan
Susurluk Davasından hüküm giyecek olan Mehmet Ağar’a bıraktı. Özer Çiller
Uçuran ile evli ve iki çocuk annesidir.
Başlıca Eserleri:
Türk Sanayiinde Koruma ve İthal İkamesi (1976), Dünyada
ve Türkiye'de Kur Politikaları ve Sorunları” (1983).
KAYNAKÇA: