Zeliha Berksoy

Yönetmen, Tiyatro Oyuncusu, Oyuncu

Doğum
27 Mart, 1946
-
Eğitim
Ankara Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü
Burç

Tiyatro ve sinema oyuncusu, yönetmen. 27 Mart 1946 tarihinde doğdu. Opera sanatçısı Semiha Berksoy’un kızıdır. Çocukluğu annesinden dolayı operalar, tiyatro kulisleri, turneler, yurtdışı gezileri arasında geçti. Sıra dışı bir insan olan annesi Zeliha’yı dünyaya getirdiğinde 35 yaşındaydı. Zeliha, Viyana Devlet Operası’nda Tanrıların Çöküşünü izlediğinde üç buçuk yaşındaydı. Tiyatro oyunculuğuna Devlet Tiyatrosu’nun küçük rollerine çıkarak başlayıp, 1958 yılında Cadı Kazanı oyununda rol aldı ve Ankara Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü’ne girdi (1965). Yurtdışında eğitim için Berlin’e gitti.

Berlin’in Zeliha Berksoy’un oyunculuk kariyerinde önemli bir yeri oldu. Berlin Asamble’den olabildiğince yararlandı. Tiyatro yazarı Brecht’in eşiyle çalıştı. Böylece bir tiyatro eğitimi alıp Türkiye’ye döndü. 1970’li yıllarda Türkiye’de tiyatrolar politik oyunlar sergilemeye başlamıştı. Ankara Sanat Tiyatrosu (AST), Dostlar Tiyatrosu, Halk Oyuncuları ve Dormen Tiyatrosu gibi dramatik oyunlar oynayan gruplar vardı.

Zeliha Berksoy 1970 yılında, Şişli Etfal Hastanesi’nde nöroloji bölümü şefi olan Dr. Yıldırım Aktuna ile evlendi; bu evlilikten, sonradan ekonomist olacak olan bir çocukları dünyaya geldi. 1974 yılında Aktuna ile ayrıldılar.  

Bu sırada, Vasıf Öngören’in yazıp yönettiği ve Ankara Birlik Tiyatrosu’nda sahnelenecek olan Asiye Nasıl Kurtulur adlı oyuna, Öngören’in isteği ile seçildi. Oyundaki annesi rolünü de Semiha Berksoy üstlendi. Oyun büyük başarı kazandı ve iki yıl sürekli olarak sahnelendi. Zeliha Berksoy iki kez en başarılı kadın oyuncu (1969, 1985) seçildi. Bu rolle birlikte, döneceği Berlin’e gitmekten vazgeçerek meslek hayatını Dostlar Tiyatrosu’nda sürdürdü. İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları’nda konuk sanatçı oldu. Kafkas Tebeşir Dairesi, Ferhan Şensoy’la Yedi Ölüm Günahı ve Keşanlı Ali Destanında oynadı. Bakırköy Belediye Tiyatrosu’nun 1974-75 sezonunda, tiyatro ve opera sahne öğretim üyeliği yaptı.

Berksoy 1980 yılında üniversiteye geçti. Türkiye’nin üçüncü ödenekli tiyatrosu olan Bakırköy Belediye Tiyatrosu’nu kurdu. Beşiktaş Akatlar’da Melih Cevdet Anday Sahnesi’ni düzenledi ve kurdu. Bakırköy Belediye Tiyatrosu’nun kuruluşunda genel sanat yönetmeni olarak görev aldı. Ayrıca, Bakırköy Belediye Tiyatrosu bünyesinde kurulan Yunus Emre Tiyatrosu’nun yönetimindeydi. Beş yıl boyunca seçme repertuarlar sunumuna katıldı. Bir süre sonra anlaşmazlık nedeniyle buradan ayrıldı. Genco Erkal’la birlikte Dostlar Tiyatrosu’nda birçok oyunun altına imza attı. Brecht’in 100. doğum günü kutlamaları kapsamında Genco Erkal’ın yeniden düzenlediği Yosma oyununda (Brecht’in oyunlarından bir kolaj) Jeni rolünde oynadı.

Birçok başarılı tiyatro oyunu yöneten, oynayan ve üniversitede sayısız öğrenci yetiştiren Zeliha Berksoy, bu başarılarının yanı sıra 1989 yılında üst üste iki film projesinde de yer aldı. Yavuz Özkan’ın çektiği Film Bitti yapımında Kadir İnanır’la, İrfan Tözüm’ün bir filminde de Tarık Akan’la karşılıklı oynadı.

Zeliha Berksoy, 1971 yılından başlayarak İstanbul ve Ankara’da Brecht konserleri verdi. Lola Blau (1973), Taranta Babu’ya Mektuplar, Jokond ile Siyau (1977), Kafkas Tebeşir Dairesi (1980) gibi oyunlarda başarısıyla çeşitli ödüller aldı. Şu anda Beşiktaş Belediyesi Kültür ve Sanat Vakfı’nın danışmanlığını yapmakta olan Zeliha Berksoy, 2009 yılkında çekilen Güz Sancısı adlı filmde de oynadı. Halen Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Tiyatro Ana Sanat Dalı Başkanlığı’nı yürütmektedir. 

Zeliha Berksoy’un rol aldığı oyunların bir bölümü şunlardır: Jokond ile Si-Ya-U, Yaşasın Savaş, Marlene, Nâzım’a Armağan, Yosma, Keşanlı Ali Destanı, Sofokles’in Antigone’si, Ben; Bertolt Brecht, Yaz, Kafkas Tebeşir Dairesi, Brecht Kabare, Asiye Nasıl Kurtulur ve Kaktüs Çiçeği. Yönettiği kimi oyunlar d şunlardır: Jokond ile Si-Ya-U, Mutlu Yıllar, Mikadonun Çöpleri, Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım ve Matmazel Julie.

HAKKINDA: İslâm Ansiklopedisi (1941-1967), Büyük Larousse Ansiklopedisi (1986), Ana Britannica Ansiklopedisi (2005).

 

 

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör