Asker, devlet adamı (D. 1882, İstanbul - Ö. 1957, İstanbul).
Cihangir Mahalle Mektebi, Beşiktaş Askerî Rüştiyesi (ortaokul), Halıcıoğlu
Topçu Mektebi İdadisi (lise), Topçu Harbiyesi (Harp Okulu) mezunu. Pangaltı
Erkânı Harbiye Mektebinde Atatürk’ün sınıf arkadaşı olan Sabis, bu okulu 1904
yılında kurmay yüzbaşı olarak bitirdi. İlk görevi Erzincan’da bölük komutanlığı
oldu. Daha sonra Edirne’de kurmay başkanlığı, Yıldız Harp Akademisinde
öğretmenlik, Genelkurmay Başkanlığında şube müdürlüğü ve çeşitli kolordularda
görevler yaptı. Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu ve Güneydoğu cephelerinde Rus ve
İngiliz ordularına karşı savaştı. 1918 yılında İngilizler tarafından esir
alınarak Malta’ya sürüldü. TBMM’nin kuruluşundan (23 Nisan 1920) sonra, yeni hükümetin
çabaları ile yurda dönüşü sağlandı ve Garp Cephesi’ne bağlı olarak I. Ordu
Komutanlığına getirildi.
Emekliye ayrıldıktan sonra İstan-bul’da ticaret yapan Sabis, bir
yandan askerlik anılarını yazdı; öte yandan Ziyad Ebüzziya’nın çıkardığı Tasvir
gazetesinde genel yayın müdürlüğü yaptı. Bu gazete İkinci Dünya Savaşı
sırasında bazı gazeteler gibi Nazi yanlısı bir tutum izledi ve Türkiye’yi
Almanlar’ın yanında savaşa sokmaya çalıştı. O dönemde giderlerini Almanların
sağladığı Türkische Post adlı bir gazete de Ali İhsan Sabis’in
yönetiminde yayımlandı. Demokrat Parti’nin kuruluşu ile birlikte bu partinin
saflarına katıldıysa da milletvekili seçilebilme imkânını bulamadı.
Ali İhsan Sabis’in anıları 1943’te Harp Hatıraları adıyla
basıldı, 2000 yılında Birinci Dünya Harbi Harp Hatıralarım adıyla 6 cilt
olarak yayımlandı.
KAYNAK: İrfan Ünver Nasrattınoğlu - Mehmet Sarlık / 75 Yılda
Yöneticilerimiz (1998), Dr. Necmettin Turinay / Bağdat Okumaları (Özgür ve
Bilge, yıl: 2, sayı: 15, 2003), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye
Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009).
