Zekeriya Sertel

Gazeteci, Yazar

Ölüm
11 Mart, 1980
Eğitim
Columbia Üniversitesi Gazetecilik Fakültesi
Diğer İsimler
Mehmet Zekeriya Sertel

Gazeteci-yazar (D. 1890, Ustrumca / Makedonya - Ö. 11 Mart 1980, Paris / Fransa). Tam adı Mehmet Zekeriya Sertel’dir. Gazeteci-yazar Sabiha Sertel’in eşi, araştırmacı-yazar Yıldız Sertel’in babasıdır. İstanbul Hukuk Mektebini bitirdikten sonra Paris Sorbonne Üniversitesi’nde sosyoloji öğrenimi gördü. Amerika’ya giderek Columbia Üniversitesi Gazetecilik Fakültesi’ni bitirdi. Döndüğünde Basın Yayın Genel Müdürlüğünde çalışmaya başladı.

Gazeteciliğe Cumhuriyet gazetesinin kurucusu Yunus Nadi’nin Selanik’te çıkardığı Rumeli gazetesinde başladı. Yeni Felsefe, Son Posta, Cumhuriyet ve Vatan gazetelerinde de yazıları yayımlandı. Resim Ansiklopedisi ve Çocuk Ansiklopedisi’ni hazırlayanlar arasında yer aldı. İstanbul’da eşi Sabiha Sertel’le birlikte çıkardığı Resimli Ay dergisinde çıkan yazılarından dolayı İstiklal Mahkemesi’nde yargılanarak hapse mahkûm edildi. Daha sonra Faik Sabri Duran’la Hayat Ansiklopedisi’ni yayımladı. Halit Lütfi Dördüncü ve Sabiha Sertel’le Tan gazetesini ve Görüşler dergisini çıkardı. Tan gazetesi, yayımladığı yazılara tepki gösterenler tarafından protesto edilip yakılınca eşiyle birlikte Paris’e kaçmak zorunda kaldı (1950). Uzun süre Sovyetler Birliğinde yaşadı. Eşinin ölümünden sonra Fransa’ya yerleşti. 1977 yılında Danıştay’a açtığı davayı kazanarak İstanbul’a geldiyse de kısa bir süre sonra Paris’e döndü ve orada öldü.

 “Sertel ailesi, Türk basın-yayın hayatında yenilikçi kimliğiyle tartışmasız önemli bir yere sahip olmuştur. Şinasi’yi Türk gazeteciliğinin öncüsü olarak değerlendirirken Sertel ailesine de Türk basınının “halkçı”laştırılmasında bir öncülük payesi vermek gerekmektedir.” (Sevengül Sönmez)

ESERLERİ:

ANI: Mavi Gözlü Dev (Nâzım Hikmet’le ilgili anıları, 1968), Hatırladıklarım (1968), Nâzım Hikmet’in Son Yılları (1979).

GEZİ: Amerikan Biçimi Yaşam: 1969 -1979 Amerikan İzlenimleri (1994).

İNCELEME: Olduğu Gibi: Rus Biçimi Sosyalizm (1999), Sertellerin Anılarında Nâzım Hikmet ve Babıali (1999).

HAKKINDA: İbrahim Alaeddin Gövsa / Türk Meşhurları (1946), Sabiha Sertel / Roman Gibi (1969), Türkiye Ansiklopedisi (c. 4, s. 1295, 1974), TDE Ansiklopedisi (c. 7, 1976-98), M. Türker Acaroğlu / Burgarlar ve Bulgaristan Üzerine Yüzyıllık Türkçe Kaynakça (s. 160-161, 1997), Seyit Kemal Karaalioğlu / Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü (1982), Sevengül Sönmez / Yirmisi Bir Arada: ”On Kuruşa Bir Kitap” (Virgül, sayı: 23, Ekim 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), Niyazi Hüseyin Bahtiyar / Balkanlar’da Türk Ünlüleri (s. 232-234, 2002).dir. Gazeteci-yazar Sabiha Sertel’in eşi, araştırmacı-yazar Yıldız Sertel’in babasıdır. İstanbul Hukuk Mektebini bitirdikten sonra Paris Sorbonne Üniversitesi’nde sosyoloji öğrenimi gördü. Amerika’ya giderek Columbia Üniversitesi Gazetecilik Fakültesi’ni bitirdi. Döndüğünde Basın Yayın Genel Müdürlüğünde çalışmaya başladı.

Gazeteciliğe Cumhuriyet gazetesinin kurucusu Yunus Nadi’nin Selanik’te çıkardığı Rumeli gazetesinde başladı. Yeni Felsefe, Son Posta, Cumhuriyet ve Vatan gazetelerinde de yazıları yayımlandı. Resim Ansiklopedisi ve Çocuk Ansiklopedisi’ni hazırlayanlar arasında yer aldı. İstanbul’da eşi Sabiha Sertel’le birlikte çıkardığı Resimli Ay dergisinde çıkan yazılarından dolayı İstiklal Mahkemesi’nde yargılanarak hapse mahkûm edildi. Daha sonra Faik Sabri Duran’la Hayat Ansiklopedisi’ni yayımladı. Halit Lütfi Dördüncü ve Sabiha Sertel’le Tan gazetesini ve Görüşler dergisini çıkardı. Tan gazetesi, yayımladığı yazılara tepki gösterenler tarafından protesto edilip yakılınca eşiyle birlikte Paris’e kaçmak zorunda kaldı (1950). Uzun süre Sovyetler Birliğinde yaşadı. Eşinin ölümünden sonra Fransa’ya yerleşti. 1977 yılında Danıştay’a açtığı davayı kazanarak İstanbul’a geldiyse de kısa bir süre sonra Paris’e döndü ve orada öldü.

 “Sertel ailesi, Türk basın-yayın hayatında yenilikçi kimliğiyle tartışmasız önemli bir yere sahip olmuştur. Şinasi’yi Türk gazeteciliğinin öncüsü olarak değerlendirirken Sertel ailesine de Türk basınının “halkçı”laştırılmasında bir öncülük payesi vermek gerekmektedir.” (Sevengül Sönmez)

ESERLERİ:

ANI: Mavi Gözlü Dev (Nâzım Hikmet’le ilgili anıları, 1968), Hatırladıklarım (1968), Nâzım Hikmet’in Son Yılları (1979).

GEZİ: Amerikan Biçimi Yaşam: 1969 -1979 Amerikan İzlenimleri (1994).

İNCELEME: Olduğu Gibi: Rus Biçimi Sosyalizm (1999), Sertellerin Anılarında Nâzım Hikmet ve Babıali (1999).

HAKKINDA: İbrahim Alaeddin Gövsa / Türk Meşhurları (1946), Sabiha Sertel / Roman Gibi (1969), Türkiye Ansiklopedisi (c. 4, s. 1295, 1974), TDE Ansiklopedisi (c. 7, 1976-98), M. Türker Acaroğlu / Burgarlar ve Bulgaristan Üzerine Yüzyıllık Türkçe Kaynakça (s. 160-161, 1997), Seyit Kemal Karaalioğlu / Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü (1982), Sevengül Sönmez / Yirmisi Bir Arada: ”On Kuruşa Bir Kitap” (Virgül, sayı: 23, Ekim 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), Niyazi Hüseyin Bahtiyar / Balkanlar’da Türk Ünlüleri (s. 232-234, 2002).

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör