Gazeteci-yazar (D. 1890, Ustrumca / Makedonya - Ö. 11 Mart 1980, Paris / Fransa). Tam adı Mehmet Zekeriya Sertel’dir. Gazeteci-yazar Sabiha Sertel’in eşi, araştırmacı-yazar Yıldız Sertel’in babasıdır. İstanbul Hukuk Mektebini bitirdikten sonra Paris Sorbonne Üniversitesi’nde sosyoloji öğrenimi gördü. Amerika’ya giderek Columbia Üniversitesi Gazetecilik Fakültesi’ni bitirdi. Döndüğünde Basın Yayın Genel Müdürlüğünde çalışmaya başladı.
Gazeteciliğe Cumhuriyet
gazetesinin kurucusu Yunus Nadi’nin Selanik’te çıkardığı Rumeli
gazetesinde başladı. Yeni Felsefe, Son
Posta, Cumhuriyet ve Vatan gazetelerinde
de yazıları yayımlandı. Resim
Ansiklopedisi ve Çocuk Ansiklopedisi’ni
hazırlayanlar arasında yer aldı. İstanbul’da eşi Sabiha Sertel’le birlikte çıkardığı
Resimli Ay dergisinde çıkan yazılarından dolayı İstiklal Mahkemesi’nde
yargılanarak hapse mahkûm edildi. Daha sonra Faik Sabri Duran’
“Sertel ailesi, Türk basın-yayın hayatında
yenilikçi kimliğiyle tartışmasız önemli bir yere sahip olmuştur. Şinasi’yi Türk
gazeteciliğinin öncüsü olarak değerlendirirken Sertel ailesine de Türk
basınının “halkçı”laştırılmasında bir öncülük payesi vermek gerekmektedir.” (Sevengül Sönmez)
ESERLERİ:
ANI: Mavi Gözlü Dev (Nâzım
Hikmet’le ilgili anıları, 1968), Hatırladıklarım (1968), Nâzım
Hikmet’in Son Yılları (1979).
GEZİ: Amerikan Biçimi
Yaşam: 1969 -1979 Amerikan İzlenimleri (1994).
İNCELEME: Olduğu Gibi:
Rus Biçimi Sosyalizm (1999), Sertellerin Anılarında Nâzım Hikmet ve
Babıali (1999).
HAKKINDA: İbrahim Alaeddin Gövsa / Türk Meşhurları (1946), Sabiha
Sertel / Roman Gibi (1969), Türkiye Ansiklopedisi (c. 4, s. 1295, 1974), TDE
Ansiklopedisi (c. 7, 1976-98), M. Türker Acaroğlu / Burgarlar ve Bulgaristan
Üzerine Yüzyıllık Türkçe Kaynakça (s. 160-161, 1997), Seyit Kemal Karaalioğlu /
Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü (1982), Sevengül Sönmez / Yirmisi Bir
Arada: ”On Kuruşa Bir Kitap” (Virgül, sayı: 23, Ekim 1999), TBE
Ansiklopedisi (2001), Niyazi Hüseyin Bahtiyar / Balkanlar’da Türk Ünlüleri (s.
232-234, 2002).dir. Gazeteci-yazar Sabiha Sertel’in eşi, araştırmacı-yazar
Yıldız Sertel’in babasıdır. İstanbul Hukuk Mektebini bitirdikten sonra Paris
Sorbonne Üniversitesi’nde sosyoloji öğrenimi gördü. Amerika’ya giderek Columbia
Üniversitesi Gazetecilik Fakültesi’ni bitirdi. Döndüğünde Basın Yayın Genel
Müdürlüğünde çalışmaya başladı.
Gazeteciliğe Cumhuriyet
gazetesinin kurucusu Yunus Nadi’nin Selanik’te çıkardığı Rumeli
gazetesinde başladı. Yeni Felsefe, Son
Posta, Cumhuriyet ve Vatan gazetelerinde
de yazıları yayımlandı. Resim
Ansiklopedisi ve Çocuk Ansiklopedisi’ni
hazırlayanlar arasında yer aldı. İstanbul’da eşi Sabiha Sertel’le birlikte çıkardığı
Resimli Ay dergisinde çıkan yazılarından dolayı İstiklal Mahkemesi’nde
yargılanarak hapse mahkûm edildi. Daha sonra Faik Sabri Duran’
“Sertel ailesi, Türk basın-yayın hayatında
yenilikçi kimliğiyle tartışmasız önemli bir yere sahip olmuştur. Şinasi’yi Türk
gazeteciliğinin öncüsü olarak değerlendirirken Sertel ailesine de Türk
basınının “halkçı”laştırılmasında bir öncülük payesi vermek gerekmektedir.” (Sevengül Sönmez)
ESERLERİ:
ANI: Mavi Gözlü Dev (Nâzım
Hikmet’le ilgili anıları, 1968), Hatırladıklarım (1968), Nâzım
Hikmet’in Son Yılları (1979).
GEZİ: Amerikan Biçimi
Yaşam: 1969 -1979 Amerikan İzlenimleri (1994).
İNCELEME: Olduğu Gibi:
Rus Biçimi Sosyalizm (1999), Sertellerin Anılarında Nâzım Hikmet ve
Babıali (1999).
HAKKINDA: İbrahim Alaeddin Gövsa / Türk Meşhurları (1946), Sabiha
Sertel / Roman Gibi (1969), Türkiye Ansiklopedisi (c. 4, s. 1295, 1974), TDE
Ansiklopedisi (c. 7, 1976-98), M. Türker Acaroğlu / Burgarlar ve Bulgaristan
Üzerine Yüzyıllık Türkçe Kaynakça (s. 160-161, 1997), Seyit Kemal Karaalioğlu /
Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü (1982), Sevengül Sönmez / Yirmisi Bir
Arada: ”On Kuruşa Bir Kitap” (Virgül, sayı: 23, Ekim 1999), TBE
Ansiklopedisi (2001), Niyazi Hüseyin Bahtiyar / Balkanlar’da Türk Ünlüleri (s.
232-234, 2002).