Şair
ve yazar. 9 Aralık 1953, Balcı köyü / Bor / Niğde doğumlu. Eyüp Önder, Halis
Emre, Musa Deniz müstearlarını da kullandı. İlk ve ortaokulu Ankara’da tamamladı.
Bor Şehit Nuri Pamir Lisesi, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi (1971-74)
ile Erzurum Üniversitesi İlâhiyat Fakültesinde (1975-78) bir süre öğrenim gördü.
Gazi Eğitim Enstitüsü Türkçe Bölümü ve Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi
Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünden (1988) mezun oldu. Yüksek lisansını Gazi
Üniversitesi SBE’de tamamladı. Tez konusu: “Makedonya’da Türk Halk Edebiyatı”
(1993). Millî Türk Talebe Birliği Ankara Şubesi başkanlığı yaptı
(1974-76). 1974’te Türkiye Çimento ve Toprak Sanayii Genel Müdürlüğünde
kütüphane memuru olarak çalıştı. Aynı kurumda eğitim şefliği yaparken 1990’da
Başbakanlık Aile Araştırma Kurumuna eğitim müdürü olarak atandı. 1993 yılında
Aile Araştırma Kurumundaki görevinden ayrılarak Kırıkkale Üniversitesi Edebiyat
Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde okutman olarak görev aldı. 1999
yılında emekli olduktan sonra Başkent Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili
ve Edebiyatı Bölümünde öğretim görevlisi olarak çalışmalarını sürdürdü.
İlk
edebiyat zevkini, annesinin söylediği ninniler ve anlattığı masallarla, babasından
dinlediği Hz. Ali cenkleri ve kesik baş hikâyelerinden alan Arif Ay, lise
yıllarında başlayan şiir çalışmalarını Bor’un Sesi, Niğde Hâkimiyet gazetelerinde
yayımladı. Ardından çalışmalarını 1972’de tanıştığı Nuri Pakdil yönetimindeki Edebiyat
dergisinde sürdürdü. Sınıf arkadaşı Turan Koç ile birlikte, o dönem Edebiyat’ın
kadrosunu oluşturan Erdem Bayazıt, M. Akif İnan, Rasim Özdenören, Alaaddin
Özdenören, Cahit Zarifoğlu, Osman Sarı, İsmail Kıllıoğlu gibi yazar ve şairler
arasında yer aldı. İlk şiiri (Denizi Giymek), 1975’te Edebiyat
dergisinde yayımlandı. 1977-84 arasında bu derginin sahibi ve sorumlusu
oldu. Edebiyat’ın kapanmasından sonra şiir ve öyküleri Yedi İklim,
Ayane, İkindi Yazıları, Kırağı, Kaşgar, Ünlem, Hece, Kırklar dergileri ile Yeni
Şafak, Sağduyu, Millî Gazete’de çıktı. Hikâye ve denemelerini de bu
dergilerde yayımladı. Kuşağının önde gelen, usta şairlerinden biridir.
Arif Ay İçin Ne Dediler?
İlk şiir kitabı Hıra’da yer alan Gerilla şiiriyle ilgili, Konur Ertop’un Emperyalizmle Savaşım adlı kitabındaki yazısı üzerine, Nuri Pakdil, Biat III adlı kitabında şunları der:
“(...) İslâm
dini, yalnızca insan emeğini kutsamakta, yalnızca insan emeğini tüm durumlarda
her şeye üstün kılmak istemektedir. Budur dininin temel ilkesi. Arif Ay, bu
ilke doğrultusunda, evrensel bir düzeyde savaş açıyor, savaşımı vurguluyor sömürüye
karşı: şiirleriyle. Hem yalnız ‘Gerilla’ şiirinde değil, daha başka şiirlerinde
de görülür bu inanç; o, bu ilkeleri, bir dünya görüşü olarak seçen bir şair,
bir sanatçıdır çünkü, Doğaldır emperyalizme karşı çıkışı Arif Ay’ın.”
“Arif
Ay, ilk kitabı Hıra’daki şiirlerinde, Batı’nın kendine özgü sömürü düzeninin
toplumuzda da kötülük tohumları ektiğine, böylece yeni bir düzensizliğin ve
karmaşanın, zulmün ortaya çıktığına değinir. Tüm zulme direnenlere adanmış
‘Gerilla’ adlı şiirinde özetle; ‘Bir geceli kuş gibi / namlunun acımazlığında /
kıyıcılığında Batı’nın / döner döner döner / yıkılır yiğit gerilla / bir daha /
vurulur onuru yeryüzünün’ der. Batı uygarlığının kentleri yozlaştırdığı,
tekniğin ise insanları tutsak ettiği, çelik yığınlarının insanları ezdiği ve
bunalttığı gerçeğini de yansımış buluruz bu şiirlerde Arif Ay, yadırganmayacak
biçimler içinde, yalın bir dille, özleşen dilin çizgisinde güzel şiir örnekleri
vermektedir.” (Muzaffer Uyguner)
ESERLERİ:
ŞİİR:
Hıra (1978), Dosyalar (1980), Şiirin Kandilleri (1983), Gökyüzü
Saatleri (1986), İmâ Kitabı (1989), Bin Yılın Destanı (1992),
Flowering Sky (Londra, 1994), Yirmi Yaş Şiirleri (1995), Dokuz
Kandil (1997), Dağlara Götür Beni (2000), Ateş ve Caz (2001).
HİKÂYE:
Saat Yirmi Dörtte Saksofon Dersi (1991).
DENEME:
Gece Yazıları (1991).
ANTOLOJİ:
Anne Hikâyeleri (1991), Çocuklara Şiirler (2001), Anne
Şiirleri (2001).
SENARYO:
Bosna Alevler İçinde (Çizgi film).
HAKKINDA: İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) - Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), Nuri Pakdil / Biat III (1981), Murat Yalçın / Sombahar (sayı: 5, Mayıs-Haziran 1991), Muzaffer Uyguner / Şiir Kitapları (Varlık Yıllığı 1989), Dosya (Yedi İklim, Ağustos 1993), Mehmet Erdoğan / Subjektif Yazılar içinde Arif Ay’ın Şiirinde Tarihsel İzdüşümler (1997), Birsen Pekçolak – Zeki Büyüktanır / Homeros’tan Günümüze Anadolu Destanları (2002), Nazir Akalın / Arif Ay’ın Bir Polemiği (Şairin Eldivenleri, 2003), Mahmut Kanık / Dört İklimden Esintiler içinde Gelenekten Yararlanma ve Arif Ay’ın Şiiri (2004).