İngiliz romancı, polisiye roman yazarı (D. 15 Eylül
1890, Torquay / İngiltere - Ö. 1976, Londra / İngiltere). Tam adı Agatha Mary Clarissa Miller Christie Mollowan.
Bir süre Mary Westmacott takma adıyla aşk
romanları kaleme aldı.
Agatha Christy, 15 Eylül 1890 tarihinde İngiltere’nin Güney
Batı kentlerinden Torquay kentinde dünyaya geldi. Çok küçük yaşta babasını
kaybeden Christie’yi annesi yetiştirdi. Eğitimini ev ortamında alan yazar,
yalnız geçen çocukluğunu yazdığı öykülerle renklendirdi ve bu sayede kalemini
geliştirmeye de başlamış oldu. 16 yaşına geldiğinde ise şan eğitimi almak üzere
Paris’e gitti fakat kısa bir süre sonra bundan vazgeçti.
Öğreniminin tamamladıktan sonra bir süre Belçika’da
hastabakıcılık yaptı. Sonraki yıllarda sadece edebiyat çalışmalarıyla meşgul
oldu. 80. yaşına kadar polisiye romanlar ve oyunlar yazdı. Eserlerinin çoğu
Türkçeye çevrilmiştir.
1914’te Albay Archibald Christie ile evlenen Agatha,
eşiyle birlikte Fransa’ya yerleşti ve artık burada yaşamaya başladı. Yazar,
Christie ile 14 yıl evli kaldıktan sonra yaşadıkları sorunlar sebebiyle
boşanmaya karar verdi. Bu boşanmanın ardından uzun süredir hayalini kurduğu
Doğu Ekspresi seyahatine imkân buldu. Bu yolculuk ile Bağdat’a ulaşan Agatha,
Ur’daki arkeolojik kazı alanını da ziyaret etti. Bir süre sonra burada
tanıştığı arkeolog Max Mallowan ile ikinci evliliğini yaptı ve Mallowan ile
birlikte kitaplarına ilham kaynağı olacak kültür seyahatleri yapmaya devam
etti. Başarılı bir yaşam sürdüren Agatha Christie, 12 Ocak 1976 tarihinde
Londra’da hayatını kaybetti.
“Polisiye Edebiyatın Kraliçesi”
Birinci Dünya Savaşı da yazarın dedektiflik romanları
için ilham kaynağı oldu. Christie, 1920 yılında yayınladığı ilk polisiye romanı
olan Ölüm Sessiz Geldi (The Mysterious Affair at Styles) ile meşhur Belçikalı
Dedektif Hercule Poirot karakterini yarattı. Yazar, sonraki kitaplarında da
varlığını sürdüren bu karakter ve başarılı kalemi sayesinde okuyucunun ilgisini
çekmeyi başardı. Savaş yıllarının ardından da yazmaya devam etti ve önce diğer
meşhur karakterleri olan Tommy ve Tuppence’i, ardından ise Miss Jane Marple
karakterini yarattı.
Her Dönemin En Beğenilen Polisiye Yazarı
Dolu dolu ve uzun bir yaşam geçiren Agatha Christie,
toplamda 66 dedektif romanı ve 14 kısa öykü kaleme aldı. Bunun yanı sıra
dünyanın en uzun süren oyunu olan Fare Kapanı’nı da yazdı. Kitapları pek çok
farklı dile çevrilen yazar, dünya çapında en çok satanlar listelerindeki yerini
korumaya günümüzde de devam ediyor.
Türkçeye Çevrilen Başlıca Kitapları:
Ölümün Sesi (Çev. Gönül Suveren, 1993), Zehiri Kim
Verdi (Çev. Gönül Suveren, 2017), Agatha
Christie’nin Günlüğü (Editör: Orhan T. Özdemir, 2019), Roger Ackroyd Cinayeti (Çev. Çiğdem Öztekin, 2019),
On Kişiydiler - On Küçük Zenci (Çev. Çiğdem Öztekin), Cinayet Alfabesi (Çev. Çiğdem Öztekin), Fare
Kapanı, Filler de Hatırlar, Şeytan Dönemeci, Ecelin Çağrısı, Noelde Cinayet,
Ölüm Büyüsü, Koltuktaki Ölü, Ölüm Kapıda Bekliyordu,
KAYNAKLAR: Aziz Çalışlar &
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi (4 cilt 1988), Yeni Hayat Ansiklopedisi (6
cilt, 1982), Gelişim Hachette Ansiklopedisi (12 cilt, 1983), Muammer Yüzbaşıoğlu
/ Türk ve Batı Edebiyatında Şairler Yazarlar (1984), Yeni Türk Ansiklopedisi
(12 cilt, 1985), Ana Britanica Ansiklopedisi / (16 Cilt, 1986-1989).
