Şair ve yazar, siyaset adamı. 29 Ekim
1923, Gümüşhane doğumlu. Gümüşhane Gazipaşa İlkokulu (1933), Gümüşhane
Ortaokulu (1937), Trabzon Lisesi (1940), Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler
Fakültesi (1944), AÜ Hukuk Fakültesi (denklik sınavı ile, 1952) mezunu.
İçişleri Bakanlığı Teftiş Kurulunda stajyer memur; Gümüşhane, İstanbul, Rize
illerinde maiyet memuru, Hadım kaymakamı (1948), askerliğini bitirdikten
sonra(1949) Sürmene kaymakamı (1950), Sorgun kaymakamı (1952), Lüleburgaz
kaymakamı (1952-54), Ankara Polis Enstitüsü ve Emniyet Müdürlüğünde yönetici,
Ankara Barosu’nda serbest avukat (1954), Kurucu Meclis üyesi (1960), 14. Dönem
Ankara Milletvekili (1969-73) olarak görev yaptı. Avrupa’nın pek çok ülkesiyle
Mısır ve İsrail’i gezip gördü. Türk Parlamenterler Birliği (genel başkan
yardımcısı), Mülkiyeliler Birliği, BM Türk Derneği, Edebiyatçılar Derneği ve
Türkiye Yazarlar Sendikası üyesidir.
Ortaokul öğrencisi iken “30 Ağustos”
başlıklı ilk şiiri, 1935’te Gümüşeli gazetesinde yayımlanmıştı. Sonraki
ürünleri ile Fransız şiirinden yaptığı çeviriler Servet-i Fünûn (Uyanış),
Yedigün, Varlık, Varlık Yıllığı, Yücel, Halkevi, Türk Dili, Sanat Çevresi,
Atatürkçü Düşünce, Cumhuriyet, Dünya, Halkevi, İstanbul, Kemalist Ülkü,
Kuşakkaya, Milliyet, Ulus, Yaşasın Edebiyat, Ülkü, Hisar, Çınaraltı, Unesco
Dergisi, Gösteri, Kıyı dergi ve gazetelerinde yer aldı. 1942 yılında Yeni
Adam dergisinin fikir yarışmasında birincilik ödülü, 1945’te Türk Hukuk
Kurumu Özendirme Ödülünü, 1956 yılında Macar Rapsodisi adlı epopesiyle
Hür Macarlar (NAMZETÖR) örgütünün onur madalyası ve beratını; 1981 yılında 100.
Yıl Atatürk Marşı güftesiyle Kültür Bakanlığı Ödülü ile Ankara Büyükşehir
Belediyesi Başkent Onur Ödülünü aldı. Şiirleri Macarca, İngilizce, Almanca ve
Romenceye çevrildi. Mülkiyeliler Vakfınca adına konulan ödül; her yıl şiir,
deneme ve çevre konularında genç yeteneklere verilmektedir. Beş adet şiiri
bestelendi.
“Şinasi Özdenoğlu; Yenilik Şiiri’ne katılmış genç
şairlerin en yetkinlerinden biriydi. Küçük şeyleri anlamakla yetinmeyerek, daha
geniş bir gökyüzünde soluk almaya yönelmişti. Şiirle ilgisini gevşetti. Bununla
birlikte, her an yeni bir sanat sıçraması yapabilecek bir şair olarak görüyoruz
onu.” (Cemal Süreya)
“Özdenoğlu, 1956 yılında henüz genç
bir şairken, Macaristan’ın işgaline ve Macar halkının uğradığı soykırıma
şiiriyle karşı çıkmış; bu ülkenin yiğitçe özgürlük savaşımı üstüne yazdığı
‘Macar Rapsodisi’ adlı destana imzasını atmıştır. Bu destanı dünya dillerine de
çevrilmiş, uluslarası ödül kazanmış, son bölümü de Alman besteci Prof. Zugmayer
tarafından ‘Özgürlük Marşı’ olarak bestelenmiştir. Biliyor musunuz ki bu şiir
Türkiye’de yayımlandığında Özdenoğlu tehditlerle karşılaşmış, ama yılmamıştır.
O, düşmanlığı değil haksızlığa karşı direnişi, özgürlüğü ve barışı savunmuş, dünyanın
her yanındaki işgalcileri kınamıştır. 1967 yılında da Vietnam’ın işgaline karşı
‘Sustur Silahları Amerika’; 1968’de Çekoslovakya’nın işgaline karşı ‘Dayan
Çekoslovakya’ şiirlerini yazmıştır. O, uluslara karşı değil, bağımsızlık ve
özgürlük fikirlerine karşı işgal silahını kullananlara tepki göstermiştir.” (Muzaffer Uyguner)
“Özdenoğlu’nun gerek kendi kuşağı, gerekse kendinden
önceki kuşakların dünyaya bakışındaki ölçüt yurtseverlik duygusu üzerinde
yükselir. Yurdunu, ulusunu sevmek, ona omuz vermek, kalkınmış, uygarlıkla
donanmış, bilimden yana, çağdaş insanı var etmektir asıl amaç. O da bu aşamada,
Anadolu Aydınlanmacılığının neferi olarak cumhuriyet seferberliğine katılanlar
arasında yerini alır. Genç bir kaymakamın yurdunun her köşesinde görev alma
bilinç ve sorumluluğu yurtseverliğin bir ölçütü olur. Eli kalem tutan bir yöneticinin,
ülkesine duyarlı bakan bir şairin yaptıkları, zaman içinde kimi eller
tarafından acımasızca ezilir. Yaşanılan bu durum ona ‘suskunlar ülkesi’nin bir
bireyi olmadan yaşamayı öğretir. Önce insan olmak’ gerekir bu noktada.
Gerektiğinde ‘özgürlük için ölmek’ onun konumundaki her sanat adamının
inançlarını süsleyen bir taçtır. ‘Türkiye’nin acısıyla yanmak’ kaç insanın
yaşamında önemli yer tutar?”
(Ahmet Özer)
ESERLERİ:
ŞİİR: Teselli (1943), Anaforda
Dönen Adam (1946), Vatanım Benim (1973), Özgürlük İçin Ölmek
(1974), Acısıyla Yanmak Türkiye’nin (şiirsel düzyazı, 1975), Memleketi
Sevmek Suçu (1978), Şairler Böyle Sever (1986), Yasaklar
Cehennemi (1991), Özgürlük Tek Sevgilim (1992), Sımsıcak
Dostluğunda Ölümün (1993), Sevdim-Savaştım (1995), Türkiye Sevdası
(destanlar, destansı şiirler, 1997), Her Aşk Bir Titanik (2003).
SEÇKİ: Uzak Şiirler (1997).
İNCELEME: Edebiyatımızın Beş Ana
Meselesi (1949).
DENEME: Önce İnsan Olmak
(1988), Suskunlar Ülkesi (1988).
ÖYKÜ: Seninle Bir Yılbaşı
(1989).
ANI: Anılar ve Portreler
(2000).
KAYNAK: Halit Fahri Ozansoy (Son
Posta, 22.1.1942), Halit Fahri Ozansoy (Son Posta, 29.6.1946), Sedat Umran
(Saçak, Mart-Nisan 1950), Afşin Oktay - Kemal Bağlum / Biyografiler
Ansiklopedisi (1959), Mücellidoğlu Ali Çankaya / Yeni Mülkiye Tarihi ve
Mülkiyeliler (c. V, 1968), Atilla Özkırımlı / Türk Edebiyatı Ansiklopedisi
(1982, cilt: 5, s.74), Büyük Larousse (1986, c. 17), Hikmet Bila (Yeni Halkçı,
4.8.1973), Halil Soyuer (Yeni Halkçı, 6.8.1973), M. Kemal Yılmaz (Mülkiyeliler
Birliği,16.2.1974), Oktay Akbal (Milliyet, 19.6.1974), Muzaffer Uyguner (Varlık
Yıllığı, 1974), Sami N. Özerdim (Varlık, Nisan 1976), Ahmet Tufan Şentürk
(Hisar; Ağustos 1974), Feyzi Halıcı / Parlamenter Şairler (1990), Türkiye Büyük
Millet Meclisi Albümü 1920-1991 (1994), Muzaffer Uyguner (Kıyı, Temmuz 1999),
İlhan Geçer (Hisar, Ağustos 1978), Yekta Güngör Özden (Kıyı, Ocak 1993), Bülent
Akkurt (Sanat Çevresi, Ocak 1993), Ahmet Tufan Şentürk (Vakit / Sanat Günlüğü,
6.3.1993), Oktay Akbal (Milliyet, 24.7.1993), Besa Ata (Önadım Sanat,
2.8.1993), Sezgin Demir (İlkyaz, Ocak 1994), Ahmet Özer (Kıyı, sayı: 121,
1996), Sabahattin Kömürcüoğlu / Gümüşhaneli Ozanlar II (1998), M. Kemal Yılmaz
(Kıyı, Temmuz 1999), Ahmet Özer - Muzaffer Uyguner / Cumhuriyetimizin Korkusuz
ve Coşkulu Şairi Şinasi Özdenoğlu: Yaşamı - Sanatı - Şiiri (2000), Birsen
Pekçolak - Zeki Büyüktanır / Homeros’tan Günümüze Anadolu Destanları (2002),
Veysel Gültaş / Kadı Burhaneddin’den Günümüze Hukukçu Şairler Antolojisi
(2003), Mehmet Atilla Maraş / Şair Milletvekilleri 1 - 22. Dönem 1920-2005
(2005), İhsan
Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (2. bas., 2009).
