Ahmet Yücel Unan

Elginkan grubu kaç sektörde var?

 

Bizim bir yapı ve ısı sektörümüz var, bir de inşaat sektörü var. Yapı sektöründe yapının içinde armatür, valfleri var. Seramik sağlık gereçleri de bu grupta. Aynı zamanda bu şirketlerimize hammadde üreten şirketlerimiz var.

Matel Hammadde Sanayi Serel Seramik’in hammadde ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulmuştu. Şimdi diğer kuruluşlara da satış yapıyor. Yedi ayrı kentte maden işletmelerinde yılda 600 bin ton üretim yapıyor. Kömür ve mermer gibi madencilik konularına da girdi. Serel Seramik sağlık gereçleri üretir. Pazarlama tarafında Elmor var.

Kombi, klima, radyatör üretimimiz var. Doğalgaz sayaçları ve ekipmanları üretiyoruz. Türkiye’ye nereye doğalgaz geliyorsa oraya veriyoruz. Sayaçta yüzde 60 pazar payımız var. Elektrikli termosifonlar ve doğalgaz sobaları yapıyoruz. Bunlar çok büyük hacimli işler değil. Pik radyatör üretimimiz var. Türkiye’de devrini tamamladı ama İtalya’ya, Tunus gibi ülkelere satıyoruz.�

 

İnşaat şirketiniz neler yapıyor?

 

Eke İnşaat binalarımızın bakımını yapar, sicillerini tutar.  Kentsel dönüşüm projeleri var. . Maltepe’de 46 dönüm, Kartal’da da 35 dönüm yerimiz var. Kartal’ın planları hazırlandı. Orada inşaatlara başlayacağız. İşyeri, rezidans, apartman gibi şeyler olacak.  Eltes bizimdi, Ağaoğlu’na sattık. Daha önce Eltes’le gayrimenkul işleri yaptık. Kozyatağı’nda Eke blokları vardır. Ayrıca bizim bütün eski fabrikalarımızın binalarını da kendi şirketimiz yaptı.

 

Bir gayrimenkul yatırım ortaklığı (GYO) kurma niyeti var mı?

 

Kartal ve Maltepe’deki arazilerimizin sahibi birkaç şirketimiz. Belki bir GYO kurarız diye düşünüyoruz. Biliyorsunuz biz bir vakıfız. Vakfın da yeri var. Yapıp kiraya verip daimi gelir sağlamak istiyoruz.

Gıda sektöründe de faaliyetiniz gözüküyor ama çok büyük değil...

Bir gıda fabrikamız var Manisa’da. Alüminyum kapta paketlenmiş büro tipi sıcak tabldot yemek hizmeti veriyor. Sadece bizim fabrikalarımıza değil dışarıya da iş yapıyor. Bir ara yüzde 50-50’ydi. Yarı dışarı, yarı bize. Şu anda yüzde 40 düzeyinde dışarıya veriyor. Gıda fiyatları arttı. Müşteriler ucuz verenlere gittiler.

Manisa Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) bizim 5 fabrikamız var. Bir yenisi temmuzda faaliyete geçecek. Isıtıcı ve soğutucu ev cihazları üretimi ve pazarlaması yapan Emas Makina da oraya taşınıyor.

 

Elginkan Grubunun iş hacminde sektör payları nasıl?

 

2008 bütçemiz 600 milyon dolar. Bunun 180 milyon doları ihracattan gelecek. Cirosal bakarsak yüzde 50’si ısı, yüzde 50 yapı sektörü. İhracatta ısı grubu ağırlıkta, yüzde 60 ısı, yüzde 40 yapı grubudur. Bu oran değişebilir. İhracat pazarlarında sıkıntı var.

 

Şirket sayısı ne? Yapılanma nasıl?

 

Rahmetli başkanımızın (Ekrem Elginkan) döneminde topluluk 51 şirkete çıkmıştı. İlaç, kalıp, kesici takımlar sanayi vardı. Seramikte kaplama malzemesi vardı. Yatay büyüme izleniyordu. Sonradan 1990’lı yılların başında fikri değişti “Aslıma döneceğim, benim aslım armatür” dedi. Yeni yapılanma oldu şirketlerin bazılarını sattık.  Şirket sayısı 20’ye indi.

 

Bu sektörler içinde payını artırmak istediğiniz var mı?

 

İş konularımız belli. Hepsinin tabii büyümesi lazım. Gayrimenkulde de biraz büyümek istiyoruz.

 

Peki yeni bir sektöre girme planı var mı?

 

Şu anda başka bir sektöre bakmıyoruz. İleride girilebilir. Başkanımızın topluluğun ebedi müessese olması gerektiği düşüncesi var. Şu anda böyle, başka sektöre girme düşüncesi yok.

Perakendeye girdiniz bu aralar...

Perakendeye girdik. Elmor’da perakendeye girelim dedik. Yenileme pazarı büyüdü. Böyle olunca perakende satışlar ağırlık kazandı.

Ancak perakendenin içinde direkt olarak yokuz. Mağazalarımızı yapıyor, bayiye veriyoruz. İlk yıl kiranın yüzde 5-10’unu, ikinci yıl yüzde 25’ini alıyoruz. Bayiyi destekliyoruz. Özel bir model geliştirdik. 2010 yılına kadar 20 tane ECA Plus ve Consept açacağız. Ayrıca 100 ECA showroom aşacağız.

 

100 milyon dolarlık yatırım planınız var. Nerelere yatırım olacak?

 

Bizde yatırım bitmez. Her yıl yatırım yaparız. Teknoloji ve yenileme yatırımları olur. Geçen sene 30 milyon dolar yaptık. Burada en büyük yatırım Manisa Emas fabrikası oldu. Onu bitiriyoruz.

Bu yıl Osmaneli’nde Odöksan’da ağırlıklı radyatör ve küvet var. Parça dökümüne geçtik. Otomotiv yan sanayi işi. Bu genişleyecek. Emas’a yatırım olacak. Makineleri gelecek. Artı mağazalara da yatırım olacak. Elba’da yeni bir hat yatırımımız olacak. Gayrimenkul yatırımları bu rakamın içinde yok. Onları koyarsak 100’ü geçer.

 

Yabancı ortaklı işiniz var mı?

 

Elsel’de yabancı ortaklığımız var. Doğalgaz sayacı işinde Elster ile ortağız. Başka ortaklıklarımız vardı, elden çıkardık. Manisa’da Bosch grubu ile ortaktık, hissemizi onlara sattık.

 

Pek çok Türk şirketi satıldı, yabancı ortak aldı. Size teklif gelmedi mi hiç?

 

Serel için yabancı teklifi geldi. Doğrudan görüşmeler olmadı aracılar geldi. Size bir mail okuyayım. Olympic Capital’den gelmiş. Bir yatırım fonu bu. Bize yatırım teklif ediyorlar. Biz borsaya bile açılmadık ama halka açık şirketlerimiz var. Elmor, Odöksan, Elba açık. Yüzde 5’e kadar hisse dışarıda. Daha yüksekti, gelip satıyorlar, biz de holding olarak alıyoruz. Rahmetli başkanımız düşünmedi halka açılmayı.

 

Yurtdışına da üretim amaçlı bir açılımınız olmadı, neden? Türk şirketleri Çin’e, Mısır’a yatırıma gidiyor...

 

Yurtdışına gitmek mantalitemize sığmıyor. Bir ara Rusya’da açalım dedik ama vazgeçtik.

Elmor mutfak ve banyo mobilyası ürettiriyor. İtalya’da ürettiriyor, mağazalara koyacak. Banyo ve mutfakta sistem çözümü için bu yola gittik. Seramik kaplama malzemelerinden çıktık ama kaplama malzemesi ithal edip satıyoruz. Üretici şirketlere ürettiriyoruz kendi markamızla. Klimamız York markalı ABD şirketinden alıp satıyoruz. Mutfakta, banyoda tam çözüm vermek istiyoruz.

ECA bütün ürünlerinde enerji ve su tasarrufuna yöneldi. Kaplamayı değiştirerek zor kir tutan ürünlere yöneldik. 3.5 litre ile yıkayan klozet yapıyoruz. Armatürde Topaz serisi kombiyi devreye sokmadan su sarfiyatı sağlıyor.

Manisa fabrikası yılda 700 bin kombi üretecek şekilde planlandı. Şu anda 250 bindir kapasitesi. Yanma verimi yüzde 100’ün üzerine çıkıyor. Dolayısıyla daha az gaz kullanımı oluyor.

2007 ve 2008’den itibaren tüm armatürler tasarruflu olarak üretiliyor. Bunu ilk geliştiren ve üreten firmayız. Su ve enerjinin bu kadar kıt olduğu bir dönemde bu çok önemli.

Elginkan çok özel bir grup. Kurucu aileden kimse yok. Vakıf yönetiminde. Vakıfla grup şirketlerinin ilişkisi, yönetim yapısı nasıl?

Tepede Elginkan Vakfı Mütevelli Heyeti var. Başkanı Prof. Dr. Halim Doğrusöz. Ekrem Bey’in sınıf arkadaşıydı. Vakıf yönetiminde de akraba yok. 33 kişi vardır mütevelli heyette. 34’tür ama Ekrem Bey vefat edince yerine birisi konulmadı.

 

Üyeler değişiyor mu?

 

Mütevelli heyetteki 33 kişinin 13’ü değişmez üyedir. Bunları Ekrem Bey belirlemişti. 8’i topluluk şirketlerinin temsilcileridir. Kalan 12’si de sivil toplum kuruluşu temsilcisidir.

Bunlar İTÜ, (Ekrem Bey İTÜ mezunudur) İstanbul Üniversitesi, Boğaziçi, ODTÜ, Ege Üniversitesi, İş Bankası, TÜBİTAK, TSE, MKE, Manisa Belediyesi, MESS, TSK Güçlendirme Vakfı gibi kuruluşların temsilcileridir bunlar.

Değişmez üyeler vefat eder, gelemez olur. Kural olarak dört toplantıya gelemezse dert var demektir. İstifa edebilir. İki değişmez üye isim teklif eder ve değişmez üyelerin 4’te 3 çoğunluğunun oyu ile yenisi gelir.

 

Vakfın neleri var?

 

Vakıf senedinde üç amaç sayılmış. Birincisi Türk dili ve kültür değerlerini korumak. Ar-ge  ve teknoloji üzerinde çalışmak, üçüncüsü de okullar açmak. Rahmetli başkan zamanında 1994’te Manisa’da Ümmühan Elginkan Teknik Eğitim Merkezi açıldı. Amaç ara işgücü yetiştirmek. Ücretsiz bir okul. 2003’te Bolu’da Elginkan Vakfı Teknik Eğitim Merkezi’ni açtık. En son 2006’da İzmit’te Ahmet Elginkan Teknik Eğitim Merkezi’ni açtık.

İzmit’te Cahit Elginkan Anadolu Lisesi yaptık, Milli Eğitim’e bağışladık. Teknik Üniversite Maslak Kampusü’nda Ekrem Elginkan Lisesi’ni açtık, İTÜ’ye bağışladık. Ümraniye’de Mediha Tansel Ana Okulu’nu yaptık. Şu anda devam eden, 2008’de öğretime başlayacak olan ECA Elginkan Anadolu Lisesi’ni yapıyoruz.

 

Türk dili konusunda ne yapıyorsunuz?

 

Türk dilini araştırma konusunda Boğaziçi Üniversitesi ile Kandilli Rasathanesi El Yazmaları’nı kitap haline getirdik. Yeni bir çalışma daha yapıyoruz. Her yıl 3 ödül veriyoruz. Teknoloji, Türk dili ve Türk kültürü çalışmalarına veriyoruz. Bir de yeni işler, yeni fikirlere ödül veriyoruz. 75 lisans öğrencisine burs veriyoruz. Beş de doktora öğrencisine veriyoruz.

Şirketler vakıf yönetiminde  temsil ediliyorlar... Ama bir şirketler grubu olarak ayrı bir yönetimleri de var.

Ben (Yücel Unan) vakıfta değişmez üye ve başkanvekili olarak bulunuyorum. Ayrıca Elginkan Topluluğu’nda İdare Meclisi Başkanı’yım. Şirketler tarafında en üst düzey yönetici pozisyonu bu.

Musluk koleksiyonu nasıl?

Musluk koleksiyonu rahmetli başkanımızın topladığı musluklar var. Bunlar 400’ün üzerinde. Vakıf merkezinde (Zincirlikuyu) teşhir ediliyor. Müze halinde. Buldukça alıyoruz. 50’nci yıl kutlamalarında teşhir ettik.

15-16 Haziran’dan sonra fabrikaya bir daha gitmedi

 

Bu yönetim şekline Ekrem Bey’in akrabalarından hiç itiraz gelmedi mi?

 

Ekrem Bey rahmetli olduğunda dayısı hayattaydı. İzmirli işadamı Raşit Özsaruhan. Rahmetli vasiyetnamesinde bütün mal varlığını vakfa bıraktı. Dolayısıyla itirazlar oldu ama netice itibariyle vakıf lehine karar verildi.

Baba Ahmet Elginkan Bey’in vefatı 1972’dir. Anne Ümmühan Elginkan’ın vefatı 1985 yılıdır. Oğullarından Cahit Elginkan Bey, 1965’te bir deniz kazasında vefat etti.  Aile Manisalı. Saruhanlılar’a dayanıyor. Ekrem Bey annesine çok düşkündü, anne de ona çok düşkündü, özel sekreter gibi çalışır her şeyi ile ilgilenirdi.

Ekrem Bey hiç evlenmemiş...

“Ben işimle evliyim” derdi. Enteresan bir tarafı da rahmetlinin, 1970’te 16 Haziran olayları vardır. O tarihten sonra fabrikalarına hiç gitmedi. İşçilerin fabrikalara astığı anormal afişler vardı, incindi. Gitmeme kararı aldı ve profesyonel yöneticilerine verdi. 1994’te bütün fabrikaları gezdi ve iş konuşmadı hiç. Sadece vakfı anlattı. Bize de “Ben işimin başında olsaydım, isim vermeyeceğim ama şunun üstünde olurdum, derdi. Ancak zararı yok, sizler gibi yöneticileri kazandık” derdi.

 

Siz kaç yıldır buradasınız?

 

40’ıncı yılımdayım. ECA’ya girişim enteresandır. Askerlik dönüşü iş arıyorum, Gazetede ‘ECA mühendis arıyor’ ilanı gördüm. Nişanlım Maltepe’deydi ve ECA fabrikası da oradaydı. Form verdiler dolduruyorum, rahmetli Atanur Oğuz, mektepten arkadaşım, beni gördü, ücret kısmına ne yazayım dedim, “3 bin yaz, 2 bin 500’le başlarsın” dedi. İyi paraydı, başladım. Birkaç ay sonra evlendim.�

 

Yöneticilerin çocukları grupta çalışabiliyor mu?

 

Rahmetli başkanımız, “Sizden sonra çocuklarınız da bu topluluğa hizmet verecek” derdi. Ama bazı olaylardan sonra, “bir kişinin birinci derecede yakını toplulukta aynı şirkette çalışamaz” kararı aldı. Buna özellikle dikkat ediyorum. Şimdiye kadar yakın demedik ama ben ayrıldıktan sonra çocuklarımın ihtiyacı olursa burada çalışabilirler.

Ekrem Elginkan, şirketlerini kurduğu vakfa bıraktı

Elginkan grubunun kurucusu Ekrem Elginkan, babasını, annesini ve kardeşi Cahit Elginkan’ı kaybettikten sonra şirketlerini tek başına yönetti.

Hiç evlenmediği için çocuğu yoktu. Vefat ettiğinde sadece bir dayısı hayattaydı.Vefat etmeden önce bir vakıf kurarak şirketlerini vakfa verdi. 600 milyon dolar ciroya giden Elginkan grubu, bu özelliği ile Türkiye’de tek.

 

Rakamlarla Elginkan Topluluğu

 

-  Elginkan topluluğu yapı ve ısı sektöründe faaliyet gösteriyor.

-  Bu ana sektörlerin dışında gıda, gayrimenkul, hizmet ve perakende grubunda da faaliyeti var.

-  Grupta 7’si yapı, 7’si ısı, 3’ü yatırım alanında olmak üzere toplam 20 şirket var.

-  2007’yi ciro olarak 500 milyon YTL ile kapattı

-  Bu yıl hedef 600 milyon dolar.

-  Yaklaşık 3000 kişi çalışıyor

-  Üretim yapılan fabrika sayısı 10

 

 

Elginkan’ın gündemi

 

-  Maltepe ve Kartal’daki eski fabrika arazileri üzerinde gayrimenkul projeleri geliştirecek.

-  Emas’ı Manisa’ya taşınıyor

-  Perakendeye girdi. Elmor kanalıyla 2010’a kadar 20 ECA Plus ve Consept açacak.

-  100 ECA show kuracak.

-  Bu yılki yatırım planı 100 milyon dolar

-  Odöksan’da parça dökümüne geçiyor. Bu alanda işi büyütmeyi planlıyor.

-  Elba’da yeni bir hat yatırımı yapacak.

 

KAYNAK: Vakıf şirketi Elginkan, 600 milyon dolar ciroya gidiyor (milliyet.com.tr, 08.06.2008).

 

Yazar: RÖPORTAJ