18.
Yüzyıl âlim ve Nakşibendî şeyhlerinden (D. H. 1191 / M. 1782, Diyarbekir - Ö.
?). Diyarbekir'de ders verip talebe okuturken, Mevlana Halid Hazretleri Şeyh
Abdullah Dehlevi hazretlerinden irşad ve hilafet izni alarak Hindistan'dan
döndüğü sırada şeyhinin emri ile Diyarbekir’e gelerek Ali es-Sebti'yi bulmuş ve
kendisine misafir olmuşlardır. Kendisiyle sohbet sonrası, şeyhi Abdullah
Dehlevi tarafından irşad arkadaşı olarak Şam şehrini irşadla birlikte olmaya
emrolunduklarını bildirmiştir. Bundan sonra şeyh Ali Mevlana Halid'in vefatına
kadar yanından ayrılmamıştır. Şam'a gittikten 5 yıl sonra şeyh Ali Mevlana
Halid'den hilafet almıştır. Şeyhi vefatından önce Palu'ya gitmesini ve orada
irşad yapmasını kendisine emretmiştir. Şeyh Ali'ye Şeyh Abdullah Dehlevi'den de
üveysiyyet nasib olmuştur.
Halifeleri,
Melekan köyünden şeyh Abdullah Efendi, Gur köyünden Şeyh Süleyman Efendi, Çan
köyünden Şeyh Ahmed Efendi, Ali es-Sebtî'nin oğlu şeyh Muhammed Efendi, yine
şeyhin oğlu Şeyh Mahmud Efendi, Paluya bağl Hun köyünden Şeyh Mahmud Sami
Efendi, Şeyh Ahmed el-Kürdi Efendi’dir.
KAYNAKÇA (Seçilmiş Kaynakça): TDV İslâm Ansiklopedisi (c. IV, s. 458), Mehmet Zahid Kotku / Tasavvufî Ahlak (c. II, s. 190, 1991), Mustafa Kara / Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi (s. 295), Şevket Beysanoğlu / Diyarbakırlı Fikir ve sanat Adamları, I, s. 145, 232-233, 1957), M. Şefik Korkusuz / Tezkire-i Meşâyihi Amid (Diyarbakır Velileri, s. 37, 27, 37, 69, 88, 207 İstanbul 1997), Evliyalar Ansiklopedisi (Türkiye gazetesi, 271-274), Abdülmecid Hâni / el-Hadâiku’l-Verdiyye (s.107-108), Kâtip Çelebi / Fezleke (c. II, s. 213), Naîmâ / Târih (c. III, s. 385), Sadık Albayrak / Son Devir Osmanlı Uleması (c. III, s. 63),Peçevî Tarihi, c. II, s. 463), Mehmet Süreyya Sicilli Osmani, c. III, s. 919, 1996), Ali Emîrî Efendi / Tezkire-i Şuarâ-yı Âmid (c. I, 1328, s. 20-21), Şeyhi Mehmed Efendi / Şakâyik-i Nu’maniyye (c.III, s. 375-376), Murat Özaydın / Şeyh Abdurrahman Aktepe, Hayatı, Eserleri, Tasavvufî Görüşleri (Yayınlanmış Doktora Tezi, 2009), Yrd. Doç. Dr. Murat Özaydın / "Şeyh'ul Meşayih Ali Es-Sebtî" (İhsan Işık / Diyarbakır Ansiklopedisi, 2013) - Geçmişten Günümüze Diyarbakırlı İlim Adamları Yazarlar ve Sanatçılar (2014) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12, 2015).
