Bilim ve siyaset adamı (D.
1923, Kumul / Doğu Türkistan - Ö. 6 Ekim 1995). Urumçi Lisesi ve Urumçi
Üniversitesi mezunu. Öğretmen olarak çalışmaya başladı. 1944’te Doğu
Türkistan’ın bağımsızlığını istediği için Çin işgal idaresi tarafından hapse
atıldı. 1947 yılında hapisten çıkınca mücadelesini Çin’in merkezî hükümeti ve
Çin kamuoyu nezdinde yürütebilmek için Çin’e gitti. Burada Mesut Sabri Baykuzu,
Mehmed Emin Buğra ve İsa Yusuf Alptekin’le birlikte millî, siyasî ve demokratik
bir mücadele içine girdi. Doğu Türkistan Türklerini özgürlük ve bağımsızlık
mücadelesine çağırmak amacıyla çeşitli kitaplar yayımladı. 1949 yılında Doğu
Türkistan’ı Kızıl Çin ordularının işgal etmesi üzerine yakalanarak 1970 yılına
kadar Çin zindanlarında tutuldu. Hapisten çıkış, sırasında halk tarafından
coşkuyla karşılandı.
Doğu Türkistan Sosyal
İlimler Akademisi Başkanlığı, Kutadgu Bilig Araştırma Cemiyeti Başkan
Yardımcılığı, Orta Asya Tarihi Araştırmalar Cemiyeti, Yazarlar Cemiyeti Yönetim
Kurulu üyeliği, Milletler Edebiyatı Araştırmaları Enstitüsü üyeliği ve Sosyal
İlimler Mecmuası Genel Yayın Müdürlüğü gibi görevlerde bulundu. Eserlerinde
Doğu Türkistan Türklerinin bağımsızlık mücadelesini işledi. Üniversite ve yüksek
okullarda Türklük Bilgisi dersleri verdi, makaleler yazdı, konferanslar verdi. Kutadgu
Bilig ve Dîvânü Lügati-t Türk’ün Uygur Türkçesi ile yayımlanmasında
önemli görevler üstlendi.
ESERLERİ:
ŞİİR: Yürek Mungları (Yürek
Sıkıntıları), Tarım Boyları (1948), Kaşgar Gecesi (1948), Ömür
Menzilleri, Abdurrahim Ötkür’ün Şiirleri (yay. haz. Hülya Kasapoğlu Çengel,
2000).
ROMAN: İz, Uyanan
Zemin, Topraklar.
KAYNAK: Abdurrahim Ötkür’ün Şiirleri (yay.
haz. Hülya Kasapoğlu Çengel, 2000), TDOE –TDE Ansiklopedisi 2 (2002), Erkin
Emet / 1923 - 5 Ekim 1995 (Vefat Yıldönümü Dolayısıyla) Ünlü Yazar Şair
Abdürrahim Ötkür’ün Uygur Edebiyatındaki Rolü (İstiklâl gazetesi, sayı: 16,
Kasım 2005), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve
Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas. 2009).
