Vedat Dalokay

Mimar

Doğum
10 Kasım, 1927
Ölüm
21 Mart, 1991
Eğitim
İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi
Burç

Mimar, Ankara Büyükşehir Belediyesi başkanlarından (D. 10 Kasım 1927, Elazığ – Ö. 21 Mart 1991, Kırıkkale). İlk, orta ve lise öğrenimini Elazığ’da tamamladı. 1949 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden mezun oldu. 1950-51’de PTT ve Bayındırlık Bakanlığı’nda mimar olarak görev yaptı. 1951-52’de Paris’teki Sorbonne Şehircilik Enstitüsü’nde lisansüstü çalışması yaparken Auguste Perret ve Le Corbusier gibi ünlü mimarların bürolarında çalıştı. 1953’te Eskişehir Porsuk Oteli (bugün orduevi) yarışmasını kazandı. 1954’te Ankara’da Dalokay Mimarlık Atölyesi’ni kurdu.

Dalokay, birçok proje yarışmasına katıldı, 13’ü birincilik olmak üzere 24 ödül kazandı. Dalokay’a ödül kazandıran bu önemli yapılar arasında Ankara’da Elektrik İşleri Etüt İdaresi (1955), Kocatepe Camii (1956) ve Türk Standartları Enstitüsü (1964) yer alır. Bunların yanında kendisine Uluslarası Ağa Han Mimarlık Ödülü’nü kazandıran, 70.000 kişinin birlikte namaz kılabileceği dünyanın en büyük camii İslamâbad Kral Faysal Camii (Pakistan 1970), Cidde İslam Kalkınma Bankası Genel Merkezi (Suudi Arabistan, 1980) ve Başbakanlık Kompleksi (Pakistan 1984) proje yarışmalarında da birinci oldu.

Yapı tasarımlarında geleneksel kalıpların dışına çıkan yeni biçim arayışlarına giden Dalokay'ın Ankara Kocatepe Camii için çağdaş teknoloji doğrultusunda hazırladığı proje, alışılagelmiş cami imgesine ters düş­tüğünü öne süren çevrelerin baskısı sonucu uygulanamadı. Onun yerine, temelleri dökülmüş olan yapı değiştirilerek yerine Klasik Dönem Osmanlı camilerinin özelliklerini taşıyan bugünkü cami yapıldı. Dalokay, Kral Faysal Camii (1970) tasarımında da geleneksel kalıpların dışında  bir çalışma yaparak, klasik kubbeli cami biçimini yinele­meyip betonarmeyi gereği gibi kullanan bir öneri geliştirdi.

Mimarlık uygulamalarının yanı sıra meslek kuruluşlarında da etkinlik gösteren Dalokay,  1964-68 yılları arasında Ankara Mimarlar Odası şube başkanlığı ve Mimarlar Odası genel sekreterliği, 1973-77 yılları arasında Ankara Belediye başkanlığı yaptı. Çeşitli meslek dergilerinde kentleşme, gecekondu, belediyecilik ve dinsel mimarlık konularında yazılar yazdı. 21 Mart 1991’de Kırıkkale yakınlarında geçirdiği trafik kazasında eşi ile birlikte hayatını kaybetti.

Edebiyatla da ilgilenen Dalokay, Kolo adlı çocuk öyküsüyle 1980 Türk Dil Kurumu Çocuk Yazını Ödülü’nü, 1995 yılında da American Library Association tarafından verilen Mildred L. Batchelder Ödülü’nü kazandı. Kolo, İngilizce, Almanca ve Danca diilerine çevrildi.

HAKKINDA: Suut Kemal Yetkin / Türk Mimarisi (1970), Metin Sözen / Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarlığı (1984), Büyük Larousse (c. 5, s. 2850, 1986),  Ana Britannica (c. 6, s. 571-572, 1986), M. Kadri Atabaş / Türk Mimarları (2000), İhsan Işık / Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006).

 

 

 

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör