İlahiyatçı, yazar, yayıncı (D.1951, Konya – Ö. 17 Eylül 2020, Konya). Öğrencilik dahil bütün hayatı Konya’da geçti. İlkokulu bitirdikten sonra Konya İmam Hatip Lisesi ve Konya Yüksek İslam Enstitüsünden (1974) mezun oldu.
1970’li
yıllarda çıkan “İslam’ın İlk Emri OKU” dergisinde çalışıp dergicilik yaptı.
Daha sonraları Hayra Hizmet Vakfı’nda çalıştı. Son olarak Konya Kitapçılık
adında yayınevinde kitap neşretmekteydi.
Konya'nın
tanınmış tefsir hocalarından Abdullah Parlıyan, 17 Eylül 2020 günü Konya’da vefat
etti. Parlıyan'ın cenazesi ertesi gün Haciveyis Camii'nde öğlen vakti kılınan
cenaze namazının ardından Üçler Mezarlığı'na defnedildi.
Başlıca Kitapları:
Sünen
- i İbn Mace Tercemesi (2 Kitap Takım, 2008),
Sünen
- i Ebu Davud Tercemesi (3 Kitap Takım, 2010),
Sünen
- i Tirmizi (3 Kitap Takım, 2011),
Kuranı
Kerim Meali ve Özlü Tefsir (2016),
Müslümanın
24 Saatli - Allah'ın 99 İsmi ve Kitap ve Sünnete Göre Rasülullah (s.a.v.)'in
Öğrettiği Dualar (2017),
Sünen
- i Nesai Tercemesi (3 Kitap Takım),
Açıklamalı
Tam Riyazü's Salihin Tercemesi Ayet ve Hadislerle Müslümanca Yaşama Rehberi.
KAYNAK:
Süleyman Ateş ve Abdullah Parlıyan‟ın Meallerinin Karşılaştırılması (PDF- E
Şarkiyat Dergisi, dergipark.org.tr, 19 Aralık 2018), Abdullah Parlıyan Hoca
vefat etti (memleket.com.tr, 17.09.2020),
Konya'nın
tefsir hocası Abdullah Parlıyan hayatını kaybetti (pusulahaber.com.tr,
17.09.2020), Abdullah Parlıyan
kimdir - kitapları (islamikitaplarsatis.com, eren.com.tr, kitapyurdu.com,
17.09.2020), Abdullah Parlıyan meali (kuranayetleri.net, 17.09.2020).
İLK
ÇIKARDIĞINIZ ESER HANGİSİDİR?
-
Sadeleştirilmesi 1970'li yıllarda olan fakat basımı 1998 yılında yapılan
“Şemâil-i Şerîf” tercemesidir. Bu kitabın ismini: Hadislerle Peygamber
(s.a.v)’in özel hayatı ve güzel ahlakı diye koyduk; bu eserde Peygamber
(s.a.v)’i tanıtan pek çok özelliği ortaya konmuştur. ve bu konuda kaleme alınan
en meşhur eserdir. Güzel bir dizayn yapılarak küçük ebatta tüm hadisleri tam
olarak ve bazı açıklamalar da yapılarak Osmanlı döneminde Muhammed Raif efendi
tarafından terceme edilen nüshadan sadeleştirerek bu günkü Türkçemize
aktarılmıştır. 224 sahife karton kapak ve orta boyda basılan bu kitabımız
gerekli ilgiyi görmüş ve ikinci baskısı roman boyuna indirilerek tekrar
yapılmıştır.
Bu
kitaptan, Peygamber (s.a.v)’in şekli ve görüntüsü, sırtındaki peygamberlik
mührü, saçı sakalı, yaşama şekli, giyim tarzı, resmi evraklarda kullandığı
mührü, savaş aletleri sarıkları, giydiği elbiseler, yürüyüş ve oturma
şekilleri, yediği ekmek ve katıkları, içtiği meşrubatlar, gülmesi şaka yapması,
ibadeti ve uykusu, kıldığı namazı ve kuran okuması gibi pek çok konulara yer
verilmiş ve İslam ülkelerinde de pek çok basılan ve okunan meşhur bir eserdir.
OKUDUĞUNUZ
OKULLAR DIŞINDA MEDRESE USULÜ BİR OKUMA DA YAPTINIZ MI?
-
Hayır sadece şahsî gayretim ve son yirmi beş yıllık özel Kur’an ve hadis
üzerine yaptığım çalışmalarla bu eserler ortaya çıkmış oldu.
DİĞER
ÇALIŞMALARINIZ NELERDİR?
-
Kur’an-ı Kerim’in konularına göre detaylı ve her an konunun bulunabileceği bir
sözlük veya “Konularına göre Kur’an” diyebileceğimiz bir çalışma yaptım ve bu
çalışma için hangi meali kaynak alalım dedik ve piyasadaki değişik meallelerin,
değişik özelliklerinden dolayı yeniden bir meal hazırlama ihtiyacını duyduk ve
“El Mushaf-ül Müfesser” Özlü tefsir veya tefsirlerin özü diyebileceğimiz
mealimizi hazırladık ki bu mealde piyasadaki meallerden farklı olarak şu
özellikler bulunmaktadır:
Kur’an
meali, Kur’an-ı anlamak için okunur, bugün toplum öyle bir kültür tahribatıyla;
dedesinin ve babasının dilini anlamaz hale gelmiş olup meallerimizi okurken
sözlüğe bakma ihtiyacı duymaktadır. İslam bu kültüründen uzaklaşma ve
dolayısıyla Arapça-Farsça = Osmanlıca denilen sözcük ve ifadelerden de bu günün
insanı bir şey anlamamaktadır. Mesela, fazilet ve infak sözcüklerini bugün 7
den 70’e pek çok kimse ne anlama geldiğini bilmemektedir. Bu sebeble sözlüğe
bakmaksızın dipnot ve parantez sıkıntısı çekmeksizin ve değişik karakterlerdeki
yazılarla dikkatleri dağıtmaksızın, tahsil ve kültür seviyesi ne olursa olsun
her kesim ve her yaşta kimsenin anlayabileceği bir meal meydana getirilmiştir.
İçersinde diğer meallerimizde olmayan, sadece bizim “Özlü tefsir” de bulunan
haritalar, çizelgeler, cetveller sayesinde Kur’an hakkında teknik bilgiler
verilmekte ve okuyucunun Kur’an coğrafyasında gezinti yapması da hedeflenmiş
olmaktadır. Bu kitabımızın cep boyu Müslüman kardeşlerimiz tarafından
bastırılıp dağıtılmaktadır.
BU
ÖZLÜ TEFSİR DIŞINDA HADİS KONUSUNDA DA ÇALIŞMANIZ OLDU MU?
-
Evet ilk hadis kitabımız cep kitapçığı şeklinde Nevevi tarafından yedi asır
önce kaleme alınmış “Ebeûn en Neveviyye” ismi verilen kırk hadis kitabıdır. Bu
kitab 40 hadis adı altında kaleme alınan tüm kitaplardan en çok basılan ve
okunanıdır ki İslam’ın özü denilebilecek kırk hadis bu kitapçıkta bir araya
getirilmiştir. Bu kitapta da daha iyi anlaşılması için parantez kullanılmamış
bu kitabın şerhi ve açıklaması olarak yapılan “Cami-ul ulüm vel hikem” isimli
kitabın açıklamalarından istifade edilerek terceme kelime kelime olmayıp özlü
tefsirde yapıldığı gibi tefsirî terceme yoluna gidilmiştir.
HADİS
DALINDA SADECE KIRK HADİS Mİ TERCEME ETTİNİZ?
-
Hayır hadis konusunda yeryüzünde Kur’an’dan sonra en çok okunan hadis kitabı
olan Riyaz-üs Salihîn isimli kitap Türkiye’de pek çok şekilde basılmış olup,
biz de bu kitabı aynen 1900 hadisiyle birlikte kısaltmaksızın tercüme ettik.
gereken hadislere değişik puntolarla açıklamalar verdik ve çoğu okuyucunun
dikkatini dağıtan Arapça metinleri kitabın en arkasında verdik. Tek cilt olarak
basıp, ismini: “MÜSLÜMANCA YAŞAMA REHBERİ” koyduk ayrıca içersindeki hadislerin
diğer hadis kitaplarımızda da bulunup bulunmadığını gösterdik yani tahricini de
yaptık. İslamî bir konuda birkaç ayet ve birkaç hadisten oluşan bir bilgi
sahibi mi olmak istiyorsunuz mutlaka bu kitabı okumalısınız.
BAŞKA
HADİS ÇALIŞMALARINIZ DA VAR MI?
-
Evet az önce açıkladığımız Şemail-i Şerif kitabımızın yazarı Tirmizî tarafından
kaleme alınan Sünen-i Tirmizî veya Sahih-i Tirmizî diye bilinen muteber altı
hadis kitabımızdan üçüncü bazı, sıralamaya göre dördüncü sırada yer verilen
“SÜNEN-İ TİRMİZÎ" isimli hadis kitabını da neşretmiş bulunmaktayız. Bu
kitap ta önceden başka bir yayınevi tarafından altı cilt halinde basılmıştı. Bu
bizim üç ciltlik baskımız tüm kitaplarımızda olduğu gibi Türkiye’deki baskı
tekniğinin, kağıdın ve cildin en kaliteli ve güzel olanı kullanılarak meydana
getirilmiştir.
HOCAM
TÜM KİTAPLARININ HEM BİRİNCİ HAMUR HEM DE KALİTELİ BASKI VE CİLD OLMASININ
SEBEBİ NEDİR?
-
İslamî eserler dediğimiz Tefsir, Hadis, Fıkıh vb. tüm kitaplar malzeme ve
işçiliğin en iyisine layık olduğu için kitabın yıpranmaması için okuyucunun
güzelce okuması ve bıkmaması için ayrıca nesillerden nesillere yıpranmadan
ulaşması için böyle güzel kağıt, güzel baskı ve güzel bir ciltle sunuyoruz.
PEKİ
BÖYLE OLUNCA FİATLAR PAHALI OLUP OKUYUCU ZORLANMAZ MI?
-
Hayır tüm kitaplarımızın kağıdı, baskısı ve cildi kaliteli olmasına rağmen
fiyatlarımız piyasa şartlarının üçte bir nispetindedir. Okuyucu bizim kitapları
üç tane almak suretiyle birini evinde bırakır. Diğer ikisini de kardeşlerine
hediye eder bu yönden de Türkiye’de bir ilk’e imza atmış durumdayız. Tüm
kitaplarımızın fiatları çok düşük ve ucuz olduğundan kardeşlerimiz çokça alarak
dağıtmaktadırlar.
TİRMİZÎ
İLE ALAKALI SÖZLERİNİZİ BİTİRMEMİŞTİNİZ
-
Evet Tirmizi de aynen birinci sınıf malzeme ve birinci sınıf işçilikle ortaya
konmuş olup değişik bir dizayn ile basılmıştır; Arapça hadis metinleri ve
Tirmizî’nin hadis hakkındaki sözleri kitabın sol tarafına güzel ve okunaklı bir
yazı olarak konulmuş tercemesi de aynen karşı (sağ) sayfada verilmiştir. Kitabın
orijinalinde bulunan ve bu konuda yazılanların ilki olan hadis teknik bilgileri
veya hadislerde görülen gizli kusur ve hastalıklar anlamına gelen “KİTAB-ÜL
İLEL” bölümü de terceme edilmiştir. Kitabın üç cilde inmesi ve fiyatının da
ucuz olması eseri tercih ettiren sebeplerden olmaktadır.
BU
ESERDE ŞERH VE AÇIKLAMA YAPTINIZ MI?
-
Hayır eserde Tirmizî’nin kendi açıklamaları ve hadis hakkındaki söylediklerine
bir ilave yapmadık okuyucu ile Tirmizî’yi baş başa bıraktık. Zaten Tirmizî bu
kitabı hakkında bizzat kendisi şu açıklamayı yapar: Bu kitabı telif edince
Hicaz, Irak ve Horasan alimlerine takdim ettim. Hepsi de kitabı beğendiler ve:
“KİMİN EVİNDE BU KİTAP BULUNURSA SANKİ O EVDE KONUŞAN BİR PEYGAMBER VARDIR”
dediler. Fakat kitabın başına şöyle bir ilave yaptık; bu ilave: Kur’an ve hadis
okuyucuları için çok önemli olup okuyucularımız bundan da çok istifade
edeceklerdir.”ÖZLÜ USÜLÜ HADİS BİLGİLERİ” dediğimiz bu ilavede okuyucu hadis
çeşitlerini ve değişik hadis literatürünü yani hadis konusunda gerekli teknik
bilgileri “USULÜ HADİS İLMİNİ” buradan öğrenmiş olacaktır.
Yine
kitabın baş tarafına şöyle bir ilave daha yaptık ki bu da bizce çok önemli
olduğu için konulmuştur, “AYET VE HADİSLERDE GEÇEN ÖLÇÜ BİRİMLERİNİN ÇAĞDAŞ
ÖLÇÜLER CİNSİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ” başlığıyla verdiğimiz bu ilave de Kabza,
Zira’, Sa’, Kulaç, Mil, Fersah, Rıtıl, Müd vb. pek çok ölçü birimleri yani
uzunluk ağırlık ve hacim ölçüleri çizelge halinde verilmiştir ki okuyucu bir
hadiste Rasûlullah (s.a.v), bir müd su ile, bir sa’ su ile şöyle yapardı böyle
yapardı gibi bir ifade gördüğünde veya uzunluk ölçüsü olarak bir ifadeye
rastladığında eserimizin başındaki bu çizelgelere bakarak o ölçünün bu günkü
değerini birim olarak öğrenmiş olacaktır.
HADİS
KONUSUNDA BAŞKA ÇALIŞMALAR DA YAPACAK MISINIZ?
-
İnşaallah, Allah sıhhatli bir ömür verirse Kütüb-ü Site dediğimiz altı kitabın
bir kısmını daha bu Tirmizî, Nesâî, Ebu Davud, İbn Mace, Buhari, Müslim gibi
cild sayısını azaltarak çıkarmayı düşünüyoruz. Böylece okuyucu hem fazla para
ödemeden hemde fazla cild okumadan bu eserleri elde etmiş ve okumuş olacaktır.
DİĞER
ESER VE ÇALIŞMALARINIZDAN DA BAHSEDER MİSİNİZ?
-
Cep kitapları şeklinde genç ve ihtiyar herkesin okuyup istifade edeceği birkaç
kitabımız daha var ki onlarda kullanışlı sağlam kaynaklara dayanılarak
hazırlanmış kitaplarımızdır;
1-
“Allah’ın 99 ismi ve kitap, sünnete göre Rasûlullah (s.a.v)’in öğrettiği dualar
yani Müslüman’ın 24 saati” (Bu kitapçık sağlam kaynaklarımızdan derlenip
herkesin kolayca ezberleyebileceği kısa dualardan oluşan bir cep kitabı olup
özlü duaları içerir. 64 sayfadır.
2-
“Ayet ve Hadisler ışığında niçin namaz kılıyoruz? Ve namazda okuduğumuz sûre ve
duaların Türkçe açıklaması” bu kitapta da namazın niçin kılındığı, kılmayanın
ne olacağı gibi konulara değinilmekte ve namazda okuduğumuz tüm dualarla on iki
sûrenin genişçe meali verilmektedir.
3-
Ayrıca “Kur’an-ı nasıl ve niçin okumalıyız?” Bu kitapta da birkaç hadis ve pek
çok ayetlerle Kur’an’ın niçin ve nasıl okunması gerektiği açıklanmıştır. Diğer
ciltli kitaplarımızın yanı sıra bu cep kitaplarımızı da pek çok kardeşimiz alıp
öğrencilere ve okuyacak herkese bayramlarda ve toplantılarda dağıtmaktadır.
Bizim tüm tüm kitaplarımızın başında şu ifade yer almaktadır:
“Bu
kitabın hiçbir hakkı MAHFUZ OLMAYIP, İSTEYEN ŞAHIS VE KURUMLAR TARAFINDAN
ÜCRETSİZ DAĞITILMAK ŞARTIYLA BASTIRILIP ÇOĞALTILABİLİR.”
4-
Ayrıca Hac ve Umre yapacak kardeşlerimiz için Kitap ve sünnete göre, “Özet hac
rehberi” kitapçığımız da da hac yapacak kardeşlerimiz hac ve Umrede yapacakları
şeyleri Kur’an ve hadisten kaynağını bilerek yapacaklar ve Mekke, Medine
mescitlerinin krokilerini de görmüş olacaklardır.
KAYNAK:
Abdullah Parlıyan Hoca vefat etti (memleket.com.tr, 17.09.2020).