Şair, edebiyat araştırmacısı ve siyaset adamı (D. 1907, Gümüşhane - Ö. 17 Temmuz 1961, Ankara). Darüşşafaka Lisesi (l927) Mülkiye Mektebi (l930) mezunu. Ankara, İstanbul, Edirne, Bilecik, Kastamonu, Malatya ve Eskişehir liselerinde edebiyat öğretmenliği, okullardan son ikisinde müdürlük yaptı. 1944 yılında Haydarpaşa Lisesi edebiyat öğretmenliğine atandı. Bir süre de Darüşşafaka Lisesi müdürlüğünü (1945-46) vekâleten yürüttü. 1948 yılında Millî Eğitim Bakanlığı Müfettişi oldu.1950-54 yılları arasında Gümüşhane milletvekilliği yaptı. Daha sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsünde edebiyat öğretmeni olarak görev aldı (l954-61), bu görevde iken öldü.
Edebiyat hayatına “Yedi Meşale” şairlerinden biri olarak
başlayan Vasfi Mahir, sonraki yıllarında özellikle edebiyat araştırmaları ve
hazırladığı antolojilerle tanındı. 1945 yılında İstanbul’da Divan adlı
aylık bir edebiyat dergisi çıkardı. Bazı yazılarını Abdülkerim Çelebi takma
adıyla bu dergide yayımladı. Ölümünden sonra çıkan Türk Edebiyat Tarihi adlı
eseri başlangıçtan bugüne kadar Türk edebiyat tarihinin tahlili ve eleştirisi
açısından önemli bir eserdir.
ESERLERİ:
ŞİİR: Yedi Meşale (ortak kitap, ilk şiirlerinin bir
bölümü, 1928), Dağların Derdi (1928), Tunç Sesleri (1935), Geçmiş
Geceler (1936), Bizim Türküler (1937), Ergenekon (1941), Hayat
Şarkıları (1965).
OYUN (Manzum): On İnkılap (1933), Yaman
(1933), Sanatkâr (1966).
ARAŞTIRMA-İNCELEME-MONOGRAFİ: Fransız Edebiyatı (1934),
Yeni Türk Edebiyatı (1936), Donkişot (1947), Osmanlı Padişahları
(monografiler, 1949), Namık Kemal’in Hayatı (1957), Türk
Edebiyatı Tarihi (l964).
ANTOLOJİ: En Güzel Türk Manileri (1933), Şaheserler
Antolojisi (1934), En Güzel Türk Masalları (1934), Divan Şiiri
(Bugünkü Dile Çevrilmişleriyle, 1946), Şiir Defteri (1954), Tekke
Şiiri Antolojisi (1955), Batı Edebiyatı Şaheserleri (1955), Türk
Edebiyatı Şaheserleri (1955), Hikâye Defteri (l956), Namık
Kemal’in Şiirleri (1957), Ziya Paşa’nın Şiirleri (1959), Türk
Edebiyatı Antolojisi (1961), Saz Şiiri Antolojisi (İ963), Divan
Şiiri Antolojisi (1963), Türk Nesri Antolojisi (1963), Divan
Şiirinde Meşhur Beyitler (1963).
ÇEVİRİ-SADELEŞTİRME-YAYINA HAZIRLAMA: Leyla ile Mecnun
Tercümesi (Fuzuli’den, 1943), Yusuf ile Zeliha Tercümesi (Taşlıcalı
Yahya’dan, 1944), Hüsn ile Aşk Tercümesi (Şeyh Galip’ten, 1944), Mevlid-i
Şerif (inceleme-metin-tercüme, l946), Aşk ve Istırap Şiirleri (Heine’dan
1948), Ömer Hayyam’dan Rubailer (1955), Elem Çiçekleri (Baudelaire’den,
1957), Eski Yunan ve Latin Şiirleri (1965), Faust (Goethe’den,
1965).
ÇOCUK EDEBİYATI: Lafonten Hikâyeleri (1934), Altın
Kalem (Çocuklar için oyun, 1941), Allo! Gel Oynayalım (Çocuk
Şiirleri, 1947), Çocuk Kitabı (Büyük Yazarların Çocuk Hikâyeleri, 1957),
Küçük Çocuk Piyesleri (1970).
DERS KİTABI: İzahlı Türkçe Metinler (lise sınıfları
için, 1945), Metinlerle Türk Edebiyatı (Lise I, II, III, 1953), Batı
Edebiyatı Şaheserleri (Lise son sınıf, 1955).
HAKKINDA: Mücellidoğlu Ali Çankaya / Yeni Mülkiye Tarihi
ve Mülkiyeliler (c. V, 1968), Yurt Ansiklopedisi (c. V, 1982), Feyzi Halıcı /
Parlamenter Şairler (1990), Türkiye Büyük Millet Meclisi Albümü 1920-1991
(1994), Sabahattin Kömürcüoğlu / Gümüşhaneli Ozanlar II (antoloji, 1998),
Mehmet Behçet Yazar / Edebiyatçılar Alemi - Edebiyatımızın Unutulan Simaları
(yay. haz. Mustafa Everdi, 1999), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler
Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6.
bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), Nazım H. Polat / TDV İslâm Ansiklopedisi
(c. 26, 2002), Mehmet Atilla Maraş / Şair Milletvekilleri 1 - 22. Dönem
1920-2005 (2005).
