Tahsin Bekir Balta

Devlet Adamı, Hukukçu, Siyasetçi

Doğum
Eğitim
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Hukukçu, siyaset ve devlet adamı (D. 1902, Rize – 1970, Londra). Trabzon Lisesi (1924) ile İstanbul Hukuk Fakültesini (1927) bitirdi. Aynı yıl, Lozan Antlaşması gereğince İstanbul’da kurulan Muhtelif Hakem Mahkemeleri nezdindeki Türkiye Umumî Ajanlığı sekreter ve mütercimliğinde çalıştı. Öğrenimini sürdürmesi için Adalet Bakanlığı tarafından Almanya'ya gönderildi. 1937'de doktorasını Berlin Üniversitesinde tamamlayarak yurda döndü ve Siyasal Bilgiler Okulunda öğretim üyesi oldu. Bu görevini sürdürürken, Ankara Hukuk Fakültesi idare hukuku profesörlüğüne de (1940) atandı.

1943'te Rize Milletvekili se­çilen Tahsin Bekir Balta, siyasete atılınca akademik görevlerinden  ayrıldı. 1946'da İktisat Bakanı, 1947'de Çalışma Bakanı olarak yürütme erkinde görev aldı. 1949'da Çalışma Bakanlığından ayrıldı. 14 Mayıs 1950 seçimlerinde milletve­kili seçilemeyince 1951'de Ankara Hukuk ve Siyasal Bilgiler fakültelerindeki idare hukuku profesörlüğüne döndü. 1943'ten ölümüne kadar Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Parti Meclisi üyeliğinde bulundu, başka bir siyasi görev almadı.

Balta, Siyasal Bilgiler Fakültesinde İdare Hu­kuku Kürsü başkanlığı, İdari İlimler Enstitüsü müdürlüğü yaptı. Ankara Hukuk Fakültesinde Kamu Hukuku ve Siyasal Bilimler Enstitüsü müdürlüğü görevinde bulundu.  Kuruluşunda Etüt Grubunun başkanı olarak çalıştığı Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsün­de dersler verdi, Bilim Kurulu ve İdare Heyeti üyeliğinde bulundu. Uluslar arası İdari İlimler Enstitüsünde uzun yıllar Türkiye'yi temsil eden ve Yönetim Kurulu üyeliğine seçilen Tahsin Bekir Balta, bir süre La Haye Adalet Divanında da üyelik yaptı ve 1963'te Avrupa İnsan Hakları Komisyonu üyeliğine getirildi.

 

ESERLERİ:

 

Rapports du Législatif et de l’Exécutif en Turquie (Ortak yayın, 1958), Türkiye’de Yürütme Kudreti (1960), İncelemeler (Ortak yayın, 1960), Kısa İdare Hukuku (1964), Administrative Law in Introduction to Turkish Administrative Law (1966).

 

KAYNAKÇA: Mücellidoğlu Ali Çankaya / Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler (c. II, 1968), Hakkı Devrim / Türkiye Ansiklopedisi 3 (1974), Yurt Ansiklopedisi (9. cilt), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, 2007).

ÖRNEK BİR DEVLET ADAMIYDI...

ÖRNEK BİR DEVLET ADAMIYDI...

 

Şaban Ali YAŞAROĞLU

İstanbul Teknik Üniversitesi Vakfı

Turizm Eğitimi Bölüm Başkanı

 

Rize nin Pazar ilçesinde doğan Prof. Dr. Tahsin Bekir BALTA; yükseköğrenimini 1927 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi nde tamamlamıştır. 1927 de Milli Talebe Cemiyeti Başkanlığı nı yapmıştır. Adliye Vekaleti nce öğrenim için Almanya ya gönderilmiştir. 1937 yılında Berlin Üniversitesi nde doktorasını vermiştir. Yurda dönünce Siyasal Bilgiler Okulu na (SBO) öğretim üyesi olmuştur. Sonraları Ankara Hukuk Fakültesi ve SBO da İdare Hukuku Profesörlüğü ne atanmıştır. Bu iki kurumda esasiye hukuku, amme hukuku ve idare hukuku derslerini vermiştir. 1943 yılında siyasete atılınca akademiye biraz ara vermiştir. Bu tarihten itibaren CHP Parti Meclisi üyesi olmuştur. 7 ve 8. dönemde (1943-1950) Rize Milletvekili olmuş; Recep PEKER Hükümeti nde (15.-1946 yılı) Ekonomi Bakanlığı, 1. ve 2. Hasan Saka Hükümeti nde (16. ve 17. 1947 yılı) Çalışma Bakanlığı yapmıştır. Ayrıca 1929-1950 arasında Avrupa Konseyi İstişare Meclisi nde Türkiye yi temsil etmiştir.

1950 seçimlerinden sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler ve Hukuk Fakülteleri ndeki görevine dönmüştür. SBF de İdare Hukuku Kürsü Başkanı ve İdari İlimler Enstitüsü Müdürü olmuştur. A.Ü. Hukuk Fakültesi nde de Kamu Hukuku ve Siyasal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü yapmıştır. Bunlara ek olarak Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü nde (TODAİE) İlim Kurulu ve İdare Heyeti üyeliğinde bulunmuş; dersler vermiştir. Merkezi Brüksel de bulunan Milletlerarası İdari İlimler Enstitüsü nde uzun yıllar Türkiye yi temsil etmiş, Yönetim Kurulu üyeliğine seçilmiş ve ikinci başkanlık görevini yürütmüştür. 1963 te de Avrupa İnsan Hakları Komisyonu üyeliğine getirilmiştir. Prof. Dr. Tahsin Bekir BALTA; Almanca, Fransızca İngilizce ve İtalyanca dillerini bilmektedir ve 10 u aşkın kitabın da sahibidir.

Onu ilk kez 1940 lı yılların ortalarında tanıdım. Rize Milletvekili olarak Işıklı Köyümüzde “Halkevi '' binasının açılışını yapmışlardı. Açılışı izledikten sonra okuluma dönüp, sınıftaki arkadaşlarıma: “Ben Milletvekili gördüm '' dediğimde, sınıfta kim, kim sesleri yükseldi. Sorularına: “BALTA, BALTA '' yanıtını verdiğimde de topluca gülüşmelerine neden oldu. Bu kez sınıf arkadaşlarıma: “Ne gülüyorsunuz? O, beyaz saçlı Profesör Tahsin Bekir BALTA’dır '' dediğimde de sınıf hep birden: “Ooo… '' demişti…

1946 da Ekonomi Bakanı olduğu günlerde ilkokuldan arkadaşları ve akrabaları, doğum yeri Pazar ilçesinin sorunları ve taleplerini içeren bir paketle Ankara nın yolunu tutmuşlardı.

Mahallelerinin ve gençlik yıllarının arkadaşı Ekonomi Bakanı Prof. Dr. Tahsin Bekir BALTA yı makamında ziyarete gittiler. Bakan tarafından çok sıcak karşılandılar ve duygu yüklü çocukluk anılarından söz ettiler ve ikramlardan sonra Bakan dan isteklerini sıraladılar. Bakan ise istekleri tek tek not aldıktan sonra: “Çocuklar; Bakanlığımı ilgilendirenleri ben yerine getirmeye çalışacağım; diğer Bakanlıklara ait olanları ise Bakan arkadaşlarıma rica edeceğim '' dediğinde: “Sen bizim vekilimiz değil misin? O Bakanlardan niçin ricada bulunacaksın? '' yanıtını alması üzerine Ekonomi Bakanı Prof. Dr. Tahsin Bekir BALTA: “Çocuklar, ben Pazar ın değil, T.C. nin Ekonomi ve İktisat Bakanıyım '' yanıtını verir.

Ankara dan Pazar a dönen heyetteki arkadaşları Bakan ın aleyhinde konuşmalar yaparlar: “Ben Pazar ın değil, Türkiye nin Bakanıyım diye bize nasıl söyler '' şeklinde atıp tutarlar. Bu tür propagandalar ile Doğu Karadeniz in yetiştirdiği gerçek bir devlet ve bilim adamı olan Prof. Tahsin Bekir BALTA nın yeniden seçilmesini engelleyip, yerine popülist propaganda yapan kişiyi milletvekili yaparlar. 1950 Genel seçiminde, Türkiye nin yazgısı bu olmasa gerek…

Ben yıllık iznimi, doğum yerim olan Ardeşen de geçirdiğim 1957 yılında, mutlu bir rastlantıyı elde ettim. Her biri saygıdeğer insanlar olan Prof. Dr. Tahsin Bekir BALTA, Millet Partisi Genel Başkanı Fuat ARNA, Eski TBMM Başkanı Fuat SİRMEN ve Dünya Gazetesi Ankara Temsilcisi Oktay EKŞİ ile birlikte Fındıklı ilçesinin “Kanlıdere mevkii '' yol kenarında birlikte zeytin, peynir v.s. piknik yemeği yemiştik. Mevsim yaz olduğu için Oktay Bey le de Fındıklı ilçesi önlerindeki Karadeniz in buz gibi sularına girip serinlemiştik.

Türkiye; gerçek bir demokrasiye kavuşması, popülist politikalarla halkımızın aldatılmaması için “Çocuklar; ben Pazar ın değil, T.C. nin Ekonomi ve İktisat Vekiliyim '' diyen Prof. Dr. Tahsin Bekir BALTA gibi devlet ve siyaset adamlarının özlemini çeken bir ülke haline gelmiştir. 1970 yılında yitirdiğimiz Prof. Dr. Tahsin Bekir BALTA gibi devlet, siyaset ve bilim adamlarımızın çoğalması ve ülkemizin gerçek demokrasiye kavuşması dileğiyle hocaların hocasını rahmetle anıyorum.

KAYNAK: Örnek Bir Devlet Adamıydı... (08 Haziran 2010).

 

 

Yazar: Şaban Ali YAŞAROĞLU
FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör