Çelik Gülersoy

Yazar, Şair

Doğum
23 Eylül, 1930
Ölüm
06 Temmuz, 2003
Eğitim
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Burç
Diğer İsimler
Çelik Uygur Gülersoy

Şair ve yazar (D. 23 Eylül 1930, Çölemerik / Hakkari - Ö. 6 Temmuz 2003, İstanbul). Tam adı: Çelik Uygur Gülersoy. Beyoğlu Erkek Lisesi (1949), İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi (1958) mezunu. Öğrenciliği sırasında çalışmaya başladığı (1947) Türkiye Turing ve Otomobil Kurumunun bir süre hukuk danışmanlığını (1961) ve 1965’ten itibaren genel müdürlüğünü yaptı. Yönettiği kurumun gösterdiği kültür, sanat ve turizm alanındaki etkinlikleriyle tanındı. Şişli’de Osmanoğlu Kliniğinde pankreas kanserinden yaşamını yitirdi.

İlk yazısı 1952 yılında Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu dergisinde çıkan bir kitap tanıtımıydı. Kendi incelemesi olan Kapalıçarşı’nın Romanı’yla 1979 Sedat Simavi Vakfı Ödülünü, 1980’de Turizm ve Kültür Bakanlığından şeref plaketi aldı. Ayrıca İtalya Cumhurbaşkanlığının “Cevaliere” (1977), Fransa Cumhurbaşkanlığının “Ulusal Takdir” (1978), İstanbul Büyükşehir Belediyesinin Teşekkür (1991) beratlarıyla ödüllendirildi. 1986 yılında Karadeniz ve Boğaziçi üniversitelerince kendisine fahrî doktorluk unvanı verildi. İstanbul’daki birçok eski ve tarihi yapıyı yıkılmaktan kurtardı, İstanbul Kitaplığını kurdu. 1967 yılında, İstanbul yollarına Türkiye’de ilk kez trafik yön levhalarının konulması çalışmasını gerçekleştirdi. Kültür Bakanlığının 2000 yılı Kültür ve Sanat Büyük Ödülüne değer görüldü.

“Ahmet Hamdi Tanpınar’ın çok kullandığı bîr ifadeyle, ‘onun bir masalı vardır’, ve eskilerin tabiriyle ‘fena fi’l-İstanbul’ olmuş bir çeşit mistiktir Çelik Gülersoy; yaptıklarını ister mimar gözüyle bakıp beğenmeyin, ister restoratör gözüyle bakıp kıyasıya eleştirin, ister bir çevreci olarak binbir kusur bulun...

“Haklı olabilirsiniz, ama, onun, birtakım mekânları zamanın elinden ve kurtların pençesinden çekip aldığını ve belki garibanların giremediği, ama başka türlü ayakta kalması mümkün olmayan, en azından çiçekleriyle, temiz ve bakımlı görünüşleriyle göz zevkimizi okşayan, betonarme kaosunun ortasında biraz nefes alabildiğimiz ‘postmodern güzellik­ler’ dönüştürdüğünü inkar edemezsiniz. Ben kendi hesabıma o çocuğa büyük saygı duyuyorum.

“Ah, o içimizdeki çocuk!” (Beşir Ayvazoğlu)

ESERLERİ:

ARAŞTIRMA-İNCELEME: Sosyal Turizm (1961), Seyahat Acentalığı (1963), İstanbul Rehberi (1963), Türkiye’nin Turizm Propagandası (1964), Türk Toplumu ve Turizm (1970), İstanbul Görünümleri 1. Köprü ve Galata (1971), Lale ve İstanbul (1980), Tory of the Grand Bazaar (1980), Batıya Doğru (1981), Eski İstanbul Arabaları (1981), Kayıklar (1983), İstanbul Estetiği (1983), Le Groman du Grand Bazaar (1983), İstanbul’un Anıtsal Ağaçları (1984), Hidivler ve Çubuklu (1985), Hotel de’Anglerre (1985), Reklamlar ve Biz (1986), Göksuyu Ağıt (1987), Tramvay İstanbul’da (1989), Mavi Cami (1990), Beyoğlu’nda Gezerken (1990), Nasıl Bir İstanbul? (1990), Dolmabahçe Placa and its Environs (etüd, 1990), The Caique (1991), Çerağan Sarayları (1992, İngilizcesi ayrıca basıldı, Çerağan Palances, 1992), Tepebaşı / Bir Meydan Savaşı (1993), The Khedives and the Çubuklu Summer Palace (1993), Kız Kulesinin Kitabı (1993), Büyükada/Yesterday (1997), Safranbolu (1997).

ALBÜM: Küçüksu (1985).

ANI: Kırk Yıl Olmuş (1989).

ŞİİR: Ayrılış (1996), Hüzün Yağmuru (1997).

HAKKINDA: Beşir Ayvazoğlu / İstanbul’da Bir Masalı Yaşayan Adam: Çelik Gülersoy (Defterimde Kırk Sûret, 3.bas., 1999, s. 94-97), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001).

 

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör