Ressam (D. 1900, Görele / Giresun - Ö. 6 Haziran 1980, İstanbul). Doğum tarihi 1884, 1900, 1903; vefat tarihi 1980 veya 1981 olarak yer almaktadır. İlk ve ortaokulu Gümüşhane’de okudu. Lise öğrenimini İstanbul’da bitirdi. Ortaöğretimini tamamlamasından sonra bir süre Haydarpaşa Tıp Fakültesi’nde okudu. 1922 yılında girdiği Mühendis Mekteb-i Âlisinde iki eğitim gördü. Daha sonra Sanayi-i Nefise Mektebine (Güzel Sanatlar Akademisi) girdi. 1928 yılında akademiden mezun olduktan sonra Hikmet Onat ve Çallı İbrahim ile çalışmalar yaparken Amerikan Kız Koleji’nde ve Galatasaray Lisesinde Resim Öğretmenliği yaptı. Aynı yıl Avrupa Resim Yarışmasını 2.likle kazanınca Maarif Vekaleti tarafından Fransa’ya tahsile gönderildi. Önce Julian akademisinde, 1928–32 yılları arasında da Andre’Lhote atölyesinde çalıştı.
Paris’teki
başarılarından dolayı 16.2.1929’da Maarif Vekaletinden takdirname aldı. 1930
‘da Montparnasse Bulvarı “Grand Galerie Moderne” de açılan karma sergide
Firavunun Eşi ve Odalık adlı resimleriyle Cezanne, Matisse, Picasso, Bonnard ve
Lhote gibi çağımızın dev ressamlarıyla yan yana yer aldı. Türkiye’ye döndükten
sonra çalışmalarını bağımsız olarak sürdürdü. 1968’de çağdaş Türk ressamları
cemiyetinin yılın sanatçısı ödülünü kazandı. 1980’de ki 41. devlet resim ve
heykel sergisinde de başarı ödülü aldı.
1933 ‘te yurda döndü. Bir yandan “Müstakil Ressamlar ve
Heykeltraşlar Birliği”nin sergilerine katılan ve başkanlığını da yapan sanatçı
diğer taraftan açtığı kişisel sergilerle çağdaş Türk resminin ilk örneklerini
de verdi. 1934 ile 1940 yılları arasında İstanbul, Ankara ve Anadolu’nun
çeşitli illerinde (Antalya, Erzurum, Çankırı, Sivas) resim öğretmenliği yapan
Görele, çeşitli sergilerle sanat yaşamını sürdürdü.
Görele Her yenlikte olduğu gibi çeşitli eleştirileri de
göğüslemek zorunda kaldı. Sanatçı katıldığı yurt içi ve yurt dışı sergilerin
dışında çok sayıda yazı, makale, eleştiri ve çevirilerle Türk resim sanatına
modern kişiliğini kazandırmak için uzun, yorucu, dirençli ve çoğu zamanda tek
başına ve özverili bir mücadele verdi. 1965’te Türk Çağdaş Ressamlar Derneği
Başkanlığına getirilen sanatçı, 1967 yılında “Yılın Sanatçısı” ödülüne değer
görüldü. Hamit Görele daha sonra 1978 yılında “Devlet Onur Belgesi” verilen iki
ressamdan biri oldu. Türk resim sanatının önemli yapı taşlarından biri olan
Hamit Görele 6 Haziran 1980 tarihinde aramızdan ayrıldı.
Görele akademideki öğrencilik yıllarında Pierre Bonnard ve
izlenimcilerin etkisinde kalmıştı. Paris’te bulunduğu sırada kübist ve fovist
renk anlayışlarından etkilenerek manzara, portre ve figürle kompozisyonlar
yaptı. Ayrıntıdan uzak yalın kübist tutumunu sürdürdü. Daha sonra dışa vurumcu
bir anlayışa yöneldi. 1940’larda manzaralarla çıplaklar yaptı. 1950’lilerin
ortalarına doğru geometrik nitelikte stilizasyon denemelerine girmiştir.
1960’larda kare, dikdörtgen ve daire gibi geometrik biçimleri temel olan soyut
yapıtlar gerçekleştirmeye başladı. 1970’lerin ortalarından sonra geometrik
soyut anlayıştan uzaklaşarak daha önceki yalın anlayışı doğrultusunda doğa
görünümleri ve portreler yaptı.
KAYNAK: Hamit Görele Hayatı ve Resim Sanatı
(edebiyatvesanatakademisi.com, 19 Nisan 2012), Hamit Görele hayatı ve eserleri
(istanbulsanatevi.com, 23 Nisan 2017), Göreleli Ünlü Simalar (gorele.bel.tr,
04.02.2020), Ressam Hamit Görele Hayatı (hamitgorele.com, 14.03.2020).
