Şeyh Hasan Zerrâkî Türbesi, Lice ilçesinin Dibek köyünde bulunmaktadır. 12. yüzyıldan kalma olduğu sanılan türbede, 1316/1898 tarihli Salnâme-i Diyarbekir'de de belirtildiği gibi, Zırkan Oymağı Beylerinin atası Seyyid Hasan Ezrakî medfûndur. Elazığ'ın Keban ilçesinin Zırkan bölgesinde de Seyyid Hasana nispet edilen bir türbe bulunmaktadır. Şeyh Hasan'm "Ezrakî" nispeti, "Zerrâkî" ve "Zırkî" olarak da kullanılmaktadır.
Bazı kaynaklarda, Şam'dan gelip bölgeye yerleştiği ifade edilen Şeyh Hasan'ın, seyyid olduğu belirtilmektedir. Seyyid Hasana ait mevcut soy şeceresinden, soyunun Hz. Ali (r.a.) dayandığı anlaşılmaktadır.
Ayrıca Lice ilçesinde bulunan
Vakıf Ahmed Bey Camii'ni yaptıran Zırkan Beyliği Başkanı Vakıf Ahmed Bey'in,
Şeyh Hasan torunu olduğu bilinmektedir.
KAYNAK: Ali
Melek - Abdullah Demir / Dini Değerleriyle Diyarbakır (Diyarbakır İl Müftülüğü,
2009, Ankara).
ALI MELEK -
ABDULLAH DEMIR
Engin ÖZTÜRK – ÖZEL
HABER
GERÇEĞİN BELGELENDİĞİ KAYNAKLAR
Seyyid Şeyh Hasan-ı Zerrâki ve Seyyid
Şeyh Osman Zerraki’nin noterde tasdikli soy şecereleri, Seyyid Şeyh Osman
Zerraki'nin soyu devam ettiğine dair Nüfus Müdürlüğü’nden alınan nüfus kaydı
örnekleri, Seyyid Seyh Osman Zerraki'nın üzerinde Merâni köyünde bulunan tapu
kayıtları, Seyyid Şeyh Osman Zerraki'nin veraset ilamı kararı, Seyyid Şeyh
Osman Zerraki'nın türbesinin Merâni de vefat ederek, ziyaret olduğuna dair
Diyarbakır Sulh Hukuk Mahkemesi’nde alınan tespit ve veraset ilamı kararı ile
Diyarbakır Valiliği ve İl Müftüsünün hazırladığı dini değerleri evliyalar
isimli kitapta da yer alıyor.
ÜNLÜ İSİMLER DE ŞİFA BULDU
Yıllardan beridir gerek kent içerisinde
gerek bölge, gerekse ülke hatta Avrupa ve dünyanın bir çok ülkesinden hasta ve
felçlilerin iyileşip şifa buldukları, ünlü isimlerinde kimi zaman ziyaret
ettikleri bilinen son olarak uğradığı silahlı saldırı sonucu kısmi felç geçiren
ünlü sanatçı İbrahim Tatlıses’in ziyaret ederek şifa bulduğu Hazro ilçesindeki
Merani Ziyaretinde yatan zatın Seyyid Şeyh Hasan-ı Zerraki olduğu biliniyordu.
SEYYİD OSMAN ZERRAKİ
Ancak gazetemizin yaptığı inceleme ve
araştırmalarda burada yatan mübarek zatın Seyyid Şeyh Hasan-ı Zerraki’nin
15’inci göbekten torunu Seyyid Osman Zerraki olduğu anlaşıldı.
Bu mübarek zatın kim olduğunu, nereden
geldiğini ve soyunun ne olduğunu, soyunun devam edip etmediğini bütün
yönleriyle gerçek bilgi ve belgelerle tespit ederek bir gerçeği gözler önüne
seriyoruz. Yaptığımız araştırma ve inceleme sonuçlarına göre;
“OSMANLI DÖNEMİNDE NAKİBÜL-EŞRÂF
KAYMAKAM VEKİLİ”
Bu muhterem zat'ın Adı: Seyyid Osman
Zerraki, Şeyh Hasan-ı Zerrakinin 15 göbekten torunudur. Doğum Tarihi Miladi
1785 Lice'ye bağlı Atak köyü, ölüm tarihi Miladi 1877 Merani’dir. Merâni
Osmanlı döneminde kaza iken Amcazadesi Lice beglerinin atası olan İbrahim Begle
birlikte Ocakzade olarak, bölgedeki Seyyid ve Şeriflerin şecere işlerine
bakmakla yükümlü oldukları bir nevi dönemin Nakibül-eşrâf kaymakam vekili
görevini yürütüğü anlaşılıyor. Babasının adı Atak'ın Zırki beylerinde Ömer
Beg'dir, Dedesi ise Yusuf Beg’dir dedesinin babası Hasan Beg’dir türbesi de
Merâni'de ayni türbenin on metre ilersinde mezarlığın içersinde bölgede Mir-i
kâl olarak bilinmektedir.
ŞEYH HASAN ZERRAKİ’NİN KABR-İ ŞERİF'İ DE
LİCE İLÇESİ DİBEK KÖYÜNDE
Dedesinin dedesi de Atak Valisi ve
Zırkan Beylik Başkanı Mir Veli Beg'dir. Mir Veli Beg de Zırkan Beylik Başkanı
ve Diyarbakır Ulucami Şafiiler bölümünü yapan cennet mekân Seyyid Vakıf Ahmet
Beg'in torunun torunudur. Seyyid Vakıf Ahmet beg de Seyyid Şeyh Hasan'ı
Zerraki'nin torunun torunudur. Şeyh Hasan Zerraki’nin Kabr-i Şerif'i de Lice
ilçesi eski ismi Derhust yeni ismi Dibek köyünde iki oğlu Seyyid Hüseyin ve
Seyyid Nasır Gazi ile birlikte yan yana türbeleri bulunuyor.
GERÇEĞİN BELGELENDİĞİ KAYNAKLAR
Gerçeğin belgelendiği kaynaklar ise
şunlar:
Seyyid Şeyh Hasan-ı Zerrâki ve Seyyid
Şeyh Osman Zerraki’nin noterde tasdikli soy şecereleri, Seyyid Şeyh Osman
Zerraki'nin soyu devam ettiğine dair Nüfus Müdürlüğü’nden alınan nüfus kaydı
örnekleri, Seyyid Seyh Osman Zerraki'nın üzerinde Merâni köyünde bulunan tapu
kayıtları, Seyyid Şeyh Osman Zerraki'nin veraset ilamı kararı, Seyyid Şeyh
Osman Zerraki'nın türbesinin Merâni de vefat ederek, ziyaret olduğuna dair
Diyarbakır Sulh Hukuk Mahkemesi’nde alınan tespit ve veraset ilamı kararı ile
Diyarbakır Valiliği ve İl Müftüsünün hazırladığı dini değerleri evliyalar
isimli kitapta da yer alıyor.
KAYNAK: Merani’de Yatan Zat Kimdir? - Engin Öztürk – Özel Haber (Özgür Haber
Gazetesi, 24 Ekim 2018).