Siyasetçi, XIV. ve XIV. Dönem Erzurum Milletvekili, STK yöneticisi, MTBB eski başkanı, anı yazarı. 1939 yılında Erzurum'un Aşkale kazasına bağlı Cinis köyünde doğdu. 1958-1959 ders yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde eğitimine başladı, buradan mezun oldu. 18 Mart 1965'te Bursa'da yapılan Milli Türk Talebe Birliği kongresinde genel başkan seçildi.
1969
genel seçimlerinde Adalet Partisi listesinden XIV. Dönem
(12.10.1969-14.10.1973) Erzurum Milletvekili seçildi. 1971'de kurulan
Demokratik Parti'nin kurucuları arasında yeraldı ve DP Genel İdari Kurul
üyeliği yaptı. 1973 genel seçimlerinde Demokratik Parti'den XV. Dönem
(14.10.1973-05.06.1977) Erzurum Milletvekili olarak TBMM'de görev yaptı.
1994'te Doğru Yol Partisi İstanbul İl Başkanlığı yaptı.
1960'lı
yıllarda Milliyetçiler Derneği üyesi, yine aynı yıllarda Aydınlar Kulübü
(Şimdiki Aydınlar Ocağı) üyesi, Ötüken Yayınevi'nin kurucularından, Türk
Folklor Kurumu kurucularından, Türk Edebiyatı Vakfı üyesi, Uyuşturucu ile
Mücadele Derneği kurucularından ve Türkiye Azarbaycan Dostluk Derneği üyesidir.
2017
yılında hatıralarını Bir Devrin Hafızası
adlı kitapta topladı.
Hakkında
da 2005 yılında Asım Hanoğlu’nun yazdığı Erzurum
Cinis Beyleri ve Rasim Cinisli adlı bir eser yayımlanmıştır.
KAYNAK:
Asım Hanoğlu / Erzurum Cinis Beyleri ve Rasim Cinisli (2005), Rasim Cinisli'den
yakın döneme tanıklık (dunyabulteni.net,
22 Haziran 2012), Rasim Cinisli (eksisozluk.com,
5 Nisan 2015), İz Bırakanlar - Rasim Cinisli'nin hayatı ve mücadelesi – YouTube
(youtube.com, 11 Aralık 2017), 'Bir Devrin Hafızası: Rasim Cinisli'
(star.com.tr, 31 Ocak 2018), Erzurum Eski Milletvekillerinden Rasim Cinisli
(milliyet.com.tr,11 Nisan 2018), Rasim Cinisli TYB İstanbul'da (tyb.org.tr, 8
Mayıs 2018), Doğan Kitap • Bir Devrin Hafızası (dogankitap.com.tr, 12.01.2020),
Rasim Cinisli Kimdir, Kitapları, İncelemeleri, Paylaşımları
(epikse.com,12.01.2020).
Erzurum’un
köklü ailelerinden birinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Genç bir üniversite
öğrencisi olarak geldiği İstanbul’da kendini politik bir ortamın içinde buldu.
İstanbul Hukuk Fakültesi’nde öğrenciyken dönemin önemli fikir adamlarıyla
tanıştı. 27 Mayıs yargılamalarına tanıklık etti. Zorlu bir mücadele sonunda
MTTB genel başkanı oldu. Kendi deyimiyle “İnançlı genç bir kadronun neleri
başarabildiğinin onurlu heyecanını burada yaşadı.” Başkanlık dönemi boyunca
unutulmaz faaliyetlere imza attı. Gençlik lideri olarak başarıları onu
siyasetin içine çekti. Adalet Partisi’nden Erzurum milletvekili seçildi.
Süleyman Demirel’e muhalif 41’ler Hareketi içinde yer aldı. Demokratik
Parti’nin kurucularından oldu ve 1973 seçimlerinde yeniden parlamentoya girdi.
Aktif politikaya uzun bir süre ara verdikten sonra 1990’lı yıllarda Tansu
Çiller’in davetiyle DYP İstanbul İl Başkanı oldu. Ancak kısa süre sonra istifa etti.
İlkelerinden taviz vermemesiyle ve son derece dürüst kişiliğiyle politika
sahnesinde saygınlık kazanan Rasim Cinisli, yakın tarihimizde bizzat tanıklık
ettiği önemli olayları, unutulan veya unutturulmak istenen gerçekleri içeren
“bir devrin hafızasını” okurla paylaşıyor. 27 Mayıs’ın arkasında kim ya da
kimler vardı? Darbeler ülkenin geleceğini nasıl etkiledi?
Milletimizin en kıymetli varlığı gençliğe
nasıl kıydılar? 12 Mart 1971 Muhtırası’nın ardından Cevdet Sunay’ın “derin ve
sonu karanlık bir çıkmaz” dediği tehlike neydi? “Başarılı olsalardı Türkleri
Sibirya’ya süreceklerdi” diyen başbakan kimdi? Yurtdışından uzanan ellere
kimler kucak açtı? Osmanlı Hanedanı’nın
Türkiye’ye dönüşüne izin veren yasa hangi koşullarda kabul edildi? 12 Eylül’de
Kenan Evren Türkiye’nin elindeki en büyük kozu Yunanistan’a nasıl teslim etti?
(Tanıtım
Bülteninden)
Türkiye'nin
son elli yılındaki birçok sivil toplum kuruluşunda emeği bulunan fikir, siyaset
ve sanat adamı Rasim Cinisli, Babıali Sohbetleri'nde hatıralarını anlattı
Türkiye'nin son 50 yıldaki fikir, sanat ve siyaset olaylarına tanık olan, bir çok sivil toplum kuruluşunda emeği bulunan Rasim Cinisli, "Bâbıâli Sohbetleri"nde hatıralarını anlattı.
ESKADER'in
düzenlediği "Bâbıâli Sohbetleri" Timaş Kitapkahve'de gerçekleşti.
Açılış konuşmasını ESKADER Başkanı Mehmet Nuri Yardım yaptı.
Programı
yöneten Hüseyin Sarıkoç Rasim Cinisli ile uzun yıllara dayanan bir tanışıklığı
olduğunu belirterek, müşterek dostlarından ve dava adamlarından şöyle bahsetti:
''Tevfik
İleri'nin MTTB Başkanlığı'ndan bir hayli sonra, 27 Mayıs 1960 Darbesi akabinde
gelişen öğrenci hareketleri içinde tanınan, Milliyetçileri MTTB'de bir araya
getiren ve başkanlığını yapan bir şahsiyet olarak, o dönemle ilgili
okumalarımda kendilerini tanıdım. Daha sonra kendisi ile merhum Ömer Öztürkmen
vasıtasıyla tanıştım."
Hüseyin
Sarıkoç ise takdim konuşmasında şunları söyledi:
Rasim
Cinisli'nin, Milletvekili olarak TBMM'ne verdiği 'Kanun' teklifi ile Hanedanın
erkek mensuplarının tekrar Türkiye'ye gelmelerinin sağlanması hususunda çok
büyük gayretleri olmuştur.''
Rasim
Cinisli, dinleyicileri selamlayarak konuşmasına başladı ve şöyle devam etti:
"Bizim
mücadelelerimiz okul yıllarında başladı. 27 Mayıs Darbesi, öğrenci olaylarını
tetiklemiştir. Türkiye tarihinin en başarılı siyasi devresidir Demokratik Parti
Dönemi.''
Cinisli,
sohbet toplantısının ilerleyen bölümünde konuşmasına, "Türkiye'de
muhalefet kurumu gelişmemiştir." dedikten sonra şunları söyledi:
"Muhalefet
her şeye itiraz etmek değildir. Muhalefet denetlemektir. Demokrat Parti
Türkiye'ye gerçek anlamda, çoğunluğun katıldığı demokrasiyi benimsetmiştir ve
öncüsü olmuştur. Zaten ülkemiz ellili yıllar öncesi, at nalını bile dışarıdan
alıyordu. Avrupa 'Siz bizim sebze bahçemiz olun.' diye söylemiştir. Hatta
köylerimizin simgesi 'çarık ve kağnı' idi. Elliden sonra çok büyük sanayi
hamleleri oldu. Ama ülkemizin gelişmesini istemeyen mihraklar bunların önüne
geçmek için 27 Mayıs Darbesini gerçekleştirdi.''
"HALK
DEMOKRAT PARTİ'YE SAHİP ÇIKTI"
Demokrat
Parti zamanında vatandaşa seçme ve seçilme hakkının verildiğine dikkat çeken
Cinisli, "Bugün bile var mı bu hak, tartışılır. O zamanlar ocak kaydı
vardı, ocak bucak teşkilâtları vardı. Köylerden alınan fikirler, mahalleye,
oradan ile ve en üst makama kadar ulaşırdı. Sanayi hamlesi başlatıldı, Demokrat
Parti öncesi, iki bin olan traktör sayısı, daha sonra kırk iki bine ulaşmıştır,
varın hesabını siz yapın..." dedi.
"Köylümüz
ve Anadolu insanı Demokrasiyi çok iyi kullanmıştır. Ama bizi mimlediler 'gerici
yobaz' diye bizi mimlediler. Üniversitelerde bunların sıkıntılarını yaşadık.
Hatta bir keresinde darbeden sonra arkadaşlarla okul çıkış kapısında bir eylem
yaptık. Diğer görüşten arkadaşlarla çatıştık, bizi alıp Rektörün odasına
götürdüler. Artık biz kesin olarak okuldan kovulduk diye düşünüyoruz. Odada
Faruk Güventürk Paşa da vardı. Beni Erzurum'da okulda oynadığımız
"Köroğlu" oyunundan tanıyordu, zaten hanımı da Erzurumluymuş. Beni
tanıdı Paşa ve, "Sen de mi Dadaş?" dedi bana. "Evet, ben
de" dedim. "Atalarımızın mezar taşlarında Moskofların kan izleri
duruyor daha." dedim. Arkadaşlar şaşırdı, kesin kovulduk gözüyle bakarken
Paşa biraz sukut etti ve "Kaybolun gözümün önünden, sizi bir daha böyle
olaylarda görmeyeyim!"
Biz
şaşırmıştık nasıl çıktığımızı bilmiyorum oradan. Bu olay benim hayatımın dönüm
noktalarından biriydi. Ondan sonra arkadaşların arasında, lider oldum."
ZOR
GÜNDE YİĞİTLER MEYDANA ÇIKAR
Rasim
Cinisli toplantının sonuna doğru şu hatıralarını nakletti.
"Bizim
en güzel çalışmalarımızdan biri MTTB'yi kurmamız olmuştur, öğrenci sorunlarına
eğilip pek çok problem çözülmüştür. O dönemler de bizi 'gerici ve yobaz' diye
profesörler sınıfta bırakıyordu. Hatta bir keresinde arkadaşımıza profesör
"Gerici misin, görücü müsün ?"diye soru sorarak moralini bozmuştu. Bundan
sonra çok canım sıkıldı ve Ali Fuat Başgil Hoca'ya gittim ve aynen yaşananları
söyledim: Başgil, "Evladım ne yapalım, ne dersin?" Ben o sinirle,
"Hocam siz de aynısını onlara yapın!" diye cevap verdim. Ali Fuat
Başgil, "Bizim ne farkımız kalır o zaman onlardan?" dedi.
Rasim
Cinisli, Menderes ailesini tanımaktan çok mutlu olduğunu, bunun yanında
cenazelerde mümkün mertebe bulunduğunu bunun bir vatandaşlık görevi olduğunu,
gelen soru üzerine söyledi ve dinleyicilerden gelen sorularla toplantı sona
erdi.
KAYNAK:
Rasim Cinisli'den yakın döneme tanıklık
(dunyabulteni.net, 22 Haziran 2012).