Kütüphaneci, yönetici, STK yöneticisi (D. 1932, Kalkandelen / Makedonya - Ö. 25 Aralık 2019, İstanbul). Şükrü Nail Bayraktar, 1932 yılında Makedonya Kalkandelen’de dünyaya geldi. 1938 yılında 6 yaşındayken ailesiyle birlikte İstanbul'un Fatih şehrine hicret etti. Karagümrük Ortaokulu ve Vefa Lisesi’ni bitirdi.
1954
yılında memur olarak Süleymaniye Kütüphanesi’nde göreve başladı. Bir süre sonra
Edebiyat Fakültesi’ne kaydoldu. 1958 yılında Şemsipaşa Kütüphanesi’nin ilk
memuresi Nimet hanım ile evlendi.
1961
yılında eşiyle birlikte mesleki bilgilerini arttırmak üzere İngiltere’ye
giderek bir yıl kütüphaneler üzerine incelemelerde bulundu. Döndükten sonra
Millet Kütüphanesi’nde önce müdür yardımcılığı, 1967’de müdürlük unvanıyla
çalışmalarına devam etti.
1973
yılında Kütüphaneler Genel Müdür Yardımcılığına tayin edilen Bayraktar,
1974-1978 yılları arası Türk Kütüphaneciler Derneği Genel Başkanlığını yürüttü.
Türk
kütüphaneciliğinin merkez ve taşranın pek çok kademesinde memur ve amir olarak
görev yapan Bayraktar kendisi gibi kütüphaneci olan eşi Nimet Bayraktar ile 31
yıllık çalışma hayatının sonunda 1985 yılında emekliye ayrıldı. Emekli olduktan
sonra iki yıl boyunca Matbaa Meslek Lisesi’nin kütüphanecilik bölümünde 'Yazma
Eserler' dersi verdi.
1988’den
sonra İBB Atatürk Kitaplığı’nda yazma eser koleksiyonlarının kataloglanması
görevini yürüttü. Hakkında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler
Müdürlüğü tarafından 2005 yılında 'Türk Kütüphaneciliğinden İzdüşümler'
serlevhasıyla 'Nail Bayraktar'a Armağan kitabı, İrfan Dağdelen-Hüseyin Türkmen
imzasıyla 'Asar-ı Bakiye Nail Bayraktar' kitapları yayımlandı.
2008
yılında Ümraniye'de açılan Halk ve Çocuk Kütüphanesine ‘Nail-Nimet Bayraktar’
adı verildi. Mart 2019 tarihinde eşi Nimet Hanımla birlikte Türk Kütüphaneciler
Derneği tarafından 'Onur Ödülü'ne layık görüldü. Bayraktar 17’si kitap, 79’u
makale ve 4’ü tercüme ve tanıtma yazısı olmak üzere 100 esere imza attı.
1954
yılında Süleymaniye Kütüphanesi'nde başladığı kütüphanecilik mesleğini birçok
kütüphanede amirlik göreviyle tamamlayan Bayraktar, 1985 yılında emekli
olmasına rağmen, ömrünün son anına kadar İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk
Kitaplığı'nda bila-ücret memur gibi çalışmaya devam etmişti. Atatürk Kitaplığı
müdavimlerinin 'Naim Amca'sı Bayraktar 2002 yılından itibaren gönüllü olarak
birçok yazma eseri katalogladı. Yazma eser çalışmalarının yanı sıra Atatürk
Kütüphanesi çalışanlarına Osmanlıca öğreten, genç kütüphanecilerine
birikimlerini aktaran Bayraktar, ömrünün son anlarına kadar kitaplıkta
kendisine ayrılan masada çalışmalarını sürdürdü.
Nail
Bayraktar, 25 Aralık 2019 günü İstanbul’da vefat etti. Cenazesi, ertesi gün ikindi vakti Şakirin
Camiinde kılınan namazdan sonra Karacaahmet Mezarlığına defnedildi.
Hakkında Yazılan
Kitaplar:
İrfan
Dağdelen-Hüseyin Türkmen, N. Ulu / Nail Bayraktar'a Armağan (2 Cilt, 2005), İrfan
Dağdelen-Hüseyin Türkmen / Asâr-ı Bakıyye.
KAYNAK:
Kütüphanecilerin 'Nail Amca'sı Şükrü Nail Bayraktar vefat etti (karar.com, 26.12.2019),
Başkanlarımız (kutuphaneci.org.tr,
29.12.2019), Ömür biter kitap sevgisi bitmez (risalehaber.com, 26.12.2019).
Taksim'de
bulunan Atatürk Kitaplığı'nın bir odasında kitapların içinde kalmış yaşlı adam
çarpıyor gözümüze. Çalışanların bulunduğu bölümde olduğuna göre misafirdir
herhalde diye düşünüyoruz
Yoksa
ne işi vardır ki burada? Halimizden soruları tahmin eden biri hemen açıklıyor:
"Kütüphanemizin Nail amcası". Tanışmak istiyoruz heyecanla.
Konuştukça anlıyoruz bu yaşlı adamın kitap aşkını. 56 yıllık emekli bir
kütüphaneci olduğunu öğreniyoruz Nail Bayraktar'ın. Emekli olduktan sonra da
gönüllü olarak çalışmaya devam ediyor, her gün kütüphaneye geliyormuş.
"Hanımın kızmıyor mu bu duruma?" diye sorduğumuz Nail amca gülüyor.
Eşi Nimet Bayraktar da kütüphaneciymiş. Kütüphanede başlayan sohbete çiftin evinde
devam ediyoruz. Üsküdar'daki Şemsipaşa Kütüphanesi'nin ilk memuresi Nimet
Bayraktar "Kitaplar bizim çocuğumuz, gezmeye kasabaya bile gitsek orada
bir kütüphane bulur, mutlaka bakarız." diyor.
Çift,
1954 senesinde Süleymaniye Kütüphanesi'nde tanışır, 1958 yılında hayatlarını
birleştirir. 1961'de İngiltere'ye giderler. Nail Bayraktar halk kütüphaneleri
üzerine, Nimet Bayraktar ise yazma eserler üzerine çalışır. Döndükten sonra 10
yıl kadar da Ankara'da yaşarlar. Bu dönemde Nail Bayraktar, Kütüphaneler genel
müdür yardımcılığı yapar. Nimet Hanım, Ankara İl Halk Kütüphanesi'nden emekli
olur. 1988 yılında İstanbul'a geldiklerinde Nail Bey, Atatürk Kitaplığı'nda
göreve başlar ve o gün bu gündür de buradan ayrılmaz. 2002 yılından sonra da
gönüllü olarak çalışmaya başlar. 'Nereden gelir bu kitap aşkı, emekliliğini
istediği gibi geçirebilecekken neden burada?' diye sorarız. Nail Bey'in cevabı,
"İşlerim yarım kalmıştı tamamlıyorum." olsa da kitaplardan ayrılmak
istemediği bellidir her halinden. 78 yaşında olmasına rağmen koşuşturmacaya
devam eden Bayraktar, kütüphane çalışanlarına Osmanlıca öğretir. Çift, genç
kütüphanecilere ders vererek birikimlerini aktarmayı da ihmal etmez.
56
yıllık kütüphaneci şimdilerde kütüphanede ona ayrılan masada yeni bir katalog
hazırlığı yapıyor. "Kitapların nüfus kâğıdını çıkarıyorum." diyerek
anlatıyor çalışmalarını. Elindeki katalog çalışması bittikten sonraki
planlarını sorduğumuz Nail Bey, "Kütüphanede iş bitmez. Elden ayaktan
düşmediğimiz sürece de bu işi bırakmayız." diyerek emeklilik planı
olmadığını söylüyor.
Prof.
Hamidullah eski yazma eserleri incelerdi
Bayraktar'ın
çalışmalarına vefa olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi bir kütüphaneye onun
ismini vermiş, bir de makalelerinin yer aldığı 'armağan kitap' bastırmış.
Kendisiyle ilgili her konuda mütevazı cevaplar veren Nail Bey, İngilizce
öğrenmesi ve lise mezunu olarak kütüphaneciliğe başladıktan kısa süre sonra
İstanbul Üniversitesi'ni kazanması dışındaki tüm işlerini "Benim rolüm
yoktu. Hiçbir unvanı, işi talep etmedim." diyerek anlatıyor. Eşi Nimet
Hanım, söylenenlerin gençlere örnek olacağını belirterek, "Sen bunları
çalışarak talep ettin." diyor. Nail Bey, Süleymaniye Kütüphanesi'nde
çalıştığı dönem ünlü İslam alimi Prof. Dr. Muhammed Hamidullah'ın sabah
erkenden kütüphaneye geldiğini ve çok eski tarihli yazma eserlere baktığını
anlatıyor.
Zaman
KAYNAK:
Ömür biter kitap sevgisi bitmez (risalehaber.com, 26.12.2019).
