Türkiye’nin
ilk piyanist şantörlerinden olan caz müzisyeni (D. 30 Ağustos 1922, İstanbul – Ö. 24
Mayıs 2023, Bodrum / Muğla).
Nüfusta
Osman olan ön adını 2008 yılında Bozkurt olarak değiştirdi. Nihal Türkay ile İbrahim
Gencer’in oğullarıdır. Ebeveyni, kendisi altı aylık iken boşanmıştır. 1931 senesinde
müzik ile 5 yaşında tanışan İlham Gencer evlerinde bulanan konsol piyano ile
çalışmalarına başlamıştı.
Kabataş
Erkek Lisesinde okurken, geçiş yaptığı Beyoğlu Erkek Lisesinden mezun oldu. Lise
döneminde yazar ve müzisyen Atilla Dorsay ile beraber okullarda konserler
vermişlerdir.
Profesyonel
müzik kariyerine 18 yaşında başladı. 1949 yılından 1963 yılına kadar İstanbul
Radyosunda solist olarak çalıştı.
Bozkurt
İlham Gencer, henüz beş yaşındayken annesinden aldığı derslerle ve evlerindeki
konsol piyanoyu çalarak müzik hayatına başladı. İlk bestesi olan “İlham Vals”i
de beş yaşındayken bestelemişti ve ilk konserini de yine beş yaşındayken Saray
Sineması’nda vermişti. Gençlik yıllarında çeşitli lokallerde piyano çalarak ve
solistlik yaparak kendini geliştirdi. Türkiye’nin ilk yerli caz grubunu kurdu.
Daha sonra İstanbul Radyosu’nda Ayten Alpman ile birlikte programlar sunmaya
başladı.
1960
yılında Şişli’de Çatı Kulübü’nü açarak burada konservatuvar eğitimleri verdi.
Bu kulüple birçok sanatçının tanınmasını sağladı. Dönemin ünlü isimleri olan
Cem Karaca, Emel Sayın, Barış Manço, Ajda Pekkan gibi isimleri kendi sahnesinde
çıkardı. Fransız şarkıcı Bob Azzam’ın ünlü şarkısı ‘C’est écrit dans le Ciel’
Türkçe seslendirdi. Bu şarkı, Türkçe söylenmiş ilk pop parça olarak tarihe
geçti. Daha sonra bu şarkı “Bak Bir Varmış Bir Yokmuş” adını aldı ve Türkiye’de
cover akımı başladı. Askerliğini 1951 yılında Ankara Sıhhiye’deki Ordu evinde tamamladıktan
sonra, 1953 yılında Ayten Alpman ile evlendi. Bu evliliğinden Ayşe ile İlhan isimlerinde
iki çocuğu olmuştur. Yedi yıl süren evlilikleri 1960’ta sona ermiştir.
İkinci
evliliğini ise Necla Gencer ile gerçekleştiren Gencer’in bu evliliğinden Bora
Gencer isminde bir oğlu vardır. Oğlu Bora Gencer de müzisyendir. İlham
Gencer’in üç çocuğu da kendisi gibi müzikle ilgilendi. Sanatçının caz vokalisti
olan kızı Ayşe Gencer Aralık 2022’de 66 yaşında yaşamını yitirdi.
Hakkında
2018 yılında Sami Sefer Coşkun tarafından yazılan ‘Bozkurt İlhami Gencer’le Sanat
ve Siyaset Bir Arada’ adlı bir kitap yayımlanmıştır.
VEFATI
Türk müziğinin efsane sanatçılarından İlham Gencer, 24 Mayıs 2023 günü Muğla Bodrum’da vefat etti. Evinde fenalaşan ünlü sanatçıya ilk müdahaleyi müzisyen oğlu Bora Gencer yaptı. Hemen hastaneye kaldırılan usta sanatçı 101 yaşında hayatını kaybetti.
Uzun
sanat hayatında birçok yeniliğe imza atan İlham Gencer, 24 Mayıs 2023 günü son
yolculuğuna uğurlandı. Anma töreninde konuşan oğlu Bora Gencer, 'Çok büyük bir
acı. Annem de gitti babam da... Hayat anlamsızlaşıyor böyle durumlarda' dedi...
Vefatını sosyal medyada ünlü besteci Turhan Taşan şu sözlerle duyurdu: “Bozkurt İlham GENCER'İN vefat ettiğini üzülerek öğrendim. Kendisine Allah'tan rahmet, ailesi ve sevenlerine başsağlığı diliyorum.
AKM'DE
SON GÖREV
Bozkurt
İlham Gencer için MESAM (Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği)
tarafından saat 10.00’da Atatürk Kültür Merkezi’nde (AKM) veda töreni
düzenlendi...
Ünlü
isimler büyük ustaya son görevini yerine getirmek için törende hazır bulundu.
Bozkurt
İlham Gencer son yolculuğuna uğurlandı...
ŞEREFİYLE
YAŞAYIP, ŞEREFİYLE ÖLDÜ
Babasının
vefatıyla büyük üzüntü yaşayan Bora Gencer duygularını şu sözlerle dile
getirdi:
“Türkiye ve dünya çok önemli bir değeri, bir
duayen kaybetti. Sadece bizim babamız değil, birçok insanın babası olmuş bir
babanın evladı olmanın gururunu yaşıyorum. Şerefiyle yaşayıp, şerefiyle öldü.
Allah herkese öyle nasip etsin. Sanat her zaman siyasetin üstünde; çünkü
siyaset bir zaman geliyor unutuluyor ama gerçek sanatçılar unutulmuyor. Biz de
milyonlarca yıl unutulmayacak bir babanın evladı olarak son görevimizi yapmaya
geldik. Katılan, seven herkese teşekkür ediyoruz. Emek verdiği bütün insanlar
burada.Çok büyük bir acı. Ben şu an devrimi tamamladım. Anne de gitti baba da
gitti. Hayat anlamsızlaşıyor böyle durumda. Allah herkese sıralı ölüm versin.“
ALLAH
HEPİMİZE GÜÇ VERSİN
İlham
Gencer’in vasiyeti var mıydı sorusuna da cevap veren Bora Gencer, “Devlet
sanatçılığı istiyordu ama o prosedür değişmiş, devlet büyüklerimiz o
hayattayken bunu gerçekleştiremediler. Böyle bir sanatçılık unvanı kalkmış
araştırmalarım sonucunda… Başka bir şey yapılacak denmişti ama yapılmadı. En
çok istediği ülkede insanların silahsız gezmesi… Silahlara çok karşı bir
insandı, hayatı boyunca çakı bile taşımadı. Bizim o işlerle ilgimiz olmaz.
‘Sabır, şükür ve dua’ dedi hep. Bu üç önemli konu üzerinde hep durdu. Onun
ülkeye olan inancı ve hayata olan bağlılığı hayatta tuttu. İki senedir çok
büyük uğraşlar verdik. Yeri geldi düzeldik, yeri geldi biraz bozulduk, tekrar
toparladık buraya kadarmış... Çok büyük acı içindeyim, tarifi imkânsız bir acı.
Babam muhteşem bir insandı, herkesin sevgilisi oldu. Bugün 27 yaşında bir insan, İngiltere’de
yaşayan bir genç gelip babamla doğum gününü kutluyor. Sadece belli bir yaşa
değil her yaşa hitap eden, yaş skalası olmayan bir adamdı. Asıl acıyı onu
defnettikten sonra yüreğimde hissedeceğimi biliyorum. Allah hepimize güç
versin.” şeklinde konuştu.
DOSTLARI
ÜNLÜ SANATÇIYI ANDI
101
yaşında vefat eden İlham Gencer'i dostları şu sözlerle andılar...
Nuri
Alço: İlham Gencer’i anlatmak kolay bir şey değil. Geçen yaz Bodrum’da beraberdik.
En son hastane ziyaretini yaptım. Göğsünden Türk bayrağını ayırmayan, çok güzel
bir insandı. Kalbi güzel bir insandı, büyük efsane yeri hiçbir zaman
doldurulamayacak. En son hastanede gördüm kendisini, güzel bir insanı
kaybettik.
Müzik
yapımcısı Hakan Eren: Başımız sağ olsun… Türk popunun yaşayan çınarlarından,
efsanelerinden biriydi. İlk Türkçe sözlü müziği başlatan birçok sanatçıyı müzik
dünyasına katan Ajda Pekkan’dan Emel Sayın’a kadar… Türkiye’nin ilk caz
piyanisti… Benim de uzun yıllar beraber çalıştığım bir usta. Çok şey yaşadık.
Hayatımda hiçbir şeyi unutmayan hafızası bu kadar sağlam birini görmedim. 90’lı
yaşlarında her şeyi hatırlardı.
İlham
Amca bunu övünerek söylerdi; Nota bilmezdi ama her şeyi çalardı. İnanılmaz bir
müzik aşkı vardı, piyano çalmayı severdi hiç boş durmazdı. Sohbeti hoş bir
insandı. Egosu kaprisi yoktu.
"MÜZİK
TARİHİMİZİN KÖŞE TAŞLARINDAN BİR TANESİ"
Kültür
ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz: "Bozkurt İlham Gencer’in
Türkiye’nin ilk piyanistlerinden biri olduğunu hatırlatarak şunları söyledi:
"Müzik dünyasına kazandırdığı birçok ilkler var. Bu anlamda müzik
tarihimizde köşe taşlarından bir tanesi ve ayrıcalıklı bir yeri var. Ama aynı
zamanda sanata, özellikle de genç sanatçılara, şimdi kıdemli sanatçı olmuş
dönemin pek çok sanatçısına yol göstericiliği, dokunmuşluğu var. Birçoğunun
üzerinde emeği var. İnsanların gönlünde ayrıca mutlu bir yer edinmesini de
başardı. Büyük bir özveriyle çalışıyor olması, çok çalışkanlığı, müziğinin
yüreğimizde bıraktığı derin izler ise armağan olarak bizlere kaldı. Eminim ki
sanatın gücünü keşfetmek ve yaratıcılığı ifade etmek için gelecek nesiller
İlham Gencer’in sanatından ilham alacaklar. Bizleri etkileyen bir yolculuğa
çıkaran büyük ustanın bu son yolculuğunda da ailesinin, sevenlerinin ve sanat
dünyamızın başı sağ olsun. Sanatını, özverisini, bitmeyen enerjisini ve
kalplerimizdeki yerini her zaman anacağız."
KAYNAKÇA:
Ünlü Müzisyen İlham Gencer Yeni İsmi 'Bozkurt'u şarkılarla tanıttı (odatv.com, 6
Mayıs 2008), İlham Gencer, sahnede 20 yaşında gibi (haberturk.com, 3 Mayıs 2012),
'Bozkurt İlham Gencer' (timeturk.com, 11 Nis 2017), İlham Gencer: Bütün
cazcılar gibi ben de anarşistim (posta.com.tr, 5 Ağustos 2017), Asırlık Müzik
Çınarımız Bozkurt İlham Gencer ile Hoş Bir Sohbet (oncevatan.com.tr, 5 Mayıs
2018), Caz
sanatçısı Bozkurt İlham Gencer’in hayatı ikinci kez kitap oldu (karar.com,
23.12.2018), İlhan Gencer Haberleri (hurriyet.com.tr,
24.04.2019), İlham Gencer Haberleri ve İlham Gencer Gelişmeleri (milliyet.com.tr,
24.04.2019), Bozkurt İlham Gencer son yolculuğuna uğurlandı... (hürriyet.com.tr,
26 Mayıs 2023).
