İlâhiyatçı,
akademisyen, profesör, yazar. 16 Aralık 1940, Yağcılar / Ödemiş / İzmir doğumlu. İlk,
orta ve lise tahsilini İzmir’de yaptı. Kestane Pazarı ve ödemiş Kur’an
Kurslarında özel dinî tahsilde bulundu. İzmir İmam Hatip Okulunda başladığı ortaöğrenimini
İstanbul İmam Hatip Okulunda devam ettirdi. Ödemiş Lisesini bitirdikten (1960)
sonra Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesinden mezun oldu (1964). Bir süre
Diyanet İşleri Başkanlığı kadrolarında görev alarak Kırıkkale’de vaizlik yaptı.
(1964-73).1964-66 yıllarında Tuzla Piyade Okulunda yedek subay olarak askerlik
hizmetini yerine getirdi. 1966 yılında doktora tahsili için Fransa’ya gitti.
Doktorasını 1972’de Paris Sorbonne Üniversitesinde tamamladı. Doktora öğrenimi
esnasında 1969 yılında 9 ay Tunus’ta kaldı. 1973’te Erzurum İslâmî İlimler
Fakültesinde asistan olarak öğretim görevine başladı. 1974 yılında gittiği
Kahire’de bir sene araştırmalarda bulundu. 1977’de Doçent, 1984’te Profesör
oldu. 1985 yılında Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde Profesör olarak
göreve başladı. Dekan Yardımcılığı, Selçuklu Araştırmaları Merkezi Başkanlığı
ve Temel İslam Bilimleri Bölüm Başkanlığı gibi idari görevlerde bulundu.
1992’de Bakanlar
Kurulu kararıyla, yedi yıllık bir süre için Din işleri Yüksek Kurulu Üyeliğine
seçildi. 1999 yılında görevi sona erdi. Sosyal, kültürel ve dinî amaçlı pek çok
yurtdışı seyahati yaptı. Fransa, Mısır, Almanya, Tunus, Cezayir, Fas,
İngiltere, Özbekistan, Ürdün ve Suudi Arabistan’da dinî ve ilmî toplantılara
katıldı. 1997’de Kudüs’te Dinlerarası Diyalog Toplantısında “Samimi Bir Diyalog
için Bazı Müşterek Noktalar” konulu bir tebliğ sundu. 1973-1985 Erzurum,
1985-2008 Konya ilahiyat Fakültelerinde öğretim hizmetinden sonra 2008 yılında
emekli oldu. Bir yıl müddetle Selçuk Üniversitesi ilahiyat Fakültesinde Yüksek
lisans ve doktora, Diyanet İşleri Başkanlığı Selçuklu Eğitim Merkezinde Kelam
ve Akaid dersleri verdi. 2009 yılında Türkiye Diyanet Vakfı Mütevelli Heyeti
II. Başkanı, 2011 yılında ise aynı Vakfın Denetim Kurulu Başkanı oldu. Vakıftaki
görevi 2015’te sona erdi.
Mesleki ilgi alanları
kelam, felsefe ve tasavvuftur. Özlem
(1961-62), Yeni İstanbul (1964-66), Millî Gazete (1974), Yeni Devir (1978), İlâhiyat Fakültesi Dergisi (1973) gibi çok sayıda dergi, gazete ve
ansiklopedilerde yayımlanmış ilmî makalelerinin yanı sıra bilimsel
toplantılarda sunulmuş bildiri ve konferansları da bulunan yazarın kitap olarak
basılmış çok sayıda telif ve tercüme çalışmaları vardır. Kültür Açısından İnsan
ve Fiilleri adlı eseriyle 1980’de Millî Kültür Vakfı Ödülünü almıştır. Farsça, İngilizceyi az, Arapça ve Fransızcayı
iyi derecede bilir. Evli ve iki çocuk babasıdır.
ARAŞTIRMA-İNCELEME: Kelam
Açısından İnsan ve Fiilleri (1979,
Türkiye Mili Kültür Vakfı ödülü; Bakıllani ve İnsan Fiilleri başlığıyla, 1997; “Bakıllani’de İnsanın Fiilleri Anlayışı”, Doçentlik Tezi), Akaid, (İmam Hatip Liseleri Ders
Kitabı, Süleyman Toprak ile birlikte, 1986; 1996), Kelam: Tarih, Ekoller, Problemler (Süleyman Toprak ile birlikte, 1988,2001), İslam Akaidi (1989,
Konya, 1997), Kur’an’da
İnsanın Değeri (1989), Allah, Kur’an, İnsan (1990), Kur’an ve
İnsan (1996), Kelam Tarihi
(1998), Din
ve Toplum (2000),
Kur’an ve Mekke (2007, “La Révélation Coranique et son Environment
Social”, Doktora Tezi, Paris, Sorbonne,
1972), Ümmet’le Birlikte (2015).
ÇEVİRİ: Ölümden Sonra Diriliş (Subhi Salih’den,
1976, 1998), Kelam İlminin Belli
Başlı Meseleleri (Ebu’l-Vefa Taftazani’den, 1980; Ana Konularıyla Kelam
başlığıyla, Konya, 2000), Ehl-i Sünnet Akaidi, İmam Muhammed
Pezdevi’den, 1981, 2000).
KAYNAK: İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli
Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, 2007),
Kendisinden alınan bilgiler (Nisan 2016).
