Yusuf Cemil Şener

Mucit, Belediye Başkanı, Milletvekili, Tıp Doktoru, Siyasetçi

Ölüm
03 Ocak, 1978
-
Eğitim
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi
Diğer İsimler
Lakabı: Lityazol Cemil

Mucit, tıp doktoru, bakteriyolog, Tabip Binbaşı, siyasetçi, kamu yöneticisi, belediye başkanı, milletvekili (D. 1897, Rodos / Osmanlı Devleti – Ö. 3 Ocak 1978). Baba adı Hüseyin Fevzi, anne adı Huriye. Lakabı: Lityazol Cemil.

İlk ve orta öğrenimini doğduğu yerdeki Frerler okulunda tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun olmuştur. 1920 yılında Askeri Tabip olarak İstiklal Savaşına katılmak için Anadolu’ya geçmiş ve çeşitli Askeri Hastanelerde; Askerî Tatbikat Okulu Tabîbi, Kars, Sarıkamış ve Manisa Askerî Hastaneleri, Niğde ve Kayseri Hastanaleri Bakteriyoloğu olarak görev yapmıştır. 1928 yılında Askeri Doktor iken Manisa’ya yerleşmiş, 1932 yılında Bakterilog  olmuş ve bu alanda çalışmalarına devam etmiş, 1934 yılında ise Tabip Binbaşı iken askerlikten istifa ederek serbest doktor olarak mesleğine devam etmiştir.

1957 genel seçimlerinde DP’den Manisa milletvekili olarak TBMM’de üç yıl görev yapmış, 1960 yılından sonra da Manisa’da mesleğini devam ettirmiş, Manisa Belediye Başkanı olarak görev yapmış ve 3 Ocak 1978 günü vefat etmiştir. Evli, 1 çocuk babasıydı. Fransızca, İtalyanca, az düzey İngilizce biliyordu.

Dr. Cemil Bey, Manisa’da Askeri Hastanede görev yaparken tıbbi bitkilerin tedavi amacıyla ilaç olarak kullanılmasını merak etmiş, özellikle halkın çok tükettiği Şevket-i Bostan bitkisinin bazı hastalar tarafından çok kullanılması neticesinin olumlu sonuçlar verdiğine şahit olmuştur. Yöre halkının Şevket-i Bostan bitkisini su ile kaynatarak içmesi ve kök kabuğunun zeytinyağlı salata ve etli yemeğini yapması dikkatini çekmiştir. Bu bitkinin kök kabuğunun böbrek taşlarını ve mesanedeki kumları düşürmesi olayı üzerine odaklanmıştır. Üç yıl süren araştırmaları sonunda bitkinin ekstre floidini etkili maddeler içerdiğini gözlemlemiş, elde ettiği maddeden ilaç imal ederek pazarlamak amacıyla 23 Mart 1931 tarihinde Lityaliz ismi ile ilaç ruhsatı almak için Sağlık Bakanlığına başvurmuştur. Başvuruda bitkinin Latince ismi olarak Kardiyyus Marriyyanus  kelimesini kullanmış ve kendine 5 Mayıs 1931 tarihinde ruhsat verilmiştir.

Dr. Cemil ŞENER, bu detaylı ve sabırlı çalışmaları hakkında meşhur Tıp Adamı Dr. Akil Muhtar Bey’e bilgi vermiş, incelemeler sonunda Dr. Akil Muhtar Bey, hazırladığı raporu zamanın Sağlık Bakanı Dr. Refik SAYDAM’a arz etmiştir.  Dr. Akil Muhtar Bey, raporunda ilacın herhangi bir yan etkisinin olmadığını, böbrek hastalığına iyi geldiğini, böbrek ağrılarını yok ettiğini, böbreklerdeki taşları ve mesanedeki kumları düşürdüğünü, hastalar tarafından kullanılmasında tıbben bir sakıncanın bulunmadığını özellikle yazılı olarak belirtmiştir. Sağlık Bakanlığı ilacın adını “ Litrazol Cemil” olarak onaylamış ve patent vermiştir. İlk ruhsat 9 Ekim 1934 tarihinde verilmiş ve sonraları 3 Eylül 1946 tarihinde ruhsat yenilenmiştir.

Litrazol Cemil isimli ilaç, 1934 yılından itibaren Manisa’da Utku Mahallesi Sinema Park Caddesi Nu: 21 adresinde bulunan Cemil ŞENER’in iki katlı betonarme evinin birinci katında düzenlediği özel laboratuarında imal edilmeye başlanmıştır. Litrazol Cemil isimli ilaç kısa zamanda tüm ülkede böbrek hastalarının tedavisinde kullanılmaya başlanmış ve ülkemizin ilk patentli ilacı olarak kabul edilmiştir. Bu ilacın imalatı 1995 yılına kadar devam etmiştir. Cemil Bey’in vefatından sonra şimdiki P.T.T. Binasının karşı köşesinde bulunan geniş bahçe içerisinde iki katlı betonarme ev uzun yıllar sahipsiz ve bakımsız olarak kalınca alt katında bulunan laboratuardaki tıbbi araç ve gereçler, kaybolmuştur ve ne olduğu bilinmemektedir.  Yakın zamanda iki katlı bu eski ev yıkılarak yerine bir büyük işyeri inşa edilmiştir.

KAYNAKÇA: TBMM Albümü 2. Cilt 1950-1980 (2010), Seyhan Çağlar Emen / İlaç Mucidi Dr. Cemil Şener Kimdir? (Manisadagundem.Com, 14 Ekim 2018).

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör