Mutasavvıf (D. ?, Zile / Tokat - Ö. 1597).
Halvetîliğin Şemsiye kolunun kurucusu olup, tam adı Ebü’s-Senâ Şemseddîn Ahmed
es-Sivasî’dir. Yedi yaşında babasının mürşidi (tarikat şeyhi) olan Amasyalı
Şeyh Hacı Hızır’ın duasını almak üzere Amasya’ya gitti ve şeyhin teveccühlerine
erişerek memleketine döndü. Tokat’a giderek öğrenimini ilerletmeye çalıştı.
Öğrenimini İstanbul’da tamamladı. Tasavvufî eğitimini Cumapazarlı Muslihiddin
ile Şirvanıl Mecdeddrîn efendilerden aldı. Sivas’ta ilim ve irşatla (Hak yolunu
gösterme) uğraştı. Menkıbeleri Receb-i Sivasî’nin Necmü’l-Hüdâ, Mehmed
Nazmî-i İstanbulî’nin Hediyyetü’l-İhvân, Müstakîmzâde Süleyman
Sadeddîn’in Hulâsatü’l-Hediyye isimli eserlerinde anlatıldı.
ESERLERİ:
Dîvân-ı Ârifâne, Menâkıb-ı İmâm-ı A’zam,
İrşâdü’l-Avâm, Mir’âtü’l-Ahlâk ve Müşevvikü’l-Eşvâk, İbretnümâ, Gülşenâbâd (Hz. Hasan Aksoy, 1998), Heşt-Behişt,
Tercüme-i İlâhînâme-i Şeyh Attâr, Tercüme-i Pendnâme-i Şeyh Attâr,
Süleymânnâme, Mevlid-i Nebî, el-Fesâyıh fî tercemeti’l-Levâyıh, Terceme-i
Kasîde-i Bür’e, Mir’âtü’l-Eşvâk, Şerhu Muhtasaru’l-Menâr, Şerhu
Kavâidü’l-İ’râb, Menâkıb-ı Çihar Yâr-i Güzîn (Haz. H. Sûdi Erdoğan, 1981), Cilâu
Uyûni’l-Arâii’l-Muhaddere, Nakdü’l-Hâtır, Umdetü’l-Edîb, Şerh-i Gazeliyât-ı
Sultan Murâd Han-ı Sâlis, el-Câmiu’n-Nufûs, Letâifü’l-Âyât ve
Nukûşu’l-Beyyinât, Dâiretü’l-Usûl, Hüccet-i İlâhiye, Kıssa-i Mûsâ ve Hızır,
Şerhu Kelimâti Kümeyl b. Ziyâd, Menâzilü’l-Ârifîn, Meclis.
FIKIH: Menâsik-i Hacc.
KAYNAK: Bursalı Mehmed Tahir / Osmanlı
Müellifleri I (1972), İhsan
Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (2. bas., 2009).
