Osmanlı dönemi diplomat ve nazırlarından (D.
1855, Ubih / Kafkasya – 1917, İstanbul). Şerif Mehmed Rauf Paşa’nın damadı. Kafkasya’da
Ubih bölgesinde doğmuştur. Hacızade Osman Bey’in oğludur. Ailesi ile İstanbul’a
göçerek Fatih ve Beşiktaş Rüştiyelerinde okuduktan
sonra Galatasaray Lisesinden, sonra Mülkiye Mektebinden birincilikle mezun
oldu. Mabeyn Kâtipliğinde bulunduktan sonra Atina Elçiliği Başkâtibi, Hariciye
Şehbenderlik Dairesi Müdürü, 1892’de Bükreş, iki yıl sonra Tahran Elçisi oldu.
Bir yıl kadar Van Valiliğinde bulunduktan sonra ikinci defa Tahran’a gönderildi.
İran’da Meşrutiyetin ilânını teşvik ettiği bahanesi ile 1908’de II. Abdülhamid tarafından azledildi. O yıl içinde Meşrutiyet ilan olununca Evkaf Nazırlığına getirildi. Nazır iken Millet Meclisinde Arap Mebuslarına karşı Arapça hitap etmesi dedikodu uyandırmış ve bu hâdise üzerine Saffet Nezihi “İzah ve İstizah” adlı bir komedi yazmıştı. 1912’de Trablusgarp’a Naibüssultan unvanı ile ve Vezirlikle tayin edildiyse de İtalyan işgali üzerine İstanbul’a dönerek, geri kalan ömrünü İstanbul’da geçirdi. Bilgili, dinî ilimlerle meşgul ve Halveti tarikatine mensuptu.
KAYNAK: İbrahim Alâeddin Gövsa / Türk Meşhurları Ansiklopedisi (1946).
