Din
adamı, imam, tasavvufçu, Çankırı evliyasından (D.1890, Aşağıdere köyü / Ilgaz /
Çankırı - Ö. 8 Aralık 1975, Cenedere köyü / Ilgaz / Çankırı). Asıl adı: Ahmet
Abduşoğlu. Ilgazlı Hacı Ahmed Efendi olarak da meşhurdur, en çok Ilgazlı Hacı Baba
lakabıyla bilinmektedir. Babası köyün imamı Mahmut Efendi, annesi ise Ayşe
Hanımdır.
Ahmet
Efendi henüz yedi yaşında iken hafızlığını ikmal eder. Ancak küçük yasta
babasını kaybeder, annesi Ayşe Hanım ise oğlunu tahsil için İstanbul’a Fatih
Medresesine gönderir. Ahmet Efendi Fatih Medresesinden Mantık, Hadis ve fenni
ilimler diplomalarını alır.
Mezuniyet
sonrası hizmet için memleketi Ilgaz’a gelir burada altı yıl imam-hatiplik ve
bir buçuk yıl adliyede katiplik yapar. Daha sonra memuriyetten ayrılır ve
serbest arzuhalcilik yapar. 1950 sonrasında ise kendini talebe yetiştirmeye
adar.
1950
yılı öncesi dönemlerde, kendisine çok hürmet eden ilçenin mahalli memurları,
zaman zaman gelerek “eviniz aranacak” diye haber verdiklerinde köyün çobanını
çağırtıp kitaplarını ona verip, “ben isteyinceye kadar sakla, sonra getirirsin”
dermiş. Evini basarak arayanlar; çobanın kitapla uğraşacağına ihtimal
vermedikleri için geçici durum böylece atlatılırmış.
İki
evlilik yapmıştır Ahmet Efendi, ilk evliliğinden Ayşe adında bir kız, ikinci
evliliğinden Mehmet, Said, Selim ve Ali adında dört erkek çocuğu olmuştur.
Ilgazlı
Hacı Ahmet Efendinin tarikat silsilesi Kastamonu’nun Devrekani İlçesinde
medfun, Nakşibendi Şeyhlerinden Hacı Merdan Efendi ile irtibatlı olup, bu zatın
halifesi Çankırı/Yapraklı İlçesinden Şeyh Mustafa Tuhti Efendi’nin halifesidir.
Silsile Seydişehirli Hacı Abdullah Efendiye uzanmaktadır.
Ilgazlı
hacı Ahmet efendi, fiziki olarak küçük ve zayıf bünyeli, ilk geldiği şekilde
kesilmeden uzatıldığı için tabii ve yumuşak sakallı, bakışları itibariyle zeki
ve tesirli biri idi. Elini kolay kolay öptürmez, öpmek isteyenin elinden büyük
bir el çabukluğu içinde süratle çeker ve muhatabının yanağına tatlıca vururdu.
Ahmet
Efendi’nin bilinen iki risalesine ilaveten bazı el yazmaları da vardır.
Bunlardan Leta’ifu Cemi’il Cesed,
Şaskınlar sineması ve 1969 seçimlerinde aday olan oğlu için kaleme aldığı “Muhterem Efendi ve Ağalar” hitabıyla
kaleme alınan yazıları vardır.
Şeyh
Ilgazlı Hacı Ahmet Efendi 08 Aralık 1975 tarihinde hastalıktan vefat etmiştir.
Mezarı Ilgaz ilçesinin Cendere köyünde bulunmaktadır. Hacı Baba vefatından önce
mezarının sade olmasını ve berekete mani olacağı endişesiyle üzerinin
kapatılmamasını istemiş. Bu isteği doğrultusunda bugün sade bir mezarı vardır.
Merhum Prof. Dr.
Abdulkerim Abdulkadiroğlu, Ilgazlı Hacı Baba hakkında şöyle demişti:
“Hacı
Babayı seviyoruz, lafta kalmamalı, baş tacı edilmeye gerçekten layık biri
olduğu nesilden nesile zihinlere yerleştirilmelidir.”
KAYNAKÇA:
Ilgaz Evliyaları, Silsile-i Muhammed Bahaeddin Efendi Kolu, Son Devrin Alimleri
(evliyalar.net, 19 Eylül 2018), Eş-Şeyh Hacı Ahmed Abduşoğlu (rahiask.com,
19 Eylül 2018).
