Akademisyen, Tıp Profesörü, STK Yöneticisi, Türk Tabipler Birliği (TTB) Başkanı, Aktivist. Tam adı Rasime Şebnem Korur Fincancı.
Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, 21 Mart
1959’da İstanbul’da doğdu. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden mezun olduktan sonra
Adli Tıp’ta uzmanlık eğitimi aldı. 1987-1990 yılları arasında İstanbul
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Klasik Arkeoloji Lisans Eğitimi aldı.
1992’de kurulan Adli Tıp Uzmanları Derneği'nin kurucu üyeleri arasında yer
aldı; 1993-1996 arasında derneğin yönetim kurulu başkanlığını üstlendi. Türk
Ceza Hukuku Derneği kurucu üyelerinden biridir.
Mesleki ömrünü işkenceyle mücadeleye
adadı ve Türkiye’nin bu konuda kilometre taşlarından birisi oldu. Türkiye’de
işkencenin yaygın olduğu ve yetkililerin işkencenin üstünü örttüğü 1990'larda,
işkenceyi saptayan raporlar verdikçe ve tıp etiği üzerine yazılar yazdıkça,
devletin baskı ve engellemeleriyle karşılaştı. Uğur Mumcu sanıkları hakkında
verdiği rapordan sonra resmi makamlarca tehdit edildiğini açıkladı; görevden
alınmasına dair gizli yazı ortaya çıktı. Mehmet Ağar’ın Adalet Bakanlığı
sırasında Adli Tıp’ın Susurluk döneminde uygulanan imha mekanizmalarından biri
haline dönmesine karşı etkin mücadele verdi.
1997’de İstanbul Üniversitesi Tıp
Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanı oldu. 2004’te Adli Tıp Anabilim Dalı
Başkanlığı’ndan alındı; 2005’te İdare Mahkemesi ve YÖK kararı ile göreve iade
edildi. Ek görev olarak yürüttüğü Adli Tıp Kurumu İhtisas Kurulu Başkanlığı
görevinden birkaç kez uzaklaştırıldı; kazandığı davalarla göreve geri döndü.
1996'da Birleşmiş Milletler Uluslararası
Savaş Suçları Mahkemesi adına, Bosna’nın Kalesija bölgesinde toplu mezarlardan
çıkarılan cesetlerin otopsi çalışmalarına katıldı. 1999’da, Birleşmiş Milletler
tarafından işkencenin saptanmasında uluslararası standart kılavuz olarak kabul
edilen İstanbul Protokolü belgesinin oluşturucuları arasında yer aldı; daha
sonra, protokolün uygulanması hakkında çeşitli ülkelerde eğitimler verdi.
2000'de, İnsan Hakları İçin Hekimler'in Güney Afrika'daki uluslararası
çalışmasında, 2002'de Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) Kadına Yönelik Cinsel
Şiddet Araştırması ve El Kitabı çalışmalarında yer aldı.
Uluslararası İşkence Rehabilitasyon
Merkezi (IRTC) adına gittiği Bahreyn’de, turist kılığına bürünerek, denizde
cesedi bulunan ve polise göre boğularak ölen gencin vücudundan doku örnekleri
aldı. Örnekleri Türkiye’ye getirdi ve yaptığı otopside gencin, ailesinin de
iddia ettiği gibi, gözaltında işkenceyle öldürüldüğünü tespit etti.
Organize Suçlarla Mücadele Şube
Müdürlüğü eski Müdürü Adil Serdar Saçan'ın yaptığı işkenceleri kanıtladı.
Ergenekon örgütü tarafından telefonlarının dinlendiği, kişisel bilgilerinin
dosyalandığı gerekçeleriyle yaptığı müdahale başvurusu kabul edildi, birey
olarak Ergenekon davasının tek müdahili oldu.
Tahliye edilmeleri için Adalet Bakanlığı
ve Adli Tıp Kurumu raporuna ihtiyaç duyan cezaevlerindeki çok sayıdaki hasta
tutuklunun sorununu gündeme taşıdı. Adli Tıp Kurumu’nun bağımsız olmasının
önemine dikkat çekti.
İstanbul Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim
Dalı’nda, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde adli tıp lisans ve
yüksek lisans dersleri verdi. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü’nde
yüksek lisans ve doktora tez danışmanlığı yaptı.
'Barış İçin Akademisyenler'in 'Bu suça
ortak olmayacağız' bildirisine imza attığı için 2 yıl 6 ay hapis cezası aldı.
2019'da İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Anabilim Dalı’ndaki görevinden zorunlu
emekli oldu.
Türkiye İnsan Hakları Vakfı ve Ceza
Hukuku Araştırmaları Derneğinin kurucu üyesidir.
TTB'nin 72. Büyük Kongresi'nde Etkin
Demokratik TTB Grubunun seçimi kazanmasıyla TTB Merkez Konsey Başkanı seçildi.
Kimyasal
Silah İddiası
20 Ekim 2022 tarihinde Medya Haber TV'de
katıldığı programda, "Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kimyasal silah
kullandığı" iddialarını gündeme getirdi. Bu iddiası üzerine Ankara
Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hakkında "terör örgütü propagandası
yapmak" ve "Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni, devletin
kurum ve organlarını aşağılamak" suçlarından hakkında soruşturma
başlatıldı.
26 Ekim 2022'de İstanbul'daki evinden
gözaltına alınan Fincancı, Ankara'ya götürüldü. Emniyetteki işlemlerinin
ardından adliyeye sevk edilen Fincancı tutuklanması talebiyle buradan da
mahkemeye sevk edildi. Sulh Ceza Hakimliği, Fincancı'nın “Terör örgütü
propagandası yapmak” suç isnadıyla tutuklanmasına hükmetti.
Şebnem Korur Fincancı'nın yazıları
Evrensel gazetesinde yayınlanıyor.
Tutuklandı
27 Ekim 2022 günü terör propagandası
yapmak suçundan gözaltına alınan Türk Tabipleri Birliği Başkanı Şebnem Korur
Fincancı tutuklanarak Sincan Kapalı Kadın Cezaevi'ne gönderildi.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı
tarafından, hakkında "terör örgütü propagandası yapmak" ve "Türk
milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni, devletin kurum ve organlarını
aşağılama" suçlarından soruşturma başlatılan TBB Başkanı Şebnem Korur
Fincancı, Ankara Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi'ndeki işlemleri
tamamlandıktan sonra tutuklanması talebi ile mahkemeye sevk edildi.
Mahkeme heyeti, Şebnem Korur
Fincancı'nın tutuklanmasına hükmetti. Fincancı, Sincan Kadın Kapalı Ceza İnfaz
Kurumu'na sevk edildi.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, TTB
Başkanı Şebnem Korur Fincancı hakkında geçen hafta PKK/YPG silahlı terör
örgütünün sözde yayın organına yaptığı açıklamalar nedeniyle 3713 sayılı
Terörle Mücadele Kanunu'nun 7/2'nci maddesi kapsamında 'terör örgütü
propagandası yapmak' ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 301/2'nci maddesi
kapsamında 'Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni, devletin kurum ve
organlarını aşağılamak' suçlarından soruşturma başlatmıştı.
Cumhurbaşkanı
Erdoğan: Yasal Düzenleme İle Bu İsmin Değişmesini Sağlayacağız
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan,
Kabine Toplantısı'nın ardından Türk Tabipler Birliği Başkanı'nın 'kimyasal
silah' iddiasına sert sözlerle tepki göstermiş ve "Bu kişi ve kurumla
ilgili gereken adımlar atılacaktır. Gerekirse yasal düzenleme ile bu ismin de
değişmesini sağlayacağız" ifadelerini kullanmıştı.
Bakan
Akar: Alçakça Bir İftira
Türk Silahlı Kuvvetleri'ne yönelik
"kimyasal silah" iddiasıyla ilgili Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar,
"TSK envanterinde kimyasal silah yok. Böyle bir şey söz konusu değil"
demişti. Akar, şunları söylemişti:
"Aslında maksatları, niyetleri
ortada; Ne zaman terör örgütü çöküş sürecine girdi, büyük kayıplar vermeye
başladı, bir çıkış yolu, yöntemi olarak iftira, karalama yoluna gitmeye
çalıştılar. TSK’nın başarısını karalamaya, insanların zihninde bulanıklık oluşturmaya
çalışıyorlar. Özellikle yurt dışında bir algı oluşturmaya yönelik 'çamur at izi
kalsın' anlayışından hareketle, ne ahlaki, ne hukuki, ne insani değerlere
uymayacak söylemlerde bulunuyorlar, iftira atıyorlar. Bunların kabul edilmesi
asla söz konusu değil. Bizim uluslararası hukuka saygımız, bunun da ötesinde
inançlarımız, insani, manevi değerlerimiz var. Biz uluslararası hukuk ötesinde,
uygulamalar yapıyoruz. Bir iddia değil, son derece alçakça bir iftira...
Operasyonlarında Mehmetçik, sivillere, masum insanlara, tarihi, dini, kültürel
yapılara, çevreye zarar gelmemesi için diğer hiçbir ülke ordusunun göstermediği
duyarlılığa sahip. Hem planlama, hem icra safhasında bu duyarlılığı
gösteriyoruz. Bununla ilgili ülkemizin, bu vatanın evlatlarının, anayasal
kurumlarının açık ve net şekilde tavrını göstermesi, tarafını belli etmesi
lazım. Buna müsaade etmemeleri lazım. Şu ana kadar da siyasi partiler,
kuruluşlar ciddi şekilde bu iddiaları lanetlediler."
Bahçeli:
Kapısına Kilit Vurulmalı
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli
partisinin TBMM'deki grup toplantısında Şebnem Korur Fincancı'nın
açıklamalarına şu sözlerle tepki vermişti:
"Şerefli Türk hekimlerini hariç
tutuyorum, Türk Tabipleri Birliği'nin (TTB) başkan ve yöneticileri hakkında en ağır
cezai işlemlerin tatbik ve temin edilerek, bu birliğin kapısına kilit
vurulmasını, doktorlarımızın bu kuruma mecburi üyelik şartlarının kaldırılarak
özgürleşmelerini tarihi önemde addediyorum."
KAYNAK: TTB
Başkanı Şebnem Korur Fincancı tutuklandı (hürriyet.com.tr, 27 Ekim 2022), Şebnem
Korur Fincancı kimdir? (evrensel.net, 27 Ekim 2022), Şebnem Korur Fincancı
kimdir? - BBC News Türkçe (bbc.com, 27
Ekim 2022), Türk Tabipleri Birliği Başkanı Fincancı gözaltına alındı (haberturk.com,
27 Ekim 2022), Şebnem Korur Fincancı kimdir, kaç yaşında ve nereli? (posta.com.tr,
27 Ekim 2022), TTB Başkanı Şebnem Korur Fincancı kimdir? (cumhuriyet.com.tr, 27
Ekim 2022), TTB Başkanı Şebnem Korur Fincancı tutuklandı (ntv.com.tr, 27 Ekim
2022), Şebnem Korur Fincancı tutuklandı mı, ne dedi? (ahaber.com.tr, 27 Ekim
2022), Şebnem Korur Fincancı Hayatı ve Biyografisi (haberler.com, 27 Ekim
2022), Şebnem Korur Fincancı aslen nerelidir? (yenisafak.com, 27 Ekim 2022).