Bayram Durbilmez

Bilim adamı, şair, yazar, gazeteci. 1968’de, Yozgat’ta doğdu.  İlk ve ortaöğrenimini Sorgun’da, lise öğrenimini Yozgat’ta tamamladı. 1987’de kazandığı Erciyes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden 1991’de mezun oldu. Aynı yıl, ERÜ SBE ‘Türk Dili ve Edebiyatı’ ABD ‘Türk Halk Edebiyatı’ bilim dalında yüksek lisans yapmaya başladı. 1993’te, Karslı Âşık Murat Çobanoğlu / Hayatı- Sanatı ve Eserleri’ adlı yüksek lisans tezini savunarak ‘Türk Halk Edebiyatı Bilim Uzmanı’ oldu. Aynı yıl, ‘Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Nizami Adına Edebiyat Enstitüsü Folklor Şubesi’ne ‘Doktorant’ olarak kabul edildi. Prof. Dr. İsrafil Abbaslı ve Prof. Dr. Meherrem Kasımlı yönetiminde “Kars’ta Âşıklık Geleneği’nin Tarihî Gelişimi” adlı ‘Doktorantlık tezi’ hazırlamaya başladı. 1994’te, Fırat Üniversitesi SBE ‘Türk Dili ve Edebiyatı’ ABD ‘Türk Halk Edebiyatı’ bilim dalında doktora yapmaya başladı. 1998’de, ‘Muhyiddîn Abdal Dîvânı / İnceleme- Tenkitli Metin’ adlı doktora tezini savunarak ‘Türk Edebiyatı Doktoru’ unvanı aldı.

1991’de Araştırma Görevlisi, 1999’da Öğretim Görevlisi, 2009’da Yardımcı Doçent, 2010’da Doçent, 2018’de Profesör oldu.

Prof. Dr. Bayram Durbilmez, 1993’te, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı’nın bursuyla, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’ye gitti. Azerbaycan Nazırlar Kabinenti Halk Tasarrufatını İdare Etme Enstitüsü’nde Türk Dünyası Kültürü ve Türkiye Türkçesi dersleri verdi (1993-1994). 1999’da, Ahmet Yesevi Vakfı’nın bursuyla Kazakistan’ın Türkistan şehrine gitti. Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk- Kazak Üniversitesi Tarih-Filoloji Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde (Türkistan) ve Kazak Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde (Çimkent) Türk Halk Edebiyatı, Türk Mitolojisi, Türk Destanları, Türk Dünyası, Türk Kültür Tarihi, Eski Türk Edebiyatı, Türkçe- Kompozisyon ve Meslekî Türkçe dersleri verdi  (1999- 2000).

Askerlik görevini –kısa dönem- Samsun’da tamamladı (2000).

Azerbaycan’da ‘Dekan Yardımcısı’, ‘Dekan Vekili’ ve ‘Bölüm Başkanı’; Kazakistan’da ‘Bölüm Başkan Vekili’ ve ‘Bölüm Başkan Yardımcısı’ olarak da görev yaptı. ERÜ Fen-Edebiyat Fakültesi (2010’da Edebiyat Fakültesi olarak ayrıldı) Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkan Yardımcılığı, ERASMUS Koordinatörlüğü (2008- 2018), FARABİ Koordinatörlüğü (2009- 2018) ve Edebiyat Fakültesi Fakülte Kurulu Üyeliği (Seçilmiş Yardımcı Doçent Temsilcisi ve Seçilmiş Doçent Temsilcisi /2009-2016/) gibi idarî görevlerde bulundu. Hâlen Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Türk Halk Bilimi ABD başkanı ve öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.

Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan, KKTC, Tataristan, Yakutistan / Saha Eli, Altay Cumhuriyeti, Kırım, Batı Trakya, Romanya, Almanya, Polonya, Rusya, Ukrayna, Yunanistan, Sırbistan, Karadağ, Gürcistan, İran ve Suriye gibi pek çok ülkede araştırmalar, incelemeler yaptı. Yurt içinde ve yurt dışında 100’den fazla ‘bilimsel’ makalesi yayımlandı. Yurt içinde ve değişik ülkelerde yapılan millî ve milletlerarası kongrelerde 100’e yakın bildiri sundu. Âşık Edebiyatı, Derviş/ Tekke Edebiyatı, Türk Dünyası Halk Bilimi ve Türk Dili konularında 15 araştırma-inceleme kitabı ve 15 ortak kitap / kitap bölümü yayımlandı. Akademik çalışmalarından başka kültür ve sanat ağırlıklı çeşitli kitapları ve makaleleri de mevcuttur.

SSCI,  AHCI veya SCI’ye giren ve bunlar dışındaki taranan bazı dergilerde 100’den fazla ‘bilimsel’ makalesi yayımlandı. Bu dergiler arasında Millî Folklor, Folklor / Edebiyat, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Türk Dünyası Araştırmaları, Türk Dünyası Tarih Dergisi, Türk Dili / Dil ve Edebiyat Dergisi, Türk Yurdu, Türklük Bilimi Araştırmaları, Halkbilimi Araştırmaları-Forschungen für Volkerkunde, Folklor ve Etnoqrafiya Beynelhalq Elmi Jurnal, ZfWT / Zeitschrift für die Welt der Türken - Journal of World of Turks, Turkish Studies, Karadeniz Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, İlmî Araştırmalar, Alevîlik Araştırmaları, Yol / Bilim- Kültür- Araştırma Dergisi, Kardeşlik / Kültür, Edebiyat ve Sanat Dergisi, TÜRKSOY / Türk Dünyası-Kültür-Sanat-Bilim-Haber ve Araştırma Dergisi, Erciyes, Bozok, İçel Kültürü, Çankırı Araştırmaları, Gazi Üniversitesi Ahilik Araştırmaları Dergisi, Bozok Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi  vd. de bulunmaktadır. 

SSCI,  AHCI veya SCI’ye giren ve bunlar dışındaki taranan bazı dergilere hakem, akademik temsilci, redaksiya heyeti / yayın kurulu ve / veya danışma kurulu üyesi olarak da katkı sağlamaktadır.

Yurt içinde ve değişik ülkelerde yapılan millî ve milletlerarası kongrelerde sunulmuş 100’e yakın bildiri sahibidir.

Âşık tarzı şiirlerinde Ozantürk mahlasını kullandı. Konya’da yapılan Türkiye Âşıklar Bayramı’na da katılarak “Cinaslı şiir” dalında Türkiye birincisi oldu. “Âşıklar Bayramı” adı verilen “ulusal” ve “uluslararası” âşık yarışmalarında seçici kurul üyesi olarak görev aldı. TRT Avaz’da üç yıl süreyle her hafta gösterilen “Âşıklar Meclisi” adlı programda da danışman ve seçici kurul üyesi olarak görev yaptı. Şiirleri Rusça, İngilizce, Almanca, Japonca, Felemenkçe ve değişik Türk lehçelerine / şivelerine çevrildi. Kırım/ Ukrayna, Tataristan/ Rusya, Gagavuzyeri / Moldova, Romanya, Almanya, Polonya başta olmak üzere pek çok ülkede yapılan şiir şöleninde Türkiye’yi temsil etti. Şiirlerinden bir kısmı Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Bulgaristan, Kosova, Makedonya, Moldova, Tataristan, Romanya gibi kimi Avrasya ülkelerindeki çeşitli antoloji, dergi ve gazetelerde yayımlandı. Bu yayın organları arasında Kaynak (Bulgaristan), Bay (Kosova), Oğuz Eli (Azerbaycan), Edebiyet- İncesenet (Azerbaycan), Bayatı (Azerbaycan), Şefeq (Azerbaycan), İtil (Tataristan), Yassavi (Kazakistan), Kerkük (Irak), Kardeşlik (Irak) de bulunmaktadır. Türkiye’de de Türk Dili, Türk Edebiyatı, Orkun, Töre, Ötüken, Hareket, Birliğe Çağrı, Dönence, Geçit, Turnalar, Telmih, Erciyes, Bozok, İçel Kültürü, Kutlu Sesleniş, Türkü, Bizim Kümbet, Anadolu gibi dergilerde yer aldı.

Azerbaycan Nazırlar Kabinenti Halk Tasarrufatını İdare Etme Enstitüsü / Türk Dünyası İşletme Fakültesi’nde ‘Dekan Yardımcısı’, ‘Dekan Vekili’ ve ‘Bölüm Başkanı’;  Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk- Kazak Üniversitesi Tarih-Filoloji Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde ‘Başkan Yardımcısı’, ERÜ Fen-Edebiyat Fakültesi / Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde ‘Başkan Yardımcısı’ (2008-2013) oldu. ERÜ Fen-Edebiyat Fakültesi / Edebiyat Fakültesi’nde ERASMUS Koordinatörü (2008- 2108), FARABİ Koordinatörü (2009- 2018) ve Edebiyat Fakültesi Fakülte Kurulu Üyesi (Seçilmiş Yardımcı Doçent Temsilcisi ve Seçilmiş Doçent Temsilcisi) / (2010-2016) olarak da görev yaptı. Hâlen NEVÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Türk Halk Edebiyatı ABD Başkanı ve Öğretim Üyesidir.

Kamu yararına çalışan çeşitli sivil toplum kuruluşlarında kurucu üye, şube başkanı, il temsilcisi, bölge temsilcisi, yönetim kurulu üyesi ve yönetim kurulu başkanı olarak görevler aldı. Hayatı, sanatı ve çalışmaları hakkında yurt içinde ve yurt dışında çeşitli makaleler yazıldı, bildiriler sunuldu, tezler yapıldı.

Ödülleri:

Araştırma-inceleme çalışmalarından dolayı aldığı ödüllerden bazıları: ERÜ Öğrenci Dernekleri- Türk Dünyası Kültürüne Hizmet Ödülü (1994), Geçit Yayınları-Kayseri Kültürüne Hizmet Ödülü (2002), Folklor Araştırmaları Kurumu- Türk Halk Kültürüne Hizmet Ödülü (2003), Âşık Meydanî Vakfı- Âşıklık Geleneğine Hizmet Ödülü (2004), Sağlık Bilimleri Enstitüsü- Türklük Bilimine Hizmet Ödülü (2006), Motif Vakfı- Halkbilimi Teşvik Ödülü (2005), Yazarlar Birliği Kayseri Şubesi- İnceleme Ödülü (2007), TÜBİTAK- Yayın Teşvik Ödülü (2009, 2010, 2013, 2016), YOFSAD- Yozgat Folkloruna Hizmet Ödülü (2015), UAESEB- Dede Korkut Başarı Ödülü (2018), T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı-Karacaoğlan Kültürünü Yayma, Yaşatma ve Kültür Derneği, Karacaoğlan Hizmet Ödülü (2019), Kayseri Gazeteciler Cemiyeti- Kayseri Kültür ve Turizm Derneği Kayseri Kültürüne Hizmet Ödülü (2019).

Küçük yaşlarda şiire yöneldi. Babası (Âşık Türkmenoğlu) ve babasının dedesi (Âşık Şifaî) de halk şairidir. Türk halk şiiri, Klâsik Türk şiiri ve Avrupaî Türk şiiri nazım biçimleriyle şiirler yazdı. “Sevgi Şairi”, “Cinas Şairi” ve “Türk Dünyası Şairi” olarak tanınmaya başladı. Çok sayıda ödül aldı.

Araştırma-İnceleme Kitapları:

Taşpınarlı Halk Şairleri, Geçit yay.: Kayseri, 1998. (3. baskı, Ürün yay.: Ankara, 2008.)

Kayserili Halk Şairlerinin Şiirlerinde Kıbrıs, Geçit yay.: Kayseri, 1999.

Âşık Meydânî- Hayatı, Sanatı, Şiirlerinden Örnekler, Laçin yay.: Kayseri, 2000.

Sorgunlu Sıdkı Baba Dîvânı, (İnceleme- Metinler), Bizim Gençlik yay.: Kayseri, 2003. (2. baskı, Tezmer yay.: Kayseri, 2014)

Ozan Gürbüz Değer, Hayatı- Sanatı- Şiirlerinden Örnekler, Kültür Ajans yay.: Ankara, 2007.

Vefatının 15. Yıldönümünde Yozgatlı Âşık Türkmenoğlu, Laçin yay.: Kayseri, 2013.

Karslı Âşık Murat Çobanoğlu- Hayatı, Sanatı ve Eserleri, -Kendi yayını- Kardeşler Matbaası: Kayseri, 2014.

Âşık Türkmenoğlu-  Hayatı, Sosyo-Kültürel Çevresi, Âşık Edebiyatındaki Yeri, Şiir Sanatı ve Şiirlerinden Örnekler,  Kayseri, 2015 (2. baskı, Akçağ yay.: Ankara, 2020).

Âşık Edebiyatı ve Taşpınarlı Halk Şairleri, Akçağ yay.: Ankara, 2016 (5. baskı, 2018, Akçağ yay.: Ankara)

Âşık Hasretî’nin Atışma Sanatı Üzerine Bir İnceleme, Lâçin yay. / Bizim Büro Matbaası: Ankara, 2016.

Gelenekli Türk Anlatıları-1, Ötüken yay.: İstanbul, 2017 (2. baskı, Temmuz 2017; 3. baskı, Kasım 2019)

Türk Dünyası Kültürü -1, Ötüken yay.: İstanbul, 2017 (2. baskı, Temmuz 2018)

Türk Dünyası Kültürü -2, Ötüken yay.: İstanbul, 2019.

Derviş Tarzı Türk Edebiyatı ve Sıdkı Baba Dîvânı, Bilge Kültür- Sanat yay.: İstanbul, 2019.

Türk Kültür Coğrafyası, Halk Bilimi ve Edebiyat Araştırmaları, Ötüken yay.: İstanbul, 2019.

Âşık Edebiyatında Şiir Sanatı- Hasretî’den Örneklerle, Akçağ yay.: Ankara, 2020.

Ortak Kitaplar / Kitap Bölümleri (Bazıları):

Destanlarla Erzincan, (B. S. Özsoy ve N. Aslan ile), ERÜ yay.: Kayseri, 1992.

“Manas Destanındaki Kimi Motiflerin Türk Halk Kültüründeki Yansımaları”, Halkbilimi Araştırmaları- Forschungen für Volkerkunde, 2. Kitap, (Eylül 2003), 154-176, İstanbul- Aaachen / Almanya, 2003.

Üniversiteler İçin Dil ve Anlatım (H. Yeniçeri, U. Çakır, S. Koç ve K. Deniz ile), Gazi Kitabevi yay.: Ankara, 2011.

Türk Dilinin ve Edebiyatının Yayılma Alanları/ Bilgi Şöleni Bildirileri, (N. Özkan ile), TDK yay.: Ankara, 2014.

Feyzi Halıcı ve Yirminci Yüzyıl Âşıkları Üzerine Araştırmalar 1, (Hzl. A. B. Alptekin), Akçağ yay.: Ankara, 2016.

Şiir Kitapları:

Vatanımın Bağrında, Aralık 1984, Yozgat, İleri Matbaası (3. baskı, Geçit yay.: Kayseri, 2001).

Huzura Hasret, Eylül 1988, Kayseri, Kendi yay. (7. baskı, Ürün yay.: Ankara, 2008).

Öze Çağrı, Ocak 1993, Kayseri, Se-Da yay. (3. baskı, Ürün yay.: Ankara, 2008).

Yârnâme, Kayseri, 2002, Geçit yay. (4. baskı, Ürün yay.: Ankara, 2012).

Sürmeli Yarım (Azerbaycan Türkçesine Akt. E. İskenderzade- T. Musayeva), 2009, Bakü, Vektör Neşrler evi.

Birnâme, Konya, Kömen yay., 2011 (9. baskı, Kömen yay.: Konya, 2011).

Turnalar / Türk Dünyası Şiirleri, Ankara, Ürün yay., 2012.

Çeviri:

Azerbaycan’da Âşık Sanatı (2005).

HAKKINDA (KAYNAKLAR):

Akbay, Okan Haluk, 2011, “A Literary Analysis on the Japanese Version of the Poems by Bayram Durbilmez”, ZfWT / Zeitschrift für die Welt der Türken - Journal of World of Turks, Vol.3, No 2 (2011), Deutschland, 71- 84.

Aliyeva, Tamilla Abbashanlı, 2008, Çağdaş Türk Şiiri Hakkında İncelemeler, Eskişehir, Özkâğıtçılık Matbaacılık Basım San. Tic. A.Ş.

Alptekin, Ali Berat, 2015, Anadolu’dan Kıbrıs’a Halk Kültürü Köprüsü, Ankara, Akçağ Yay.

Ali Berat Alptekin ve Abdurrahman Güzel, 2010,  Geçmişten Günümüze Âşıkların Dilinde Sarıkamış,  (Yayına hzl. Bingür Sönmez), İstanbul,  Omnia Yay.

Alptekin, Ali Berat ve Saim Sakaoğlu, 2006, Türk Saz Şiiri Antolojisi (14- 21. Yüzyıllar), Ankara, Akçay Yay.

Asma, Beyhan, 2003, “Yârnâme”, Erciyes, yıl: 26, S. 302, Kayseri, 31-32. - Kayserili Halk Şairlerinin Şiirlerinde Kıbrıs (Folklor/Edebiyat, sayı: 33, 2003),

Bilgehan, Mehmet, “Bayram Durbilmez’in ‘Turnalar’ Şiiri ile Türk Dünyasına Ruhsal Bir Farkındalık”, Erciyes, 40 / 474, 2017a, 11-18.

Bilgehan, Mehmet, “Bayram Durbilmez’in ‘Turnalar-II’ Şiiri ile Türk Dünyasına Ruhsal Bir Farkındalık”, Erciyes, 40 / 475, 2017b, 14-22.

Bilgehan, Mehmet, “Şiir Dili Bağlamında Turnalar / Türk Dünyası Şiirleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Erciyes, 40 / 477, 2017c, 15-21.

Bilgehan, Mehmet, “Bayram Durbilmez’in ‘Birnâme’ Şiirinde Tevhid (Birleme) İnancı”, Erciyes, 40 / 478, 2017d, 8-14.

Bilgehan, Mehmet, “Birnâme’de Tevhid (Birleme) İnancı- II”, Erciyes, 40 / 479, 2017e, 15-24.

Bozkurt, Derya, 2009, Bayram Durbilmez, Hayatı- Sanatı ve Şiirleri, Manisa, Celâl Bayar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Lisans Tezi.

Caferov, Prof. Dr. Nizami / İstidatlı Türk Âlimi ve Şairi Bayram Durbilmez (Edebiyyat Gazeti, sayı: 37, 1997, Bakü),

Doğan, Durali, 1989, Yozgat Şair ve Yazarları, Ankara, Yozgat Valiliği Yay.

Doğan, Durali, 2005, Yozgat Şair ve Yazarlar Ansiklopedisi, Yozgat, Sılam Yay.

Doğan, Durali / Bayram Durbilmez Hakkında (Erciyes, 1991),

Ecer, Vehbi / Kayserili Halk Şairlerinin Şiirlerinde Kıbrıs (Türk Kültürü, sayı: 475-476),

Elgün, Abdullah Çağrı, 2004, “Yârnâme’de Söz Sanatları”, Yârnâme’nin Yankıları, Kayseri, Bizim Gençlik Yay.

Eli, Oğuz / Tanrı Dağlarından Azerbaycandan-Bayram Durbilmez (Oğuz Eli-Azerbaycan Yazıçılarının Gazeti, Bakü, sayı: 5),

Erol, Mehmet, 2019, “DURBİLMEZ / OZANTÜRK, Bayram Durbilmez”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, Uluslararası Ahmet Yesevi Türk- Kazak Üniversitesi ve T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı e-kitap (http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/durbilmez-ozanturk-bayram-durbilmez)

Erol, Yıldız, 2017, “Âşık Tarzı Şiirler de Yazan Bir Bilim Adamının Âşık Edebiyatı Üzerine Çalışmaları”, Erciyes, 40 / 471, 13-19.

Gerçel, Alim, 1995, Kayseri Şairleri,  Kayseri, Bizim Gençlik Yay.

Işık, İhsan, 2004, Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi, Ankara, Elvan Yay.

Işık, İhsan, 2007, Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, 3. Cilt, Ankara, Elvan Yay.

İnceyurd, Refail / Muasir Türkiyenin Popüler Şairlerinden Bayram Durbilmez’in Bir Neçe Şe’iri (Edebiyyat Gazeti, sayı: 37 / 3058, 1997, Bakü),

İvgin, Hayrettin / Yârnâme’de Dört ve Beş Heceli Şiirler (Size, Ağustos 2004)

Qafkazlı, Xalide, 2011a, “Müasir Dövr Türk Edebiyatının Görkemli Şairi Bayram Durbilmez”, Müasir Şerqşünaslığın Aktual Problemleri Beynelhalq Elmi Konfransın Materialları (1-2 iyun 2011), AMEA akad. Z. M. Bünyadov adına Şerqşunaslıq İnstitutu ve Türkologiya ve Merkezi Asiya Araşdırmalar İnstitutu, Babeş- Bolyai Universiteti, Bakı, 153- 154.

Qafkazlı, Xalide, 2011b, Bayram Durbilmez’in Yaratıcılığı, Bakü, Azerbaycan İlimler Akademisi Şarkşunaslık Enstitüsü.

Kayseri Ansiklopedisi, 2011, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Yay.

Kumsuz, Nurkal, 2006, Bu Şehrin Işıkları, Kayseri, Laçin Yay. 

Oğuz, M. Öcal, 1994, Yozgat'ta Halk Şairliğinin Dünü ve Bugünü, Ankara, Kültür Bakanlığı Yay.

Özkan, Nevzat, “Yarname’nin Söz Varlığı Üzerine”, Türk Edebiyatı, S.369, İstanbul, 2004, 62-63.

Parlak, Mustafa, 2005, Çağdaş Türk Şiiri İncelemeleri, Kayseri: ERÜ Yay.

Parlak, Mustafa, 2006, Çağdaş Türk Şiiri Tahlilleri, 2.baskı, Kayseri: ERÜ Yay.

Sarıçiçek, Mümtaz, “Yarname’nin Ontolojik Tahlili / Ontological Analysis of Yarname”, Folklor / Edebiyat, S.60, Ankara, 2009, 139- 146.

Sarıçek, Mümtaz  / Yârnâmenin Yankıları (2004), Mustafa Parlak / Çağdaş Türk Şiiri İncelemeleri (2005).

Subaşı, Muhsin İlyas, 2009, “Bayram Durbilmez’in Şiiri”, Erciyes, yıl: 32, S.378, Kayseri, 2009, 28-30.

Tan, Nail, “Şair Olunmaz Şair Doğulur Aynasında Şair Bayram Durbilmez”, Kültür Çağlayanı, S. 16 (Eylül Ekim), 2012, Ankara.

Tekin, Arslan, 2012, Edebiyatımızda İsimler, İstanbul, 5. baskı, Boğaziçi Yay.

Not: Yazarın kültür ve sanat ağırlıklı kitapları ile başka yazarların / şairlerin eserlerine yazdığı takdim yazıları da mevcuttur.