Şair Ferhat

Halk şairi (D. 1840, Bulgaristan / Rodoplar /  Hasımlar (Oreşnitsa) – Ö. 1932, Kırcaali). Babası gelin sandıkları yaptığı için Sandıkçı Yusuf diye bilinirdi. Şakacı bir çocuk olan Ferhat’ın erken çocukluk dönemi hakkında bilgimiz yok­tur. Köylüleri onun İstanbul’da öğrenim gördüğünü, hatta son Osmanlı sadrazamı hemşehrisi Talat Paşa ile aynı sınıfta okudukları söylenmişti. Ferhat bir süre Hasköy’de memur olarak bulundu ve orada evlendi. Şair, Türk-Rus harbinden sonra Türkiye’ye göç ederek Edirne, İstanbul ve Bursa’da yaşadı. Baba mesleği olan sandıkçılık ve tarım işleriyle uğ­raştı, bir aralık öğretmenliğe atandı.

Balkan Harbi (1912) sırasındaki Bulgar vahşetini yaşadı. Gözdağı karşısında, köylülere inanç, sağduyu çağrısı yaparak, onları bedbinliğe düşmekten korumaya çalıştı. Bu halk dahisi, Aleksandır Stamboliyski zamanında Yağışlar Belediye Başkanı seçildi ve bu görevinde bir yıl kaldı. Bu arada oğlu Hüsnü öldü ve ailesi Edirne’den Uzunköprü’ye taşındı. Çok geçmeden, Kırcaali’de Ahmet Kadir ile evli olan kızı Adeviye, Arda nehri kıyısında halı yıkarken suya düşüp boğuldu. Bunu ge­lini Fatma’nın felce yakalanıp ölmesi izledi. Ferhat, eşi Rahime’yi de yitirince, Kırcaali’ye taşındı. 

Şair Ferhat, Fernandes adındaki yabancı bir tütün firmasında Fransız­ca tercümanı olarak çalışmaya başladı. Burada evlendi, fakat bu evlilik uzun sürmedi. Onun Kırcaali’deki yaşlılı yaşamı üstüne torunu öğretmen Bahriye Hüseyin şunları söylüyor:

“Dedemin hakkında birşeyler yazmayı isterseniz bilin ki, onun ölümü üzerine yazılanlar gerçeğe dayanmıyor. Eski yönetimin onu aşağılamak için, ‘Medrese’nin bod­rumlarında ölmüştür’, diye yazmaları saçmalıktır. Dedem aslında, Arda boyu ma­hallesinde iki katlı bir evde akrabalarında kirayla oturuyormuş. İhtiyar yaşta gözlüksüz gazete okuyor ve iğneye de iplik geçirip dikiyor, kendisi de çok sıhhatli imiş. Annem Zehra -ki hâlâ hayattadır- ona kaygu gösterir, çamaşırlarını yıkar, yemek pişirir, elbiselerini ütülermiş. Annem şöyle diyor; ‘Ben 92 yaşındaki dedemi bir gün bile yalnız bırakmadım...”

Şair Ferhat’ın “Vatan ve Mustafa Kemal Paşa Destanı” (Eski harflerle, Kırcaali, 20 Ağustos 1922) adlı bir eseri  vardır.

KAYNAK: Niyazi Hüseyin Bahtiyar / Balkanlar’da Türk Ünlüleri (1999), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12, 2015).