İngiliz
fizik bilgini, akademisyen, profesör, yazar. Tam adı: Stephen William Hawking
(D. 8 Ocak 1942, Oxford / İngiltere – Ö. 14 Mart 2018, Londra / İngiltere). Biyolog
olan babası, annesiyle birlikte Almanya'da bombardımanlardan kaçıp Londra'ya
taşınmıştı.
Hawking
Londra'da ve St. Albans'da büyük. Oxford Üniversitesi'ni birincilikle bitirip
Cambridge Üniversitesi'nde kozmoloji (evren bilimi) doktorası yaptı.
Gençliğinde
at biniyor, kürek sporuyla ilgileniyordu. Ama Cambridge'teyken motor nöron
hastalığı teşhisi kondu ve vücudunun işlevini neredeyse tamamen yitirdi.
Doktorlar,
1964 yılında ilk eşi Jane ile evlenme hazırlığı yapan Hawking'in iki ya da üç
yıl ömrü kaldığını söylüyordu.
Ama
rahatsızlığı beklenenden daha yavaş ilerledi. Çiftin üç çocukları oldu.
Geçirdiği soluk borusu ameliyatı nedeniyle sesini de yalnızca ses birleştirici
cihazla kullanabilmesine rağmen 1988'de evren bilimi rehberi olan Zamanın Kısa
Tarihi: Büyük Patlamadan Karadeliklere kitabını yazdı.
Kitap,
10 milyondan fazla kopya sattı ama Hawking, bunun 'hiç bitmeyen en popüler
kitap' olduğunun farkındaydı.
Hawking
Cambridge Üniversitesi'nde doktora yaparken motor nöron hastalığına yakalandı.
Hawking,
kara deliklerin kuantum fiziğinin izin verdiği ölçüde dalgalanmasıyla yarattığı
enerji parçacıklarının etkileşip birbirlerini yok etmesiyle ilgili yaptığı ve
'Hawking Radyasyonu' olarak bilinen teoriyi keşfetti.
İngiliz
bilim insanı çözümleri hesaplama veya deney yapmadan görselleştirme yeteneğiyle
biliniyordu.
Belki
de en ilgi çekici olan, evrenin belirlenen yasalara göre geliştiğini söylediği
'Her şeyin teorisi'ydi.
"Bu
yasaların tamamı bize evrenin nasıl doğduğuna ilişkin sorulara yanıt
verebilir" dedi Hawking.
"Evren
nereye gidiyor, bir sonu olacak mı? Eğer olacaksa nasıl sona erecek? Eğer bu
soruların yanıtlarını bulursak, Tanrı'nın zihnini de anlamış oluruz."
Hawking
popüler kültürün de parçasıydı. The Simpsons çizgi filminde Homer karakteriyle
yan yana resmedilmiş, BBC'nin komedi dizisi Red Dwarf'ta kendini oynamış, Uzay
Yolu II: Yeni Nesil (Star Trek: New Generation) filminde hologramı yer almıştı.
Pink
Floyd rock grubu da, 1994 tarihli The Division Bell adlı albümlerindeki Keep
Talking şarkılarında Hawking'in mekanik sesini kullandı.
Stephen
Hawking, Cambridge Üniversitesi'nde matematik profesörü olarak çalışmaya devam
etti, 2011 yılında Ceviz Kabuğunda Evren (The Universe in a Nutshell) kitabını
yayımladı.
İngiliz
kuramcı, hastalığının kendisine bazı faydaları olduğuna inanıyordu,
rahatsızlanmadan önceki hayatından 'sıkıldığını' söylemişti.
Hastalığı
nedeniyle birilerinin bakımına muhtaçtı. Kendisine 20 yıldan uzun bir süre
bakan eşine duyduğu saygıyı her fırsatta dile getiriyordu. Eşini, 1995'te
evlendiği bir hemşire için terk etmesi yakınları ve arkadaşları için şaşırtıcı
olmuştu.
Hawking,
2000 yılından sonra Cambridge'teki Addenbrooke Hastanesi'ni çeşitli
rahatsızlıkları nedeniyle sık ziyaret etmeye başladı. Hawking'in yıllarca sözlü
ve fiziksel olarak istismar edildiği iddiaları üzerine polis, çevresindeki bazı
kişileri sorguladı.
Elektrikli
tekerlekli sandalyesini çoğu zaman dikkatsizce kullandığı bilinen Hawking,
vücudundaki yarların fiziksel istismardan kaynaklanmadığını söylüyordu.
İddialarla ilgili herhangi bir işlem yapılmadı.
İngiliz
profesör, 2007 yılında özel geliştirilen bir uçağın içinde yer çekimi olmayan
ortamı deneyim eden ilk felçli kişi oldu. Hawking bunu, uzay seyahatine ilgiyi
artırmak için yaptığını söyledi.
Stephen
Hawking, 14 Mart 2018 sabahı 76 yaşında öldü. Günümüzün en büyük bilim insanı
olarak kabul edilen ünlü fizik profesörü, kara delikler, uzay bilimi ve kuantum
fiziği alanındaki çalışmalarıyla çığır açtı.
Açıklamaları
ve öngörüleriyle büyük saygınlık kazanan Nobel ödüllü Stephen Hawking'in ölümü,
tüm dünyada son dakika oldu. Ölüm haberi ardından Twitter'da bu sabahtan
itibaren atılan tweet sayısı bir günde 2,5 milyonu geçti.
Hawking'in
çocukları Lucy, Robert ve Tim babalarının ölümüyle ilgili yazılı
açıklamalarında "Sevgili babamızı bugün kaybetmiş olmanın üzüntüsünü yaşıyoruz.
Çok büyük bir bilim insanı, çalışmaları ve mirası yıllarca yaşayacak olağanüstü
bir kişiydi" ifadesini kullandı.
'Zamanın
Kısa Tarihi: Büyük Patlamadan Karadeliklere' adlı kitabıyla dünya çapında büyük
ses getiren Nobel ödüllü İngiliz fizikçi, uzay bilimi, kara delikler ve kuantum
fiziğiyle ilgili çalışmalarıyla biliniyordu. 1988'de yayımlanan bilim
kitabında, büyük patlama (Big Bang), kara delikler, ışık konikleri, superstring
kuramı kavramlarını açıklamıştı. Kitap 10 milyondan fazla sattı.
Hawking,
Albert Einstein ve Sir Isaac Newton gibi fiziğin diğer dev isimleriyle
kıyaslandı.
Doktorlar İki
Yıl Ömrü Kaldığını Söylemişti
1963'te
tedavisi olmayan motor nöron (ALS Amyotrofik Lateral Skleroz) hastalığına
yakalandığında doktorlar yalnızca iki yıl ömrü kaldığını söyledi ancak Hawking
76 yaşına kadar çalışmalarına devam edip birçok teoriye, kitaba imza attı.
'İnsanlığın
Dünyayı Terk Etmesi Lazım'
Son
olarak geçen yıl yaz mevsiminde Norveç’teki bir festivalde konuşan bilim adamı,
“İnsanlığın Dünya'yı terk etmesi gerektiğine inanıyorum” demişti.
Hawking’e
göre uzay programlarında öncü olan ülkeler astronotlarını 2020 yılına kadar
yeniden Ay'a göndermeli. İklim değişikliği gibi sorunlardan ancak başka
dünyaların keşfiyle kurtulunabilcieceğini belirten İngiliz bilim adamı,
önümüzdeki 10 yıl içinde Mars'a gidilmesi, 30 yıl içinde de Ay'a bir uzay üssü
kurulması için çağrı yapmıştı.
Hawking
sözlerini, "En iyisini umuyorum. Başka çaremiz yok" diyerek
sonlandırmıştı.
Türkçeye
Çevrilmiş Bazı Kitapları:
Zamanın
Kısa Tarihi, Ceviz Kabuğundaki Evren, Kara Delikler, Ve Herşeyin Teorisi, Büyük
Tasarım vd.
KAYNAKÇA:
Ünlü fizikçi Stephen Hawking hayatını kaybetti! (Milliyet.com.tr, 14.03.2018). Stephen
Hawking kimdir? (bbc.com, 14.03.2018), David Filkin / Stephen Hawking`in Evreni
Kainatın Sırları.