Sırrı Süreyya Önder

Yönetmen, Milletvekili, Oyuncu, Siyasetçi, Yazar

Doğum
07 Temmuz, 1962
Eğitim
Adıyaman Lisesi
Burç

Film yönetmeni, sinema oyuncusu, müzik yapımcısı, gazeteci yazar, senarist, siyasetçi, 24. Dönem İstanbul, 25. ve 26. Dönemler Ankara Milletvekili.  7 Temmuz 1962’de Adıyaman’da doğdu. Babasının adı Ziya, annesinin adı Zeliha’dır. Türkmen kökenli bir ailedendir. Adıyaman Lisesi mezunudur.

Berber ve arzuhalci olan babası 1960'lı yıllarda Türkiye İşçi Partisi'nin Adıyaman kurucusu ve il başkanı olmuştu. Sekiz yaşındayken babası sirozdan ölen Önder, annesi ve dört kardeşi ile dedesinin evine taşındı ve bu dönemde bir fotoğrafçıda çırak olarak çalışmaya başladı. Fotoğrafçılıktan aldığı ücretin ailesini geçindirmeye yetmemesi üzerine 16 yaşını bitirdikten sonra Sıtma Savaş ve Eradikasyon Teşkilatı'na mevsimlik işçi olarak girdi. Milliyetçi Cephe Hükumeti döneminde bu işini kaybeden Önder, bir lastik tamirci dükkânı açtı.

1978 yılında Adıyaman Lisesi'nde öğrenciyken Maraş Katliamı'nı protesto ettiği için tutuklanarak cezaevine giren Önder, tahliye olduktan sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni kazanarak Ankara'ya gitti. 12 Eylül Darbesi yapıldığında Ankara'daydı. İlk tutuklama furyasında hapse girdi. Uzunca bir yargılama sürecinin ardından 12 yıl hapse mahkûm edildi. Açlık grevleri vb. protestoları ve eylemleri nedeniyle infazlarının yakılması sonucu çeşitli cezaevlerinde yedi yıl hapis yattı.

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi 2. sınıfından ayrılarak; sinema yönetmenliği ve senaristliği ile çeşitli gazetelerde köşe yazarlığı yaptı. Fakültelerde sinema dersleri verdi. Önder, 1 çocuk babasıdır.

Önder, BKM Film tarafından çekilen senaryosunu da kendisinin yazdığı Beynelmilel isimli filmde ilk yönetmenlik deneyimini yaşadı. Muharrem Gülmez'le birlikte yönettiği film 2006 yılında çekildi ve 2007 Ocak ayında gösterime girdi. Filmde 12 Eylül 1980 sonrası sıkıyönetiminin, doğuda yerel halk ve çalgıcı sınıfı (gevende) üzerine etkileri trajikomik bir şekilde anlatılır.

Senaryosunu yazıp ve yönettiği 1 filmi, uyarlamasını yaptığı 1 filmi ve sadece senaryosunu yazdığı 1 filmi bulunmaktadır. Ayrıca bazı filmlerde rol almıştır.

Önder, gazeteciliğe Ocak 2010 - Mart 2010 tarihleri arasında Bir Gün gazetesinde köşe yazıları yazarak başladı. Ekim 2010'dan sonra Radikal gazetesinde, 2011 Mayıs-Haziran aylarında Özgür Gündem gazetesinde köşe yazarlığı yaptı.

Emek Özgürlük ve Demokrasi Bloğu (BDP'nin desteklediği Bağımsızlar) saflarında katıldığı 2011 genel seçimlerinde 24. Dönem İstanbul 2. Bölge Milletvekili seçilerek BDP'ye geçti.  2014 yerel seçimlerinde HDP'nin İstanbul Büyükşehir Belediyesi başkan adayı oldu, ancak kazanamadı.

BDP’den 24. Dönem İstanbul, 25., 26. ve 27. Dönemlerde Ankara Milletvekili seçilerek TBMM'de yeniden yasama çalışmalarına katıldı.

12 Haziran 2011’de yapılan 24. Dönem genel seçimlerine Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku (BDP'nin desteklediği bağımsızlar) saflarında katılarak İstanbul 2. Bölgeden bağımsız milletvekili seçilerek Barış ve Demokrasi Partisine katıldı. 2014 yerel seçimlerinde HDP'nin İstanbul Büyükşehir Belediyesi başkan adayı oldu, ancak kazanamadı. 7 Haziran 2015 ve 1 Kasım 2015 genel seçimlerinde Halkların Demokratik Partisinden 25. ve 26. Dönem Ankara Milletvekili seçilerek TBMM’ye girdi.

 

Yönetmenliğini Yaptığı Filmler:

 

Beynelmilel (2006)

Taş Yok Mu Taş? (Kısa Film)

 

Senaryo Yazarı Olduğu Filmler:

 

Beynelmilel (2006)

O... Çocukları (2008)

 

Müzik Yapımcısı Olduğu Film:

 

Beynelmilel (2006)

 

Rol Aldığı Filmler:

 

Sis ve Gece (2007)

Beynelmilel (2006) - Servet

 

Sinema Ödülleri:

 

Altın Koza Film Festivali, "En İyi Film" Ödülü, Beynelmilel

Altın Koza Film Festivali, Halk Jürisi "En İyi Film" Ödülü, Beynelmilel

Altın Koza Film Festivali, "En İyi Senaryo" Ödülü, Beynelmilel

Ankara Uluslararası Film Festivali, Ulusal Uzun Film Yarışması, "En İyi Film" Ödülü, Beynelmilel

Ankara Uluslararası Film Festivali, Ulusal Uzun Film Yarışması, Onat Kutlar "En İyi Senaryo" Ödülü, Beynelmilel

 

 

KİTAP: 

Beynelmilel (2009).

 

DVD: 

İçimdeki Ses (Çağrı Bayrak, Engin Günaydın, Füsun Demirel, Sırrı Süreyya Önder, Ersin Korkut, Engin Günaydın, 2015).

 

KAYNAKÇA: Sırrı Süreyya Önder (internethaber.com, 09.10.2015), TBMM Albümü 24. Yasama Dönemi (tbmm.gov.tr, erişim: 16.01.2016), Sırrı Süreyya Önder (milliyet.com.tr, 26.06.2016), Sırrı Süreyya Önder (tbmm.gov.tr, erişim 26.06.2016), TBMM Albümü 26. Dönem Milletvekilleri (PDF 2018).

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör