Oyuncu / Yönetmen, seslendirme
sanatçısı, senarist, yazar (D. 19 Haziran 1939, İstanbul – Ö. 20 Eylül 2018). Tam
adı Ferdi Merter Fosforoğlu'dur. Babası oyuncu Renan Fosforoğlu, annesi oyuncu
Muazzez Arçay’dır. Babası Renan Fosforoğlu’nun ikinci eşi Mualla Fırat eski
sinema sanatçısıdır ve ondan olan oğlu oyuncu Enis Fosforoğlu ile Ferdi Merter
kardeştir. 1952 yılında "Dağların Kızı" (İhsan Tomaç) adlı filmde
çocuk oyuncu olarak ilk kez kamera karşısında yer aldı. 1958 yılına değin
İstanbul'da sinema ve tiyatro çalışmaları yapmanın ardından, 1959 yılında
konservatuara giren sanatçı, İtalyan Lisesinin ardından, 1962 yılında Devlet
Konservatuarından mezun oldu. 1963 yılında askere gitti ve askerliğini Sivas’ta
yaptı.
1962-2004 yılları arasında Devlet Tiyatrolarında oyuncu, yönetmen, edebi kurul üyesi, disiplin kurulu üyesi, baş rejisörlük, Ankara ve Adana Devlet tiyatrolarında sanat yönetmenliği yaptı, Ankara Sanat Tiyatrosu'nda çalıştı. 1983 yılında Devlet Tiyatroları’ndan emekli oldu. Aynı yıl Ankara Sanat Tiyatrosu’nun kadrosuna girdi. 1984 yılında Hürol Tiyatrosunda oyunculuk ve yönetmenlik yaptı. 1985 yılında Devlet Tiyatrolarına geri döndü. 1986 yılında Devlet Tiyatroları Adana Bölge Müdürlüğüne getirildi. 1987 yılında Ankara Devlet Tiyatrosu’na döndü. Ferdi Merter Devlet Tiyatroları Çalışanları Derneği Genel Başkanlığı, SES-DER Genel Başkanlığı, Devlet Tiyatroları Disiplin Kurulu seçimli temsilcisi gibi görevlerde bulundu. Ferdi Merter 1976-1980 yılları arasında Devlet Tiyatroları Çalışanları Derneği (DETÇA) Genel Sekreterliği ve Başkanlığı yaptı, Devlet Tiyatroları adına “Yerinden Yönetim Yasa Tasarısı” projesini başlattı. Türkiye Oyun Yazarları ve Çevirmenleri Derneği yönetim kurulunda görev yapan Merter, ayrıca Tiyatro Yazarları Derneği Başkanı olup, seslendirme çalışmaları yaptı ve çeşitli sinema ve dizi filmlerde rol aldı. 1992 ve 1993 yılında Devlet Tiyatroları “Edebi Kurul Sanatçı Temsilcisi” seçildi.
Ferdi Merter 1965’te Cansın Merter ile Evlendi, 1966 yılında Almula Merter, 1970 yılında Teymuralp Merter isminde çocukları oldu. Almula Merter tiyatrocu kimliğiyle bilinmektedir, Teymuralp Merter ise ismini Survivor Yunanistan-Türkiye yarışmasında Türkiye takımında yarışarak adını duyurdu.
"Ferdi Merter Sanat Akademisi"ni ve 2004'te oyuncu olan kızı Almura Merter'le birlikte Çığır Sahneyi kurdu. Sinema alanında yönetmenlik ve senaryo yazarlığı çalışmalarında bulunan Ferdi Merter'in yazdığı beş kitap yayımlanmıştır.
Senaryo Yazarı:
Gazoz Ağacı (1986).
Yönetmen:
Gazoz Ağacı (1986).
Rol Aldığı Dizi ve Filmler:
1994 – Unutumayan Anılar (TV Dizisi) (Yönetmen)
1986 – Gazoz Ağacı (TV Dizisi) (Yönetmen)
1971 – İpi Boynunda Bil (Sinema Filmi) (Yönetmen)
2015 – Kiralık Aşk (TV Dizisi)
2011 – Kolpaçino: Bomba (Kemal) (Sinema Filmi)
2011 – Harry Potter ve Ölüm Yadigarları (Türkçe Seslendirme) (Sinema Filmi)
2011-2014 – Kurtlar Vadisi Pusu (Beyefendi) 5-8. Sezon (TV Dizisi)
2010 – İhanet (İlhan Bey) (TV Dizisi)
2010 – Harry Potter ve Ölüm Yadigarları (Gellert Grindelwald Seslendirme) (Sinema Filmi)
2010 – Alice Harikalar Diyarında (Türkçe Seslendirme) (Sinema Filmi)
2009 – Bu Kalp Seni Unutur mu? (Orhan Aldıkaçtı) (TV Dizisi) (7. Bölüm)
2007 – Kaptan (TV Dizisi)
2005 – Narnia Günlükleri (Türkçe Seslendirme) (Sinema Filmi)
2005-2006 – Acı Hayat (Sefa Kervancıoglu) (TV Dizisi)
1998 – Cumhuriyet (Recep Peker) (Sinema Filmi)
1996 – İlk Korku (Türkçe Seslendirme) (Sinema Filmi)
1996 – Öldürme Zamanı (Türkçe Seslendirme) (Sinema Filmi)
1996 – Kurtuluş (P.M. Protopapadakis) (TV Dizisi)
1992 – Emret Bakanım (TV Dizisi)
1989 – Beybaba (TV Dizisi)
1987 – Kuruluş/Osmancık (Romen Diyojen) (TV Dizisi)
1983 – Kurt ve Kuzu (TV Dizisi)
1978 – Dallas (Türkçe Seslendirme) (TV Dizisi)
1977 – Aşk Gemisi (Türkçe Seslendirme) (TV Dizisi)
1974 – Şeytan (Doktor) (Sinema Filmi)
1973 – Turist Ömer Uzay Yolunda (Dr. McCoy) (Sinema Filmi)
1972 – Baba (Türkçe Seslendirme) (Sinema Filmi)
1969 – Ayrı Dünyalar (Gazeteci) (Sinema Filmi)
1966 – İhtiras Kurbanları (Sinema Filmi)
1964 – Çanakkale Aslanları (Sinema Filmi)
1958 – Asi Evlat (Sinema Filmi)
1953 – İhtiras Kurbanları (Sinema Filmi)
1952 – Dağların Kızı Ruhsar (Sinema Filmi)
1949 – Fedakar Ana (Çocuk Oyuncu) (Sinema Filmi)
Görev Aldığı Tiyatrolar ve Oynadığı Oyunlar:
1944- İstanbul Şehir Tiyatrosu Çocuk Kadrosu
1946- İzmir Şehir Tiyatrosu Çocuk Kadrosu
1950- İzmir Ara Tiyatro Çocuk Kadrosu
1952- İstanbul Bizim Tiyatro
1955- İstanbul Yeşil Sahne
1962- Ankara Devlet Tiyatrosu (Oyuncu ve Yönetmen)
1983- Ankara Sanat Tiyatrosu (Oyuncu)
1984- Hürol Tiyatrosu (Oyuncu ve Yönetmen)
1986- Adana Devlet Tiyatrosu (Oyuncu ve Yönetmen)
2005- İstanbul Çığır Sahne (Yönetici)
2007- Müjdat Gezen Tiyatrosu (Oyuncu ve Yönetmen)
2012-Tiyatro Can’sın (Yapımcı Yönetmen)
2012-Tiyatro Can’sın (Yapımcı Yönetmen) “Beyefendi Bir Yalancı Arıyor”, “Deli mi Ne”
2013- “
2013- Oda tiyatrosu – “Bir gün sonra”
2013- Tiyatro Can’sın (Yapımcı Yönetmen) “Bir de bana sor” “Oscar Wilde ile bir gün” “Kuklacı”
2013- Tiyatro Can’sın (Yapımcı Yönetmen) “Kocamın Nişanlısı”
Yönettiği Tiyatro Oyunları:
2012 – Beyefendi’ye Bir Yalancı Aranıyor : Dimitri Psathas – Tiyatro Cansın
2006 – Anadolar : Muzaffer İzgü – Ankara Devlet Tiyatrosu
2005 – Akvaryum (oyun) : Aldo Nicolai – Bursa Devlet Tiyatrosu
2004 – Genç Osman : Turan Oflazoğlu – Çığır Sahne Oyuncuları
2001 – Cengiz Han’ın Bisikleti : Refik Erduran – Ankara Devlet Tiyatrosu
2000 – Domuz Ahırı : Athol Fugard – Ankara Devlet Tiyatrosu
2000 – Arzu Tranvayı : Tennessee Williams – Ankara Devlet Tiyatrosu
1999 – Dava (Oyun) : Ferdi Merter – Ankara Devlet Tiyatrosu
1999 – Şıpsevdi (oyun) : Hüseyin Rahmi Gürpınar – Sivas Devlet Tiyatrosu
1997 – Seviylardı Yaşamı : Ferdi Merter – Sivas Devlet Tiyatrosu
1997 – Eski Fotoğraflar (oyun) : Dinçer Sümer – Antalya Devlet Tiyatrosu
1996 – Boyacı : Tuncer Cücenoğlu – Ankara Devlet Tiyatrosu
1995 – Kuğular Şarkı Söylemez : Ferdi Merter – Ankara Devlet Tiyatrosu
1994 – Yüzsüz : Dario Fo – Ankara Devlet Tiyatrosu
1993 – Madalyon : Refik Erduran – Ankara Devlet Tiyatrosu
1993 – Bir Kadın Bir Erkek Vardı : Ferdi Merter – Ankara Devlet Tiyatrosu
1991 – Gizli Oturum : Jean-Paul Sartre – Ankara Devlet Tiyatrosu
1990 – Barbaros Hayrettin (oyun) : Fazıl Hayati Çobanlıoğlu – Ankara Devlet Tiyatrosu
1989 – Bunu Yapan İki Kişi : Refik ErduranTülay Güngör – Ankara Devlet Tiyatrosu
1988 – Yanlışlık : Albert Camus – Ankara Devlet Tiyatrosu
1987 – Sevgili Tiyatro : Ahmet Önel – Ankara Devlet Tiyatrosu
1987 – Deli İbrahim : Turan Oflazoğlu – Adana Devlet Tiyatrosu
1986 – Akvaryum (oyun) : Aldo Nicolai – Ankara Devlet Tiyatrosu
1979 – İmparotor Jones : Eugene O’Neill – Ankara Devlet Tiyatrosu
1978 – Gülünç Kibarlar : Moliere – Ankara Devlet Tiyatrosu
1978 – Cephede piknik : Fernando Arabal – Ankara Devlet Tiyatrosu
1972 – Alattin’in Sihirli Lambası : Ferdi Merter – Ankara Devlet Tiyatrosu
1971 – Ne Güzel Şey : İsmet Kür – Ankara Devlet Tiyatrosu
1969 – Silahlar ve Melekler : Ferdi Merter – Ankara Devlet Tiyatrosu
1967 – Pof ile Paf : Ergun Sav- Ankara Devlet Tiyatrosu
Rol Aldığı Tiyatro Oyunları:
2008 – Mustafam Kemal’im : Tuncer Cücenoğlu – Müjdat Gezen Tiyatrosu
2007 – Sınıf Bunad : Müjdat Gezen – Müjdat Gezen Tiyatrosu
2002 – Dövme : Den Loher – Almula Merter Tiyatrosu
1995 – Kuğular Şarkı Söylemez : Ferdi Merter – Ankara Devlet Tiyatrosu
1989 – Cumhuriyet Kızı : Memet Baydur – Ankara Devlet Tiyatrosu
1988 – Buzcu Geliyor : Eugene O’Neill – Ankara Devlet Tiyatrosu
1985 – Bir Sabah Gülerek Uyan : Necati Cumalı – İstanbul Devlet Tiyatrosu
1982 – Yaz Misafirleri : Maksim Gorki – Ankara Sanat Tiyatrosu
1981 – Scapin’in Dolapları : Moliere – Erzurum Devlet Tiyatrosu
1981 – Akın (oyun) : Faruk Nafiz Çamlıbel – Erzurum Devlet Tiyatrosu
1980 – Hep Vatan İçin : İsa Coşkuner – Ankara Devlet Tiyatrosu
1979 – Bir Umut İçin Montserrat : Emmanuel Robles – Ankara Devlet Tiyatrosu
1978 – Güneş Çocukları : Maksim Gorki – Ankara Devlet Tiyatrosu
1978 – Cephede piknik : Fernando Arabal – Ankara Devlet Tiyatrosu
1977 – III. Selim : Celal Esat ArsevenSalah Cimcoz – Ankara Devlet Tiyatrosu
1976 – Aman Bana Bir Eğlence : Cevdet Yavuzdoğan – Ankara Devlet Tiyatrosu
1975 – Pas Pas (oyun) : İon Baişeu – Ankara Devlet Tiyatrosu
1975 – Kedi Oyunu : István Örkény – Ankara Devlet Tiyatrosu
1973 – Bağdat Hatun : Güngör Dilmen – Ankara Devlet Tiyatrosu
1973 – Akın (oyun) : Faruk Nafiz Çamlıbel – Ankara Devlet Tiyatrosu
1972 – Yanlışlıklar Komedyası) : William Shakespeare – Ankara Devlet Tiyatrosu
1971 – Becket Yahut Tanrılarının Şerefi : Jean Anouilh – Ankara Devlet Tiyatrosu
1970 – IV.Murat (oyun) : Turan Oflazoğlu – Ankara Devlet Tiyatrosu
1969 – Lisistrata : Aristopfanes – Ankara Devlet Tiyatrosu
1968 – Meçhul Asker ve Karısı : Peter Ustinov – Ankara Devlet Tiyatrosu
1968 – Çınar Dede ile Ihlamur Nine : Semih Sergen – Ankara Devlet Tiyatrosu
1967 – Deli İbrahim : Turan Oflazoğlu – Ankara Devlet Tiyatrosu
1967 – IV. Hanry : Luigi Pirendello – Ankara Devlet Tiyatrosu
1966 – My Fair Lady : Alan Jay Lerner – Ankara Devlet Tiyatrosu
1965 – İstanbul Efendisi : Müsahipzade Celal – Ankara Devlet Tiyatrosu
1964 – Dünyanın Düzeni : Seán O’Casey – Ankara Devlet Tiyatrosu
1964 – Dumanlıda Telaki Var : Nazım Kurşunlu – Ankara Devlet Tiyatrosu
1964 – Buzlar Çözülmeden : Cevat Fehmi Başkut – Ankara Devlet Tiyatrosu
1963 – Juls Sezar : William Shakespeare – Ankara Devlet Tiyatrosu
1962 – Dumanlı’da Telakki Var : Nazım Kurşunlu – Ankara Devlet Tiyatrosu
1961 – Göç (oyun) : Cevat Fehmi Başkut – Ankara Devlet Tiyatrosu
1960 – Büyük Jüstinyen : Refik Erduran – Ankara Devlet Tiyatrosu
1959 – Kral Oidipuz : Sofokles – Ankara Devlet Tiyatrosu
Kitapları:
Eşcinsel Kuğu (2013), Gerçek Orada Biryerde, Zincir, Lise ve Dengi Okullara Tiyatro,İlköğretim Okullarına Tiyatro, Ateşte Semaha Durmak, Tiyatro Tiyatro Tiyatro.
KAYNAKÇA: Ferdi Merter (startv.com.tr, 23.06.2016), Hulusi: Ferdi Merter Kimdir? (kiralikaskizle.com, 23.06.2016), Ferdi Merter (diziler.com, erişim 23.06.2016),