Hukukçu, Osmanlı dönemi siyaset ve devlet
adamlarından, nazır (D. 1853, İstanbul –
Ö. 1908, İstanbul). Meşrutiyet devrinin tanınmış hukuk ve siyaset adamlarındandır.
Hukuk Mektebi mecelle hocası Manyasîzade Raufî Efendi’nin oğludur. Rüştiyede, Galatasaray’da
ve Hukuk Mektebi’nde okudu. Hukuk müşavirliklerinde, Hukuk ve Mülkiye Mektepleri
hocalıklarında bulundu. Midhat Paşa’nın yargılanmasında avukatlar arasında yer
aldığı için hükümetin şüphesi üzerine derslerinden ayrılmaya mecbur kalarak
Kavala’da avukatlık yapmaya başladı. Sonra Selanik’e gitti. 1908 darbesini
hazırlayan İttihad ve Terakki Cemiyetinde çalıştı. Daha önce Yeni Osmanlılar Cemiyetinde
Namık Kemal ve arkadaşları ile tanışmıştı.
Midhat Paşa’nın yargılanmasında avukat
Şehrî Efendi ile birlikte bulunmuş ve o zaman pek genç olmakla beraber Midhat
Paşa’nın lehindeki hareketleri ve İzmir’de onu ziyaret etmesi Abdülhamit
hükümetinin bu zat hakkındaki şüphesini beslemişti. 1908 ihtilali üzerine önce
Zaptiye Nazırlığına tayin edildiyse de kabul etmedi. Daha sonra açılan Meclise
İstanbul Mebusu seçildi. Kâmil Paşa Kabinesinde Hasan Fehmi Paşa’dan sonra
Adliye Nazırı olmuştu. İki ay sonra istifa ederek ikinci defa Hüseyin Hilmi
Paşa Kabinesi’nde yine Adliye Nazırı oldu. Bu göreve gelmesinden bir ay
geçmeden Kadıköy’ünde öldü. Fatih Çarşamba civarında Koğacılar Mezarlığında
babasının yanına gömüldü.
KAYNAK: İbrahim Alâeddin Gövsa / Türk Meşhurları (1946).
