Hukukçu,
iktisatçı, öğretim üyesi, dekan, yönetici, devlet adamı, bakan (D. ? – Ö. 2
Aralık 2007, İstanbul). Galatasaray Lisesi ile
İstanbul Üniversitesi İktisat ve Hukuk Fakültelerini bitirdi. Paris
Üniversitesinde Hukuk ve iktisat yüksek lisansı öğrenimi gördü. İktisat
Fakültesi Talebe Cemiyeti Başkanlığı yaptı. 1939’da İstanbul Üniversitesi
İktisat Fakültesine asistan olarak girdi, 1944’te doçent, 1955’te profesör
oldu. Üniversite Senatosu üyeliği (1964- 68), İktisat Fakültesi Dekanlığı (1966-68)
Maliye Kürsüsü Başkanlığı (1944-46 / 1951-70) yaptı. Türkiye
İktisatçılar Derneği kurucu üyeliği ve başkanlığı (1948), Maliye Enstitüsü Vakfı ile İktisadî
Araştırmalar Vakfı Kurucu üyeliği (1962) ve Yönetim Kurulu Başkanlığı (1970) görevlerinde bulundu. İstanbul Üniversitesi İktisat
Fakültesi (1939-70, dekan olarak: 1966-1968), İstanbul Üniversitesi Hukuk
Fakültesi (1939-70), Şişli, (1963-1971), Galatasaray, Beyazıt,
Aksaray Yüksek İktisat ve Ticaret okulları ile Yıldız Yüksek Teknik Okulunda
öğretim üyeliği, Şişli Yüksek İktisat ve Ticaret Okulunda müdürlük
(1970-71) yaptı. Bankalar Birliği Para Kredi ve Bankacılık
Programında çalıştı, İşletme Enstitüsünde vergi hukuku öğretim üyeliği
yaptı ve Paris Üniversitesinde dersler verdi.
Orhan Dikmen, ayrıca; Denizcilik Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, Vakıflar Bankası ile İmar Bankasında Ekonomi Bölümü başkanı, Yönetim Kurulu üyesi, Kredi Komitesi üyesi olarak görev aldı. Transtürk Holding, Orta Doğu, Anadolu Çimentoları, Türk Pirelli, Robert Bosch Türk, Tasan, Ofo, Aktur ve daha birçok şirkette yönetim kurulu üyeliği ve yönetim kurulu başkanlığı görevlerinde bulundu. Denizcilik Bankasında genel müdür danışmanlığı, İstanbul Sanayi Odası danışmanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği danışmanlığı yaptı. 12 Mart 1971 askeri muhtırası sürecinde kurulan I. Ve II. Nihat Erim Hükümetlerinde TBMM dışından iki kez Tarım Bakanlığı (1971-72) görevine getirildi.
Orhan Dikmen, çok sayıda
ulusal ve uluslararası bilimsel toplantıya katılarak bildiriler sundu. Türkiye,
Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda ve Japonya’daki ilmî dergilerde yayınlanmış
makale, rapor ve tebliğleri ile çeşitli zamanlarda Cumhuriyet, Vatan, Yeni İstanbul, Dünya, Yeni Asır, Milliyet, Gözlem ve
daha başka gazetelerde makaleleri yayımlandı. Milletlerarası Vergi Hukuku
Birliği, Milletlerarası Maliye Enstitüsü (Başkanvekili), İktisadî İşbirliği
Avrupa Ligi (Başkanvekili ve Millî Komite Başkanı), RCD ve OECD Misyonu
(Başkan), Galatasaray Spor Klübü Divan Heyeti, Galatasaray Dernekleri, Anadolu
Klübü, Yeşilyurt Klübü (Protokol Üyesi), Türk - Fransız Ticaret Derneği,
Türkiye - İsviçre Ticaret Odası, Taksim Toplantıları, Finans Klup, Türkiye Genç
İşadamları Derneği (Şeref Üyesi), Türk-Çin Dostluk Derneği (Yönetim Kurulu)
üyesi, Japonya Şimonoseki Fahrî Hemşerisidir.
Türkçe, Fransızca, Almanca
ve İngilizce olarak yayınlanmış pek çok tebliğ, rapor ve makalesi
bulunmaktadır. Bunlardan bazıları çeşitli dillere de çevrildi. Türk - Fransız Konferansı
(1987) , Fransız Millî Liyakat Nişanı Subay Rütbesi sahibidir. Telif
eserlerinin yanında çeviri eserleri de bulunmaktadır.
BAŞLICA ESERLERİ:
Tasarruf Bonoları, En Az Geçim İndirimi, Muamele Vergileri, Vasıtalı
Vergiler, Maliye Dersleri.
KAYNAK: Türkiye Ansiklopedisi 2 (1974),
Dr. M. Orhan Dikmen ölümünün 5. yılında mezarı başında anıldı (iav.org.tr,
03.12.2012), Eski dekanlarımız (iktisat.istanbul.edu.tr,
17.02.2016).
