Yazar, çevirmen (D. 1925, Maçka / Trabzon- Ö.
12 Kasım 2003, İstanbul). Yazar Sabahattin Eyuboğlu ile şair ve ressam Bedri
Rahmi Eyuboğlu’nun amca çocuğudur.
İstanbul Vefa Lisesi (1948), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe
Bölümü (1953) mezunu. Ayrıca Klasik Filoloji ve Tarih bölümlerinde de okudu.
Bir süre felsefe ve edebiyat öğretmeni olarak çalıştı. Öğretmenlikten
aydıldıktan sonra çevirmenlik ve serbest yazarlığı iş edindi. Çalışmalarını
Anadolu uygarlığı, halkbilim varlıkları ve Türk dili araştırmaları konularında
yoğunlaştırdı. İlk araştırma ve derleme çalışmalarını Karadeniz folkloru ve
halk edebiyatı üzerine yaptı. Bu türden halkbilimi konusundaki ilk yazıları Türk
Folklor Araştırmaları dergisinde (1948-58) yayımlandı. 1958 yılından
itibaren yaptığı araştırma, inceleme yazıları, eleştirileri ve derleme
çalışmaları Yelken, Yeni Ufuklar, Türk Dili, Dünya, Soyut, Varlık,
Cumhuriyet, Yansıma, Kıyı gibi dergi
ve gazetelerde yayımlandı. Fatih Sultan Mehmet için, onun döneminden günümüze
kadar, yazılan şiirleri derleyerek 1953 yılında “Destanlar İçinde Fatih”
adlı bir antolojide yayımladı. Divan edebiyatını inceledi ve Divan şiirinde işlenen değişik konular
üzerine araştırmalar yapıp yayımladı. Anadolu kültürü üzerine yaptığı
araştırmalar ile Almanca, Latince, Arapça, Farsça gibi dillerden yaptığı
çeviriler ilgiyle karşılandı. Yedi Askı şairlerinin ve Hz. Ali’nin şiirlerini
Türkçeye kazandırdı. Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü Altın Madalyası
sahibiydi.
ESERLERİ:
İNCELEME: Divan Şiirinde Sapık Sevgi
(1968), Türk Şiirinde Tanrıya Kafa Tutanlar (1968), Baki (1972), Tanrı
Yaratan Toprak (1973), Anadolu İnançları (1974), Cinsel Büyüler
(2 cilt, 1975), Karadeniz Aşk Türküleri (1976), Anadolu Halk İlaçları
(1977), İnsanın Boyutları (1979), Alevilik-Sünnilik, İslâm Düşüncesi
(1979), Şeyh Bedrettin ve Vâridat (1980), Kendi Sözleriyle Atatürk
İlkeleri (1981), Anadolu Uygarlığı (1981), Atatürk’ten Özdeyişler
(1981), Bütün Yönleriyle Bektaşilik (1981), Geçmişin Yaşama Gücü
(1982), Yedi Askı (İslâmiyet Öncesi Arap şiirinden seçmeler, 1985), Günün
Işığında Tasavvuf, Tarikatlar, Mezhepler Tarihi (1986), Mevlâna
Celaleddin (1989), Türkçe Kökler Sözlüğü (1989), Şeytan Ayetleri
Söylencesi-Zerdüşt’ün Şiirleri (1989), Hacı Bektaş Veli (1989), Uygarlığın
Çıkmazları (1990), Tarihin İlkeleri (1991), Alevi-Bektaşi
Edebiyatı (1991), Pir Sultan Abdal (1991), Yunus Emre (1991),
Abdal Musa (1991), Hatayî (Şah İsmail, 1991), Kaygusuz Abdal
(1992), Şeytan Ayetleri Tartışması (1994), İslâmın Çöküşü (1997),
Felsefe Açısından 12 Eylül-Boşluğun Egemenliği (1997), Gülen Anadolu
(1997), Gelin Canlar Söyleşelim (1997), İslâmda Bölünmeler,
Çelişmeler (1997), Aşık Sadık (1997), Yoksul Özdeyişleri
(2001), Uygarlığın Işıldakları (2001), Toplum Sarsıntıları (2001),
Bilgelerin Dilinden (2002).
ŞİİR: Taşoluğun Başında (1998), Kara
Zıpkalı Uşaklar Destanı (1999).
ANI: Anılar (1999), Öğrenciler (2002).
SÖZLÜK: Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü
(1988).
ANTOLOJİ: Destanlar İçinde Fatih
(1953).
ÇEVİRİ: Gezgin ile Gölgesi (Nietzsche’den,
1966), Sığırtmaç Türküleri (Vergilius’tan, 1995), Pascale (1996),
Hz. Ali’nin Şiirleri (1997).